Phản ứng Pandy là gì? Quy trình thực hiện xét nghiệm phản ứng Pandy đúng chuẩn

Phản ứng Pandy dịch não tủy là một công cụ đánh giá nhanh chóng nồng độ protein trong dịch não tủy. Vậy, phản ứng Pandy là gì, quy trình thực hiện phản ứng Pandy ra sao? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu khám phá thêm thông tin trong bài viết dưới đây!

Phản ứng Pandy là gì?

Phản ứng Pandy là một phương pháp thử nghiệm quan trọng được sử dụng để đánh giá sự không cân đối giữa albumin và globulin trong dịch não tủy, một yếu tố quan trọng cho các tình trạng bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh trung ương. Quy trình thử nghiệm này bắt đầu bằng việc thêm một số giọt dịch não tủy vào một dung dịch phenol đã được bão hòa.

Nguyên tắc hoạt động của phản ứng Pandy là khi albumin và globulin trong dịch não tủy kết hợp với dung dịch phenol, chúng sẽ kết tụ lại dưới dạng một lớp màu trắng. Khi thực hiện phản ứng này và quan sát dưới ánh sáng, nếu kết quả là dương tính sẽ có hiện tượng khói màu trắng bay lên từ đáy ống nghiệm.

Phản ứng Pandy mang ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá sự không ổn định của hàng rào máu não. Kết quả dương tính của phản ứng này có thể liên quan đến một số bệnh như viêm màng não do virus hoặc vi khuẩn, lao màng não, u tủy, hội chứng Guillain, bệnh Waldenstrom, thoát vị đĩa đệm và nhiều bệnh lý khác liên quan đến hệ thần kinh trung ương.

Thường thì phản ứng Pandy sẽ được kết hợp với các xét nghiệm dịch não tủy khác như xét nghiệm sinh hóa tế bào và nuôi cấy dịch não tủy để cung cấp cơ sở cho việc đặt chẩn, điều trị và đánh giá tiên lượng của các bệnh về hệ thần kinh trung ương. Điều này giúp cho việc chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến hệ thần kinh trung ương trở nên chính xác và hiệu quả hơn.

Quy trình thực hiện phản ứng Pandy

Quy trình thực hiện phản ứng Pandy bắt đầu từ việc kiểm tra chất lượng mẫu dịch não tủy tại phòng xét nghiệm. Kỹ thuật viên sẽ xác định xem mẫu có đúng và đủ lượng không, đồng thời kiểm tra thông tin hành chính của bệnh nhân để đảm bảo tính chính xác của mẫu. Trong trường hợp phát hiện sai sót hoặc mẫu không đạt chất lượng, việc lấy lại mẫu sẽ được đề xuất ngay lập tức.

Sau khi xác nhận chất lượng mẫu, kỹ thuật viên sẽ chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và hóa chất cần thiết cho thử nghiệm Pandy. Các dụng cụ bao gồm pipet nhỏ giọt, ống nghiệm sạch, bảng nền đen và dung dịch phenol bão hòa.

Quy trình thực hiện phản ứng Pandy bao gồm các bước chi tiết sau:

• Tiến hành ly tâm dịch não tủy để tách lớp trên cùng của dịch, được gọi là dịch chứa một lượng protein cao hơn, để sử dụng cho xét nghiệm.
• Sau đó, một lượng nhỏ dung dịch phenol bão hòa sẽ được chuẩn bị trong ống nghiệm sạch.
• Sử dụng pipet nhỏ giọt, kỹ thuật viên sẽ lấy một số giọt dịch não tủy từ phần đã được ly tâm và chấm vào dung dịch phenol trong ống nghiệm.
• Tiếp theo, họ sẽ lắc đều dung dịch trong ống nghiệm và đặt trên bảng nền đen để quan sát.

Sau khi thực hiện phản ứng, kết quả sẽ được đọc như sau:

• Nếu kết quả là âm tính, tức là sau khi thêm dịch não tủy vào dung dịch phenol và lắc đều, hỗn hợp vẫn giữ nguyên màu trong suốt như ban đầu.
• Nếu kết quả là Pandy dương tính, sau khi thực hiện phản ứng, màu của hỗn hợp sẽ trở nên đục và có màu trắng. Mức độ đục ít hoặc nhiều sẽ được đánh giá để xác định mức độ dương tính (+), (++) hoặc (+++).
• Trước khi thực hiện phản ứng Pandy, quan sát màu của dịch não tủy cũng cung cấp thông tin quan trọng. Dịch não tủy bình thường thường là trong suốt và không có màu gì. Tuy nhiên, nếu màu của dịch là vàng hoặc nâu, đây có thể là dấu hiệu của sự tăng protein.

Hướng dẫn cách lấy mẫu thực hiện phản ứng Pandy

Có nhiều phương pháp để thu thập dịch thực hiện phản ứng Pandy nhưng trong số đó, phương pháp chọc dò tủy sống là phổ biến nhất và được đánh giá là an toàn nhất. Quá trình thực hiện chọc dò tủy như sau:

• Điều dưỡng chuẩn bị đủ các dụng cụ y tế cần thiết như vải, gạc, bông cồn, các ống nghiệm lưu trữ dịch não tủy, kim chọc hút, găng tay y tế và các loại thuốc gây tê.
• Chuẩn bị tinh thần và giải thích cho bệnh nhân về quá trình và mục đích của kỹ thuật cũng như động viên họ giữ tinh thần thoải mái.
• Đo các dấu hiệu sinh tồn cơ bản như nhịp tim, điện tim, huyết áp.
• Hướng dẫn bệnh nhân vào tư thế phù hợp cho việc chọc dò, thường là nằm nghiêng với hai chân uốn cong và đầu gối gần ngực.
• Sát trùng vùng đâm kim hai lần bằng cồn iod và cồn 70 độ. Tiêm thuốc gây tê vào vị trí cần chọc.
• Bác sĩ xác định chính xác vị trí và tiến hành chọc vào khoảng cách giữa các đốt sống.
• Hút mẫu dịch não tủy theo yêu cầu.
• Rút kim, làm sạch và băng vết chọc.
• Hướng dẫn bệnh nhân nghỉ ngơi và cung cấp các chỉ dẫn cần thiết sau thủ thuật.
• Mẫu dịch não tủy sau khi thu thập được sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm để thực hiện phản ứng Pandy. Mẫu này có thể được bảo quản ở nhiệt độ từ 15 - 25 độ C trong vòng 1 ngày, hoặc ở nhiệt độ 2 - 8 độ C trong 6 ngày.

Ý nghĩa của kết quả trong xét nghiệm phản ứng Pandy

Kết quả phản ứng Pandy dương tính được xác định khi trong ống thử xuất hiện một lớp kết tủa trắng, thường được mô tả như đám mây trắng. Trong khi đó, kết quả phản ứng Pandy âm tính là khi dịch não tủy vẫn duy trì màu trong suốt như ban đầu, không có dấu hiệu của kết tủa.

Nồng độ protein trong dịch não tủy bình thường thường nằm trong khoảng 0,20 - 0,45 g/lít. Khi kết quả phản ứng Pandy dương tính, điều này chỉ ra rằng nồng độ protein trong mẫu dịch não tủy cao hơn ngưỡng bình thường, có thể vượt quá 0,45 g/lít.

Mức độ tăng protein trong dịch não tủy có thể là dấu hiệu của các bất thường liên quan đến hệ thần kinh trung ương, bao gồm:

• Sự xuất hiện của khối u trong não, có thể là ung thư não hoặc khối u ác tính.
• Chấn thương, xuất huyết hoặc viêm dây thần kinh, có thể là do tai nạn hoặc các bệnh lý khác.
• Viêm màng não, một tình trạng viêm nhiễm của màng bọc não.
• Viêm màng nhện tủy, một dạng viêm nhiễm của màng bọc tủy sống.
• Viêm đa rễ thần kinh, một tình trạng viêm nhiễm của nhiều rễ thần kinh.
• Xơ cứng rải rác, một bệnh tự miễn dịch tấn công hệ thần kinh trung ương.
• Hội chứng Guillain Barre, một bệnh tự miễn dịch ảnh hưởng đến hệ thần kinh periferal.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ tới bạn đọc những thông tin chi tiết về phản ứng Pandy, từ quy trình thực hiện đến ý nghĩa của kết quả xét nghiệm này. Chúng tôi hi vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc nhiều kiến thức cần thiết và hữu ích, góp phần chăm sóc sức khỏe của bạn tốt hơn.