Omega-3: Cứu tinh của não bộ và tinh thần

Dầu cá từ lâu được xem là thực phẩm vàng cho não bộ nhờ chất Omega-3. Đây là loại dược phẩm không kê đơn mà chúng ta thường được khuyên bổ sung hàng ngày. Vậy Omega-3 là gì và nó tốt cho não bộ của chúng ta như thế nào? Liệu nó có tác dụng với tất cả mọi người không? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi này.

Omega-3 là gì?

Axit béo omega-3 là chất béo không bão hòa đa mang lại nhiều lợi ích về não bộ và sức khỏe tinh thần. Trong dầu cá chủ yếu chứa hai loại axit béo omega-3 - EPA và DHA. Hai axit béo này là thành phần cấu tạo nên màng tế bào và có chức năng chống viêm mạnh mẽ trong cơ thể. Chúng cũng đóng trò quan trọng đối với sự phát triển của con người và sức khỏe tim mạch.

Hai axit béo này có chủ yếu trong cá béo và dầu cá. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không tiêu thụ đủ lượng cá được khuyến nghị nên chúng ta thường thiếu lượng EPA và DHA cần thiết cho cơ thể.

May mắn thay, cơ thể có thể tạo ra EPA và DHA từ một omega-3 khác được gọi là axit alpha-linolenic (ALA). ALA được tìm thấy trong một số thực phẩm, chẳng hạn như quả óc chó, hạt lanh, hạt chia, dầu hạt cải, đậu nành và dầu đậu nành. Dẫu vậy, con người không thể chuyển đổi ALA thành EPA và DHA một cách hiệu quả, bởi chỉ có khoảng 10% lượng ALA được chuyển đổi thành EPA hoặc DHA.

Do đó, dầu cá là nguồn bổ sung Omega-3 tốt nhất, đặc biệt là đối với những người không ăn nhiều cá nhưng vẫn muốn nhận được lợi ích từ axit béo omega-3.

Axit béo Omega-3 là chất béo không bão hòa đa mang lại nhiều lợi ích về não bộ và sức khỏe tinh thần

Omega-3 tác động lên não bộ như thế nào?

EPA và DHA đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ của trẻ. Một số nghiên cứu cho biết phụ nữ mang thai ăn cá hoặc sử dụng dầu cá thì trẻ sinh ra có chỉ số thông minh và chức năng não bộ cao hơn so với phụ nữ không hoặc ít ăn cá.

Những axit béo này góp phần xây dựng màng tế bào của tế bào não, duy trì sức khỏe của màng tế bào và tạo điều kiện cho các tế bào não giao tiếp với nhau. Ở người lớn tuổi, lượng DHA trong máu thấp hơn khiến kích thước não nhỏ đi, dấu hiệu cảnh báo não đang trong quá trình lão hóa nhanh.

Do vậy, bạn cần cung cấp đủ axit béo omega-3 để tránh một số tác động có hại đến chức năng và sự phát triển của não.

Omega-3 giúp khắc phục tình trạng suy giảm trí nhớ mức độ nhẹ

Một vài nghiên cứu cho rằng dầu cá có thể cải thiện chức năng não ở những người có vấn đề về trí nhớ, chẳng hạn như những người bị bệnh Alzheimer hoặc suy giảm nhận thức khác.

Bệnh Alzheimer là loại bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất và ảnh hưởng đến chức năng não và chất lượng cuộc sống ở hàng triệu người lớn tuổi. Theo như nghiên cứu này, Omega-3 giúp cải thiện trí nhớ của họ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác cho rằng điều này chưa rõ ràng và cần kiểm chứng thêm. Mặc dù vậy, dầu cá vẫn thật sự cần thiết đối với người lớn tuổi trong việc làm chậm quá trình lão hóa của não.

Mặt khác, một số nghiên cứu cũng cho biết dầu cá có thể cải thiện chức năng não ở những người gặp vấn đề não ở mức độ nhẹ hơn, chẳng hạn như suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) hoặc suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác. Mặc dù những tình trạng này không quá nghiêm trọng như bệnh Alzheimer, nhưng chúng vẫn dẫn đến mất trí nhớ và đôi khi gây ra các dạng suy giảm chức năng khác của não.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc bổ sung dầu cá có thể có lợi nhất là khi họ gặp tình trạng suy giảm nhận thức não bộ ở giai đoạn đầu. Càng để lâu thì dầu cá càng không phát huy tác dụng.

Omega-3 giúp khắc phục tình trạng suy giảm trí nhớ mức độ nhẹ

Omega-3 giúp cải thiện chứng trầm cảm

Các nghiên cứu lâm sàng gần đây kết luận rằng việc bổ sung dầu cá giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm, bởi nó có tác dụng tương đương với các thuốc chống trầm cảm. Tuy nhiên, dầu cá có tác dụng mạnh hơn khi được bổ sung vào chế độ ăn, bên cạnh việc dùng thuốc đều đặn. Bên cạnh đó, dầu cá có chứa liều EPA cao hơn sẽ mang lại hiệu quả hơn.

Ngoài ra, nhiều nhà khoa học cho biết dầu cá có thể cải thiện các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn như rối loạn nhân cách ranh giới và rối loạn lưỡng cực. Dẫu vậy, các kết luận này vẫn cần thêm nghiên cứu để khẳng định rõ hơn.

Omega-3 giúp cải thiện chứng trầm cảm

Omega-3 không có ích đối với người khỏe mạnh

Omega-3 được cho là cứu tinh của những người có vấn đề về não bộ, nhưng tin xấu là, các nghiên cứu cho thấy chúng không có tác dụng nhiều đối với những người khỏe mạnh mà không gặp vấn đề về não bộ.

Trong một nghiên cứu trên 159 người trưởng thành trẻ tuổi, dùng thực phẩm bổ sung có chứa 1 gam dầu cá mỗi ngày cho thấy, não của họ không cải thiện chức năng nhiều. Tương tự, nhiều nghiên cứu ở người lớn tuổi đã chỉ ra rằng bổ sung dầu cá không cải thiện các chức năng não ở những người không có vấn đề về trí nhớ.

Vậy với người khỏe mạnh, chúng ta có cần bổ sung Omega-3 không? Bạn có thể cân nhắc dùng dầu cá nếu bạn bị suy giảm nhẹ chức năng não hoặc được chẩn đoán mắc chứng trầm cảm, với liều lượng khuyến nghị từ 3000 - 5000mg/ngày.

Nếu bạn ăn cá béo, bạn không cần lo lắng quá về tác dụng phụ. Nhưng nếu bạn dùng dầu cá là loại thực phẩm bổ sung, bạn cần thận trọng về liều lượng bởi nó có thể làm tăng nguy cơ đông máu – cản trở việc điều trị nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu hoặc sắp trải qua phẫu thuật.

>>> Xem ngay: Dasbrain với thành phần dầu cá ngừ tự nhiên, chứa Omega 3 bổ não, tăng cường trí nhớ hiệu quả

Tóm lại, Omega-3 là cứu tinh của não bộ và tinh thần. Tuy xem thực phẩm vàng đối với não bộ và sức khỏe tinh thần, nhưng Omega-3 chỉ thực sự hữu hiệu với những người gặp vấn đề suy giảm chức năng não hoặc trí nhớ, hoặc tinh thần sa sút. Dẫu vậy, chúng ta vẫn nên bổ sung cá vào thực đơn của mình, bởi nó cung cấp chất dinh dưỡng nhất định cho cơ thể, không chỉ đơn giản là não bộ.

Tuyết Linh

Nguồn tham khảo: Healthline