Phân biệt tình trạng nhồi máu não và xuất huyết não

Trong lĩnh vực y tế, nhồi máu não và xuất huyết não là hai vấn đề nghiêm trọng liên quan đến hệ thống tuần hoàn não. Để phân biệt giữa hai tình trạng này, thông qua các xét nghiệm y tế, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân và quy mô của vấn đề. Dựa vào kết quả này, liệu trình điều trị sẽ được xác định để cung cấp sự chăm sóc phù hợp cho bệnh nhân.

Nhồi máu não là gì?

Nhồi máu não xảy ra khi lưu lượng máu tới não bị giảm đột ngột do tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần của động mạch não. Các triệu chứng lâm sàng của nhồi máu não thường bao gồm xuất hiện đột ngột các triệu chứng thần kinh khu trú, thường là liệt nửa người.

Khi không cung cấp đủ lượng máu cho não trong một khoảng thời gian dài do tắc nghẽn không được phát hiện kịp thời, sẽ gây ra thiếu máu, tổn thương nghiêm trọng và thậm chí có thể gây hoại tử tế bào não do thiếu oxy. Nhồi máu não có thể gây ra các biến chứng khác nhau phụ thuộc vào vị trí bị tổn thương như liệt nửa người, hôn mê, rối loạn thị giác, rối loạn ngôn ngữ,...

Nguyên nhân của nhồi máu não bao gồm: Bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu,...

Phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não là rất quan trọng để tìm ra phương án điều trị tối ưu nhất.

Xuất huyết não là gì?

Xuất huyết não, còn được biết đến với tên gọi xuất huyết nội sọ, là tình trạng xảy ra khi máu thoát khỏi các mạch máu và tiếp xúc với nhu mô não. Mặc dù chỉ chiếm tỷ lệ 20% trong các trường hợp tai biến mạch máu não, nhưng xuất huyết não thường gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn.

Khi máu thoát khỏi các mạch máu do chấn thương, nó gây phù nề trong não. Sự tập trung của máu làm tăng áp lực lên các vùng não gần đó và giảm sự lưu thông máu, dẫn đến việc các tế bào não không nhận được dưỡng chất và cuối cùng chết đi.

Xuất huyết não có thể xảy ra bên trong não, giữa não và các màng bao phủ nó, giữa các lớp màng bọc não hoặc giữa hộp sọ và màng bọc não. Các nguyên nhân gây ra xuất huyết não thường bao gồm: Chấn thương sọ não, tăng huyết áp, phình động mạch và u não,...

Phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não

Phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não bằng triệu chứng

Đối với nhồi máu não, các triệu chứng lâm sàng có thể khác nhau tùy thuộc vào vùng mạch máu não bị tổn thương. Nếu động mạch não giữa bị tổn thương, bệnh nhân thường gặp triệu chứng liệt nửa người, sự thay đổi tính tình sau khi bị tổn thương, tiểu tiện không kiểm soát được, và cảm giác yếu chân nhiều hơn ở tay. Tổn thương động mạch não sau có thể gây mất thị lực.

Trong trường hợp xuất huyết não, thường xuất hiện các triệu chứng đau đầu dữ dội, buồn nôn và rối loạn ý thức. Triệu chứng này xảy ra đột ngột và có thể diễn biến nghiêm trọng, đôi khi kèm theo dấu hiệu của việc tổn thương màng não. Trong giai đoạn toàn phát, bệnh nhân có thể có triệu chứng sốt, tăng bạch cầu ngoại vi. Đây là những điểm khác biệt so với nhồi máu não.

Cận lâm sàng để phân biệt giữa nhồi máu não và xuất huyết não

Bệnh nhân đột quỵ cần thực hiện một số cận lâm sàng cần thiết cho việc chẩn đoán như chọc dò dịch não tủy, chụp cắt lớp vi tính sọ não.

Phân tích dịch não tủy: 

• Khi gặp nhồi máu não, dịch não tủy thường trong. 
• Trong trường hợp xuất huyết não, dịch não tủy chứa một lượng máu không đông, có màu vàng hoặc trong.

Sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT): 

• Nhồi máu não: Vùng giảm tỷ trọng.
• Xuất huyết não: Tạo ra vùng tăng tỷ trọng nổi bật, xung quanh có hiện tượng phù, áp lực chèn ép và xuất hiện máu trong não thất.

Phân biệt dựa trên nguyên nhân

Nguyên nhân gây nên nhồi máu não và xuất huyết não có một số khác biệt.

Nhồi máu não thường xảy ra do nguyên nhân tắc mạch, bao gồm xơ vữa động mạch, viêm động mạch hoặc các vấn đề liên quan đến co mạch và lấp mạch. Trong trường hợp lấp mạch, cục máu đông hình thành ở một nơi trong cơ thể và sau đó di chuyển đến vị trí khác, gây tắc mạch ở vùng đó. Ngoài ra, các bệnh tim cũng có thể gây nhồi máu não, bao gồm tim bẩm sinh, hẹp van hai lá, tim yếu, van tim nhân tạo, nhịp tim không đều, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn cấp hoặc bán cấp, và nhồi máu cơ tim.

Đối với xuất huyết não, nguyên nhân chủ yếu là do vỡ mạch máu trong não, điều này có thể xảy ra do các vấn đề như sự suy giảm độ mềm dẻo của mạch máu, tăng áp lực trong mạch máu, sự giãn nở của mạch máu hoặc các bệnh lý khác liên quan đến mạch máu não.

Tóm lại, nhồi máu não và xuất huyết não có nguyên nhân khác nhau và cần được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Trên đây là những thông tin về cách phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não. Rõ ràng, việc phân biệt giữa nhồi máu não và xuất huyết não là rất quan trọng để đưa ra biện pháp điều trị phù hợp và nhanh chóng. Hiểu rõ về hai bệnh lý này không chỉ giúp ngăn ngừa tác động tiêu cực lên sức khỏe của não mà còn mang lại hy vọng cho sự phục hồi và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Xem thêm:

Nguyên nhân gây xuất huyết não ở trẻ sơ sinh

Xuất huyết não sống được bao lâu?