Những tác hại không ngờ khi bổ sung vitamin D quá liều

Việc bổ sung vitamin D cần tuân theo liều lượng khuyến nghị và có sự chỉ dẫn của bác sĩ. Bởi thừa vitamin D có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe như tăng canxi máu, sỏi thận, rối loạn nhịp tim, vôi hóa mô mềm,... Sau đây là những tác hại không ngờ khi bổ sung vitamin D quá liều mà bạn cần biết.

Nồng độ vitamin D trong máu tăng cao

Lượng vitamin D đầy đủ trong máu đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, giúp phòng ngừa các bệnh như loãng xương và một số loại ung thư. Tuy nhiên, việc xác định một mức vitamin D tối ưu trong cơ thể vẫn còn là một ẩn số.

Niều chuyên gia khuyến nghị nên duy trì mức vitamin D trong khoảng 40 - 80 ng/ml (100 - 200 nmol/l). Mức vitamin D trên 100 ng/ml (250 nmol/l) có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Tuy nhiên, tình trạng thừa vitamin D khá hiếm gặp. Một nghiên cứu kéo dài 10 năm trên hơn 20.000 người cho thấy chỉ có 37 người có mức vitamin D trên 100 ng/ml, và chỉ một người thực sự bị ngộ độc với mức 364 ng/ml.

Một trường hợp điển hình là một phụ nữ đã sử dụng liều lượng cực cao 186.900 IU vitamin D3 mỗi ngày trong hai tháng, dẫn đến mức vitamin D trong máu lên tới 476 ng/ml. Liều lượng này gấp 47 lần giới hạn an toàn khuyến nghị là 4.000 IU mỗi ngày. Người phụ nữ này đã phải nhập viện với các triệu chứng như mệt mỏi, hay quên, buồn nôn, nôn, nói chậm và nhiều triệu chứng khác.

Mặc dù chỉ những liều cực lớn mới có thể gây ngộ độc vitamin D nhanh chóng, nhưng ngay cả những người ủng hộ việc bổ sung vitamin D cũng khuyến cáo không nên vượt quá 10.000 IU mỗi ngày.

Tăng nồng độ canxi trong máu

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi từ thức ăn, đây là một trong những chức năng thiết yếu của nó. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều vitamin D có thể dẫn đến tình trạng dư thừa, khiến canxi trong máu tăng cao đến mức gây ra các triệu chứng khó chịu và thậm chí nguy hiểm.

Đã có một trường hợp, người đàn ông lớn tuổi mắc phải chứng mất trí nhớ bổ sung 50.000 IU vitamin D mỗi ngày trong 6 tháng liên tục phải nhập viện với các triệu chứng, biểu hiện liên quan đến nồng độ canxi trong máu cao. Ngoài ra, trong một trường hợp khác, hai người đàn ông đã sử dụng các sản phẩm bổ sung vitamin D bị dán nhãn sai, dẫn đến nồng độ canxi trong máu tăng cao đáng kể. Phải mất đến một năm sau khi ngừng sử dụng sản phẩm, nồng độ canxi trong máu của họ mới trở lại bình thường.

Chán ăn, buồn nôn và nôn

Nhiều tác dụng phụ của việc quá liều vitamin D có liên quan đến tình trạng tăng canxi máu. Các triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn, nôn mửa và chán ăn. Tuy nhiên, không phải tất cả những người có nồng độ canxi trong máu cao đều gặp phải các triệu chứng này.

Một nghiên cứu đã theo dõi 10 người có mức canxi trong máu tăng cao sau khi sử dụng liều vitamin D cao để điều trị tình trạng thiếu hụt. Trong số đó, bốn người gặp phải buồn nôn và nôn mửa, ba người bị chán ăn. Các nghiên cứu khác cũng ghi nhận những phản ứng tương tự đối với vitamin D. Một trường hợp điển hình là một phụ nữ bị buồn nôn và sụt cân sau khi sử dụng một sản phẩm bổ sung có chứa lượng vitamin D cao gấp 78 lần so với thông tin trên nhãn.

Điều quan trọng cần lưu ý là các triệu chứng trên thường xảy ra khi sử dụng liều vitamin D3 cực cao, dẫn đến nồng độ canxi trong máu vượt quá 12 mg/dl (3.0 mmol/l).

Táo bón, tiêu chảy, đau dạ dày

Đau dạ dày, táo bón và tiêu chảy thường liên quan đến các vấn đề về đường tiêu hóa như không dung nạp thực phẩm hoặc hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, những triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng tăng canxi huyết (nồng độ canxi trong máu cao) do thừa vitamin D.

Những người sử dụng liều cao vitamin D để điều trị thiếu hụt cũng có thể gặp phải các triệu chứng này. Cũng giống như các triệu chứng khác của thừa vitamin D, phản ứng của mỗi cá nhân có thể khác nhau ngay cả khi nồng độ vitamin D trong máu tăng cao tương tự.

Một nghiên cứu điển hình cho thấy một cậu bé đã bị đau dạ dày và táo bón sau khi sử dụng bổ sung vitamin D không đúng cách, trong khi anh trai của cậu bé lại bị tăng huyết áp mà không có bất kỳ triệu chứng nào khác.

Một trường hợp khác, một trẻ 18 tháng tuổi được cho sử dụng 50.000 IU vitamin D3 trong 3 tháng đã bị tiêu chảy, đau dạ dày và các triệu chứng khác. Các triệu chứng này đã biến mất sau khi trẻ ngừng sử dụng sản phẩm bổ sung.

Suy thận

Việc sử dụng quá liều vitamin D trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương thận. Một nghiên cứu điển hình cho thấy một người đàn ông đã phải nhập viện vì suy thận sau khi tiêm vitamin D theo chỉ định của bác sĩ. Ông này có nồng độ canxi trong máu cao và các triệu chứng khác liên quan đến nhiễm độc vitamin D. Trên thực tế, nhiều nghiên cứu đã ghi nhận các trường hợp tổn thương thận từ mức độ trung bình đến nặng ở những người bị nhiễm độc vitamin D.

Một nghiên cứu khác trên 62 người được tiêm vitamin D liều cao quá mức cho thấy tất cả đều có dấu hiệu suy giảm chức năng thận, bất kể trước đó họ có thận khỏe mạnh hay đã có bệnh lý về thận. Suy thận trong những trường hợp này được điều trị bằng cách bù nước qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, kết hợp với các loại thuốc hỗ trợ.

Loãng xương

Vitamin D đóng vai trò thiết yếu trong quá trình hấp thụ canxi và chuyển hóa xương, do đó việc đảm bảo đủ lượng vitamin D là rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương khớp. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều vitamin D có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương.

Mặc dù nhiều triệu chứng của việc thừa vitamin D được cho là do nồng độ canxi trong máu cao, một số nghiên cứu chỉ ra rằng liều lượng vitamin D cao có thể làm giảm mức vitamin K2 trong máu. Vitamin K2 có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển canxi vào xương và ngăn ngừa canxi lắng đọng trong các mô mềm (như mạch máu). Có ý kiến cho rằng mức vitamin D quá cao có thể ảnh hưởng đến hoạt động của vitamin K2.

Để bảo vệ sức khỏe xương và ngăn ngừa loãng xương, điều quan trọng là tránh bổ sung quá mức vitamin D và đảm bảo cung cấp đủ vitamin K2. Bạn có thể bổ sung vitamin K2 thông qua chế độ ăn uống bằng cách tiêu thụ các thực phẩm giàu vitamin K2 như sữa và thịt từ động vật ăn cỏ, hoặc thông qua các sản phẩm bổ sung nếu cần thiết.

Trên đây là những tác hại không ngờ khi bổ sung vitamin D quá liều mà chúng tôi cung cấp đến bạn. Những tác hại kể trên cho thấy tầm quan trọng của việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kì loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là vitamin D.