Quả kha tử trị ho có hiệu quả không và cách dùng như thế nào?

Quả kha tử là một trong những vị thuốc được dùng để chữa nhiều bệnh. Trong đó, hạt kha tử trị ho, giảm đau họng là bài thuốc Đông y đã được sử dụng từ lâu. Dưới đây là tác dụng và cách dùng quả kha tử trị ho hiệu quả.

Đặc điểm quả kha tử 

Cây kha tử cao trung bình khoảng 15 - 20m, có nhiều cành nhỏ, mọc đối xứng ở hai bên cành. Hoa cây kha tử màu trắng, có mùi thơm, mọc thành chùm ở đầu cành hoặc từ kẽ lá. Quả kha tử hình trứng, dài khoảng 3 - 4 cm và có 5 cạnh dọc. Quả chín có màu vàng, màu cam và cuối cùng là màu nâu nhạt. Quả kha tử có hạt cứng, màu đen nhạt. Thường được thu hoạch vào mùa thu - đông và phơi khô để bảo quản. Khi dùng làm thuốc sẽ được nghiền nhuyễn.

Theo Đông y, quả kha tử có tính ấm, vị đắng hơi hăng. Tác dụng chính là chữa ho khan, ho có đờm, khản tiếng, viêm họng, chữa viêm lợi, hen suyễn, cầm máu,...

Quả kha tử trị ho có tốt không?

Theo Đông y, hạt kha tử có vị cay nồng, hơi đắng, có thể quy vào các kinh phế và đại tràng. Trong y học cổ truyền Trung Quốc và Ấn Độ thường dùng hạt khả tử làm thuốc nhuận tràng, chống táo bón, kích thích tiêu hóa và giảm ho. Phần thịt bên ngoài hạt còn có tác dụng cầm máu, khản tiếng, hen suyễn, viêm họng, trị viêm loét lợi, ho khan, khản tiếng, ho có đờm.

Nghiên cứu hiện đại cho biết trong hạt kha tử có nhiều hợp chất quý có tác dụng chống ho và nhiễm trùng đường hô hấp như:

• Polysaccharide: Hợp chất này giảm co thắt đường thở, giảm ho và hen suyễn. Thử nghiệm cho thấy tác dụng dược lý của polysacarit lớn hơn nhiều so với một số thuốc chống ho được sử dụng trong phòng thí nghiệm.
• Alloyl: Có khả năng virus và cải thiện hệ miễn dịch. Virus chính là nguyên nhân chính gây ra các bệnh viêm họng, ho. 
• Retrovirus: Bảo vệ các mô khỏe mạnh ở đường hô hấp, ức chế sự phát triển của virus cúm A, đẩy nhanh quá trình phục hồi các bệnh viêm đường hô hấp cấp. 
• Tanin: Tác dụng tương tự như kháng sinh, chống lại vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, tanin làm se khô bề mặt niêm mạc họng, làm lành tổn thương nhanh chóng.

Cách dùng quả kha tử trị ho

Hạt kha tử trị ho và viêm họng an toàn cho cả người lớn và trẻ em. Với từng trường hợp cụ thể sẽ có bài thuốc điều trị tương ứng.

Trị ho, khó nuốt do viêm họng 

Hạt kha tử có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với các thảo dược khác để chữa ho. Dưới đây là những phương pháp được sử dụng phổ biến.

Cách 1: Ngậm hạt kha tử trị ho

Chuẩn bị: 3 quả kha tử.

Cách sử dụng:

• Đầu tiên, gọt bỏ lớp vỏ ngoài quả kha tử. 
• Lấy phần thịt và hạt cho vào miệng ngậm khoảng 5 phút, nuốt từ từ, cổ họng sẽ dịu lại.
• Ngậm từng hạt một và lặp lại 2 - 3 lần mỗi ngày nếu vẫn còn ho. 

Cách 2: Kết hợp cam thảo và hạt kha tử trị ho 

Cát cánh và cam thảo cũng là những thảo dược thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị ho và viêm họng. Có tác dụng sát trùng, long đờm làm tăng cường tác dụng chữa bệnh của hạt kha tử. 

Chuẩn bị: 8g hạt kha tử, 10g cát cánh, 6g cam thảo.

Cách sử dụng:

• Cho tất cả các vị thuốc vào nồi, thêm 500ml nước.
• Nấu với lửa nhỏ khoảng 20 phút.
• Chắt lấy nước, chia làm 3 phần uống trong ngày. Dùng khi thuốc còn ấm sẽ làm giảm ngứa rát cổ họng. Vì vậy, bạn cần hâm nóng để uống khi thuốc đã nguội.

Trái kha tử trị ho, khàn tiếng do phế hư

Chứng phế hư là tình trạng suy giảm chức năng hoạt động của các cơ quan do bệnh kéo dài khiến cơ thể suy kiệt, thiếu chất, mệt mỏi, chất độc tích tụ. Người bị phế hư thường ho ngắn ngày, thở gấp, giọng yếu, đổ nhiều mồ hôi, sắc mặt nhợt nhạt, cơ thể mệt mỏi. Trong trường hợp này có thể dùng quả kha tử trị ho như sau: 

Chuẩn bị: 80g kha tử, 6g cam thảo, 10g bạch dược.

Cách sử dụng:

• Đầu tiên nấu các vị thuốc trên với 300ml, cho đến khi còn 100ml nước thuốc. 
• Tiếp tục dùng phần bã trên nấu với 300ml nước thêm 2 lần nữa.
• Trộn phần thuốc thu được ở 3 lần trên vào nồi nấu đến khi cô đặc còn 200ml thì tắt bếp. 
• Chia uống thuốc sáng, trưa, chiều, tối. Uống cho đến khi các triệu chứng ho biến mất thì ngưng.

Cách dùng kha tử trị ho đờm cho trẻ em

Trẻ thường xuyên ho có đờm hoặc mắc các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi. Bệnh kéo dài khiến bé cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, thở khò khè và khó thở. Sử dụng hạt kha tử có thể làm dịu cơn ho, long đờm và giảm viêm nhiễm ở đường hô hấp

Chuẩn bị: Quả kha tử và 1 ít muối ăn.

Cách sử dụng:

• Gọt vỏ quả kha tử, lấy phần thịt bên trong cho vào ly nước ấm. 
• Cho một ít muối vào ly nước, khuấy đều cho đến khi muối tan hết. 
• Lấy hạt kha tử cho trẻ ngậm, khi thấy có vị cay thì nhổ ra. 

Quả kha tử trị ho dai dẳng

Hạt kha tử còn được dùng để chữa ho khan kéo dài. Trong những trường hợp này, bạn có thể thực hiện bài thuốc dưới đây như sau:

Chuẩn bị: 4g kha tử và đẳng sâm.

Cách sử dụng:

• Rửa sạch 2 nguyên liệu trên và cho vào nồi 400ml nước. 
• Nấu nhỏ lửa cho đến khi nước trong cạn còn 200ml. 
• Chia làm 3 phần uống sáng, trưa, tối. 
• Khi dùng quả kha tử trị ho dai dẳng, người bệnh cần kiên trì sử dụng khoảng 1 tháng để thấy kết quả.

Quả kha tử trị ho kèm khàn tiếng, khô cổ

Ho nhiều có thể gây khô họng và khiến bạn bị khản tiếng. Để khắc phục hiện tượng này, có thể kết hợp kha tử với ô mai và mật ong như sau. 

Chuẩn bị: Kha tử, ô mai, mật ong nguyên chất.

Cách sử dụng:

• Giã nát hạt kha tử và ô mai.
• Trộn đều với mật ong nhưng không quá ướt.
• Vo viên cỡ hạt đậu và bảo quản trong lọ thủy tinh dùng dần. 
• Ngày ngậm 4 - 5 viên để giảm rát họng và giảm ho.

Một số lưu ý khi dùng quả kha tử trị ho

Thực tế, ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể. Hiệu quả dùng trái kha tử trị ho phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ ho, cơ địa và kế hoạch chăm sóc. Ngoài ra, để sử dụng hiệu quả và an toàn, bạn cần lưu ý những điều sau: 

• Các bài thuốc quả kha tử không giúp chữa ho ngay lập tức mà cần có thời gian để cải thiện các triệu chứng từ bên trong. 
• Việc sử dụng trái kha tử trị ho tốt nhất khi triệu chứng nhẹ hoặc mới hình thành. Với tình trạng ho nặng, lâu năm chỉ nên dùng hỗ trợ với liệu trình điều trị của bác sĩ. 
• Bên cạnh dùng trái kha tử trị ho, bạn cũng nên chú ý chế độ ăn uống, uống nhiều nước, nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể.
• Đồng thời, bạn nên tránh những thức ăn kích ứng niêm mạc họng như đậu phộng, tôm cua, đồ lạnh thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ,...
• Mặc dù hạt kha tử không gây ra tác dụng phụ, nhưng bạn không nên lạm dụng tránh nóng trong người, tích tụ nhiệt, táo bón. Nếu muốn dùng cho trẻ em, ba mẹ nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng.

Bài viết trên đã tổng hợp những cách dùng quả kha tử trị ho phổ biến nhất cho cả người lớn và trẻ em. Hy vọng những thông tin này giúp ích cho bạn trong việc chăm sóc sức khỏe tại nhà và có thêm những lựa chọn điều trị ho tối ưu.

Cao Hiếu 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp