Phương pháp xét nghiệm Mycoplasma và các điều cần biết về Mycoplasma

Mycoplasma là một loại vi khuẩn thường cư trú tại niêm mạc của miệng, họng và đường sinh dục ở cả nam và nữ. Khi số lượng vi khuẩn này tăng cao, chúng có khả năng gây ra các bệnh lý, phổ biến nhất là viêm phổi do nhiễm Mycoplasma. Để xác định và chẩn đoán bệnh lý này, các bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân thực hiện xét nghiệm Mycoplasma.

Đặc điểm của Mycoplasma

Nhóm vi khuẩn này thường được phát hiện trong niêm mạc miệng, họng và đường sinh dục cả ở nam và nữ. Sự gia tăng số lượng vi khuẩn có thể gây nên tình trạng nhiễm trùng.

Vi khuẩn này có hình dạng đa dạng như hình thoi, hình nhẫn, hình cầu, hình xoắn,... Kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng từ 0.15 đến 0.3 µm và không có vách tế bào. Chúng chỉ có thể quan sát được dưới kính hiển vi nền đen hoặc kính hiển vi điện tử, không thể quan sát bằng kính hiển vi thông thường.

Vi khuẩn phát triển tốt trong tế bào, có thể tồn tại trong môi trường hiếu khí hoặc kỵ khí tuyệt đối (có hoặc không có oxy). Nhiệt độ thích hợp cho sự phát triển của chúng là từ 35 đến 37 độ C. Chúng cũng khá nhạy cảm với pH acid hoặc kiềm.

Mặc dù không có vách tế bào, nhưng vi khuẩn này có một vỏ mỏng như màng nguyên tương. Chúng chứa cả ADN và ARN, với tỷ lệ ARN/AND < 1.

Vi khuẩn này có khả năng đề kháng tương đối tốt và có thể sống bền vững ở nhiệt độ thấp, thậm chí khi bị đông băng và tan băng. Tuy nhiên, chúng nhạy cảm với pH acid hoặc kiềm.

Bệnh gây ra bởi vi khuẩn Mycoplasma

Do sự phân bố ở nhiều vị trí trên cơ thể, vi khuẩn có thể gây ra nhiều loại bệnh khác nhau. Dưới đây là một số bệnh do vi khuẩn gây ra:

• Viêm phổi do Mycoplasma: Đây là một bệnh nhiễm trùng phổ biến gây ra bởi Mycoplasma pneumoniae. Triệu chứng của bệnh thường không điển hình như viêm phổi do các vi khuẩn thông thường. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, nhưng trẻ em thường có tỷ lệ cao hơn. Triệu chứng bao gồm đau đầu, sổ mũi, mệt mỏi, viêm họng kèm theo sốt nhẹ. Người bệnh sau đó có thể phát sốt cao, đau đầu và ho nhiều hơn, có thể có đàm hoặc ho khan. Vi khuẩn này thường lây qua đường hô hấp, khi hít phải những hạt khí dung bắn ra từ người mắc bệnh.
• Bệnh do vi khuẩn gây ra ở đường sinh dục: Nhóm vi khuẩn này ký sinh ở cơ quan sinh dục của cả nam và nữ, gây ra các bệnh đường sinh dục ở cả hai giới. Mycoplasma urealyticum và Mycoplasma genitalium gây các bệnh như viêm tuyến Bartholin, viêm niệu đạo và viêm vòi trứng. Triệu chứng có thể bao gồm tiểu rắt, tiểu buốt và đau niệu đạo ở nam giới, ra nhiều khí hư, đau khi quan hệ tình dục, tiểu rắt ở nữ giới. Mycoplasma hominis có thể gây viêm khung chậu ở phụ nữ có thai, gây ra nguy cơ sảy thai và có thể làm cho trẻ mới sinh mắc các vấn đề sức khỏe như viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não.

Ý nghĩa của xét nghiệm Mycoplasma

Hiện nay, vẫn chưa có vắc xin nào được phát triển để phòng ngừa nhiễm khuẩn Mycoplasma. Vì vậy, việc thực hiện xét nghiệm Mycoplasma ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường trong cơ thể có thể mang lại lợi ích lớn cho tiên lượng điều trị. Xét nghiệm Mycoplasma giúp phát hiện sớm những căn bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm niệu đạo, viêm đường tiết niệu,... gây ra bởi vi khuẩn Mycoplasma, từ đó tăng cường hiệu quả của quá trình điều trị.

Bệnh phẩm

Các y tá sẽ sử dụng tăm bông để thu thập dịch họng, đờm, mủ hoặc dịch đường tiết niệu, sinh dục từ bệnh nhân để chẩn đoán vi khuẩn Mycoplasma. Vi khuẩn Mycoplasma có đặc tính bám vào bề mặt của các tế bào chủ, do đó bệnh phẩm cần chứa tế bào sống để thực hiện xét nghiệm Mycoplasma.

Nhuộm soi

Do kích thước vô cùng nhỏ của vi khuẩn Mycoplasma, không thể quan sát chúng dưới kính hiển vi thông thường. Do đó, phương pháp nhuộm soi không có giá trị trong việc chẩn đoán các trường hợp nhiễm vi khuẩn này.

Nuôi cấy

Vì tốc độ phát triển của vi khuẩn Mycoplasma rất chậm và điều kiện nuôi cấy phức tạp, việc thực hiện nuôi cấy thường gặp khó khăn. Điều kiện nuôi cấy bao gồm môi trường giàu chất dinh dưỡng, thời gian nuôi cấy khoảng 24 - 48 giờ, nhiệt độ 37 độ C và có mặt 10% CO2. Đối với một số chủng Mycoplasma, thời gian cần thiết để nuôi cấy có thể kéo dài hơn khoảng 2 - 3 tuần.

Chẩn đoán huyết thanh

Xét nghiệm ELISA có thể phát hiện sự xuất hiện của IgM và sự tăng cường của IgG, từ đó cung cấp cơ sở cho việc chẩn đoán bệnh trong giai đoạn cấp.

Dùng kit Mycoplasma DUO để xác định Mycoplasma

Sử dụng kit Mycoplasma DUO, vi khuẩn Mycoplasma trong dịch tiết niệu sinh dục có thể được xác định. Sau khi được nuôi trong môi trường phù hợp, hỗn hợp dịch chứa vi khuẩn Mycoplasma sẽ được đặt vào các giếng chứa arginine hoặc urea. Bằng cách này, khả năng sử dụng arginine và urea của vi khuẩn Mycoplasma có thể được phát hiện. Nếu chỉ sau khoảng thời gian từ 24 đến 48 giờ ở nhiệt độ 37 độ C, màu sắc của chỉ thị thay đổi, thì có thể kết luận bệnh nhân dương tính với Mycoplasma.

Nhiễm khuẩn Mycoplasma có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm nếu không được phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Do đó, khi có những triệu chứng nghi ngờ về nhiễm khuẩn, người bệnh nên ngay lập tức đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra và thực hiện xét nghiệm Mycoplasma. Việc phát hiện bệnh sớm có thể mang lại nhiều lợi ích, giúp cải thiện hiệu quả điều trị và ngăn chặn các biến chứng tiềm ẩn mà bệnh có thể gây ra.

Trong bối cảnh nguy cơ nhiễm khuẩn Mycoplasma ngày càng tăng, việc thực hiện xét nghiệm Mycoplasma đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và chẩn đoán các bệnh liên quan.

Xem thêm:

• Khám phụ khoa tổng quát gồm những gì?
• Giải đáp: Khám phụ khoa là khám những gì?