Ốc gai: Món hải sản độc đáo với giá trị dinh dưỡng bất ngờ

Trong thế giới hải sản phong phú, ốc gai được chú ý không chỉ bởi hình dáng đặc biệt với lớp vỏ sần sùi, gai góc mà còn bởi thịt ốc thơm ngon, đậm đà khó cưỡng. Ít ai biết rằng, ngoài hương vị thơm ngon, ốc gai còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn khám phá thành phần dinh dưỡng cũng như những công dụng bất ngờ của loại hải sản độc đáo này.

Giới thiệu chung về ốc gai

Ốc gai, còn được biết đến với tên gọi ốc xương rồng, là một trong các loài ốc biển quý hiếm và được ưa chuộng trong ẩm thực. Ở nước ta, ốc gai được tìm thấy chủ yếu ở các vùng biển Nha Trang, Phú Yên, Phú Quốc. Tùy thuộc vào đặc điểm hình dáng, màu sắc và kích thước, người ta có thể phân loại ốc gai thành một số loại phổ biến như: Ốc gai xương rồng, ốc gai trắng (hay ốc gai chúa), ốc gai sư tử, ốc gai đỏ, ốc gai đen,…

Tên gọi ốc gai xuất phát từ hình dáng độc đáo của chúng, với lớp vỏ ngoài được bao phủ bởi những chiếc gai nhọn và cứng, nhọn, sần sùi. Ốc gai có kích thước khá lớn, to bằng ngón tay cái hoặc hơn, vỏ ốc thường là nâu sẫm, xám hoặc vàng nhạt. Phần thịt ốc gai có màu trắng đục, rất giòn, có mùi thơm nhẹ, vị ngọt thanh, béo ngậy mà không hề tanh. Vì vậy, món chế biến từ ốc gai luôn được các tín đồ ẩm thực yêu thích.

Thành phần dinh dưỡng dồi dào của ốc gai

Theo ước tính, 100g thịt ốc gai chứa các thành phần dinh dưỡng chính gồm:

• Protein: Ốc gai là nguồn cung cấp protein rất tốt, chiếm khoảng 12 - 20 g/100 g. Đây là loại protein chất lượng cao, dễ tiêu hóa và cần thiết cho việc xây dựng cơ bắp, mô cơ và các enzym trong cơ thể.
• Chất béo: Hàm lượng chất béo trong ốc gai rất thấp, chỉ khoảng 1 - 3g trên 100g, nhưng giàu EPA, DHA.
• Calo: 100g thịt ốc gai chỉ cung cấp khoảng 80 - 140 calo. Với hàm lượng protein cao và chất béo thấp, ốc gai là thực phẩm ít năng lượng.
• Cholesterol: Giống như nhiều loại hải sản khác, ốc gai có chứa cholesterol, nhưng với lượng vừa phải.

Ngoài ra, ốc gai còn là nguồn cung cấp dồi dào các loại vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể như:

• Sắt: Rất tốt cho những người thiếu máu, giúp sản xuất hemoglobin và vận chuyển oxy.
• Magie: Cần thiết cho hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, giúp duy trì chức năng cơ và thần kinh.
• Canxi: Đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì xương, răng chắc khỏe.
• Kẽm: Hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp vết thương mau lành và cải thiện vị giác.
• Vitamin B12: Cần thiết cho sự phát triển và chức năng của hệ thần kinh, cũng như sản xuất tế bào hồng cầu.
• Photpho: Giúp xương chắc khỏe, tham gia vào quá trình tạo năng lượng.

Những lợi ích sức khỏe nổi bật của ốc gai

Với thành phần dinh dưỡng phong phú như trên, thịt ốc gai mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe như:

Tăng cường sức khỏe xương khớp

Ăn ốc có tốt không? Ốc gai là nguồn cung cấp canxi và magie đáng kể - hai khoáng chất giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ và cấu trúc xương. Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương và răng, trong khi magie hỗ trợ hấp thụ và chuyển hóa canxi hiệu quả hơn. Ở người trưởng thành và đặc biệt là người lớn tuổi, việc bổ sung đầy đủ hai vi chất này có thể giúp giảm nguy cơ loãng xương, đau nhức xương khớp và thoái hóa.

Hỗ trợ hệ miễn dịch

Trong thịt ốc gai có chứa kẽm, selen cùng các chất chống oxy hóa như vitamin E. Đây là những dưỡng chất có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tác động của gốc tự do, đồng thời kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất enzyme và hormone điều hòa miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và các yếu tố gây bệnh. Nhờ vậy, ăn ốc gai đúng cách sẽ hỗ trợ tăng cường sức đề kháng và sức khỏe tổng thể.

Cải thiện tuần hoàn máu

Ốc gai chứa sắt và vitamin B12, hai dưỡng chất không thể thiếu cho quá trình sản xuất hồng cầu. Sắt giúp tạo hemoglobin - protein vận chuyển oxy trong máu, còn vitamin B12 hỗ trợ sự trưởng thành và phát triển của hồng cầu khỏe mạnh. Khi bổ sung đủ hai chất này, cơ thể sẽ giảm nguy cơ thiếu máu, cải thiện tình trạng mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao.

Tốt cho hệ thần kinh

Hàm lượng vitamin B12, magie và một số khoáng chất khác trong ốc góp phần ổn định hoạt động của các tế bào thần kinh. Vitamin B12 đặc biệt quan trọng trong việc tổng hợp myelin - lớp vỏ bọc dây thần kinh, giúp truyền tín hiệu nhanh và chính xác hơn. Nhờ đó, việc ăn ốc gai điều độ có thể hỗ trợ cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung, đồng thời giúp tinh thần minh mẫn hơn.

Cách ăn ốc gai tốt cho sức khỏe

Để vừa thưởng thức trọn vẹn hương vị đặc trưng vừa đảm bảo lợi ích dinh dưỡng, việc ăn ốc gai đúng cách là điều rất quan trọng:

• Bạn nên chọn ốc còn tươi sống sống, vỏ chắc, không có mùi lạ. Khi sơ chế, bạn có thể ngâm ốc trong nước vo gạo hoặc nước muối pha loãng với vài lát ớt để ốc nhả hết cát và chất bẩn. Sau đó, bạn dùng bàn chải chà sạch vỏ và rửa nhiều lần bằng nước sạch trước khi chế biến.
• Mặc dù bổ dưỡng, nhưng để tránh tác dụng phụ, bạn không nên ăn ốc sống vì có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng gây hại cho hệ tiêu hóa.
• Bạn cũng không nên ăn quá nhiều trong một lần, đặc biệt với người có hệ tiêu hóa kém, dễ đầy bụng hoặc khó tiêu.
• Một số người có thể bị dị ứng sau khi ăn ốc gai, với biểu hiện như nổi mẩn đỏ, ngứa, khó thở. Khi thấy dấu hiệu bất thường, cần ngừng ăn và đến cơ sở y tế kịp thời. Nếu có tiền sử dị ứng hải sản hoặc dị ứng động vật có vỏ bạn cũng nên thận trọng trước khi ăn ốc gai.
• Người bị bệnh gout hoặc tăng acid uric máu nên hạn chế ăn ốc gai vì loại hải sản này chứa purin, khi chuyển hóa sẽ làm tăng acid uric, dễ khởi phát cơn gout cấp. Hải sản nói chung có thể chứa nhiều cholesterol, làm gan mật phải hoạt động nhiều hơn. Người mắc bệnh gan, mật cũng nên hạn chế.

Ốc gai là món quà từ biển cả, vừa ngon miệng vừa giàu giá trị dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy vậy, để tránh rủi ro về tiêu hóa hay dị ứng, bạn nên lựa chọn ốc gai tươi sống, chế biến sạch sẽ và sử dụng với tần suất hợp lý. Khi được dùng đúng cách, ốc gai không chỉ giúp bữa ăn thêm hấp dẫn mà còn góp phần nâng cao sức khỏe toàn diện.