Sỏi mật gây ngứa: Nguyên nhân và cách điều trị

Sỏi mật là bệnh lý về túi mật thường gặp ở các nước nhiệt đới. Điều đáng nói là chúng không bộc lộ triệu chứng rõ ràng và dẫn đến sự chủ quan trong việc thăm khám cũng như điều trị. Phần lớn được phát hiện ra khi chúng dẫn đến những biến chứng, một trong những biến chứng thường gặp của sỏi mật là sỏi mật gây ngứa.

Sỏi mật là gì?

Sỏi mật là tình trạng những viên sỏi được hình thành từ trong túi mật hoặc ống mật, có kích thước cỡ hạt cát đến một quả bóng bàn. Đây là bệnh lý lành tính, nhưng nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ra tình trạng tắc mật, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Túi mật là cơ quan nhỏ, có hình quả lê nằm ở phía bên phải của bụng vùng dưới sườn và ngay bên dưới gan. Đây là nơi dự trữ dịch mật, trong quá trình ăn uống, dịch mật sẽ được tiết vào ruột non để làm các nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn.

Bệnh lý đau sỏi mật có cơn đau khác với đau dạ dày, đau đại tràng,...

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của sỏi mật

Sỏi mật gây ngứa hay không và nguyên nhân là gì? Thực tế, chưa có nguyên nhân rõ ràng về vấn đề gây ra sỏi mật, nhưng một số yếu tố thuận lợi cho việc sỏi mật hình thành là:

• Lối sống: Những người ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo, cholesterol, béo phì, ít chất xơ, giảm cân nhanh trong một thời gian ngắn hoặc bệnh đái tháo đường.
• Yếu tố đến từ nguy cơ không thể thay đổi như: Nữ giới, người mang thai, người có tiền căn là gia đình bệnh sỏi mật hoặc có tuổi từ 60.
• Yếu tố đến từ nguy cơ sử dụng các loại thuốc làm hạ cholesterol máu, thuốc có nồng độ estrogen cao.

Nguyên nhân chính gây nên cơn đau sỏi mật do chế độ ăn uống và tuổi tác

Phân loại sỏi mật

Đối với tình trạng sỏi mật gây ngứa, có thể diễn ra ở hai loại sỏi mật là sỏi cholesterol và sỏi sắc tố, cả hai loại này có những yếu tố dịch tễ học và nguy cơ riêng biệt.

Sỏi cholesterol

Sỏi cholesterol chiếm 80% trong các loại sỏi mật và thường liên quan đến tình trạng tắc nghẽn và viêm nhiễm. Loại sỏi này có màu xanh vàng và được tạo thành từ cholesterol cứng, người phụ nữ hoặc những người béo phì có liên quan đến mật quá bão hòa với cholesterol thông thường sẽ dễ bị loại sỏi này.

Sỏi sắc tố

Trong sỏi sắc tố có hai loại sỏi nâu và sỏi đen:

• Sỏi sắc tố nâu được hình thành từ muối canxi của bilirubin và không liên hợp với một lượng nhỏ cholesterol và protein. Những viên đá này nằm trong đường mật và gây tắc nghẽn, thường thấy ở những nơi có dịch mật bị nhiễm khuẩn. Sỏi sắc tố nâu phổ biến đối với người châu Á và hiếm gặp đối với các bệnh nhân Hoa Kỳ.
• Sỏi sắc tố đen tạo thành từ canxi bilirubin tinh khiết hoặc phức hợp của đồng, canxi và glycoprotein mucin. Những viên sỏi mật này hình thành trong tình trạng ứ trệ hoặc dư thừa bilirubin không liên hợp. Sỏi sắc tối đen có nhiều khả năng còn nằm trong túi mật.

Cơ chế hình thành sỏi mật

Khi được hình thành, sỏi mật được lưu trữ trong túi mật bị cứng lại thành những mảnh vật chất rắn. Quá trình này yêu cầu ba điều kiện cần thiết như sau:

• Điều kiện thứ nhất là: Mật phải bão hòa với cholesterol, có thể xảy ra khi dư thừa cholesterol với lượng muối mật bình thường hoặc mức cholesterol bình thường với giảm lượng muối mật.
• Điều kiện thứ hai là: Quá trình tạo ra mầm tinh thể cholesterol tăng tốc hoặc sự chuyển đổi nhanh từ thể lỏng sang hệ tinh thể. Điều này xảy ra khi có dư yếu tố tạo mầm hoặc không có chất ức chế để tạo mầm.
• Điều khiển thứ ba xảy ra khi: Giảm sự vận động của túi mật, đây là một tình trạng trong đó các tinh thể lưu lại trong túi mật đủ lâu để có thể tạo thành sỏi mật.

Vị trí vùng túi mật trong trong cơ thể con người

Biến chứng sỏi mật gây ngứa và phương pháp điều trị

Sỏi mật là bệnh lý không nguy hiểm cho đến khi nó gây ra những biến chứng. Các biến chứng của sỏi mật ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Ngoài biến chứng sỏi mật gây ngứa, sỏi mật còn có một số biến chứng như tắc đường ống mật, vàng da, chảy máu đường mật, viêm túi mật, nhiễm trùng huyết, viêm mủ đường mật, sốc nhiễm khuẩn đường mật,... Những tình trạng này cần được điều trị và thăm khám lập tức, nếu không hậu quả sẽ có thể dẫn đến tử vong.

Các phương pháp điều trị sỏi mật được bác sĩ tư vấn bao gồm:

• Cắt túi mật: Thực hiện bằng phương pháp mổ mở hoặc nội soi. Tuy nhiên sau khi phẫu thuật sỏi mật có thể tái phát trong khoảng 1 năm. Để ngăn chặn điều này, người bị bệnh cần cung cấp axit ursodeoxycholic để hạn chế việc hình thành sỏi.
• Nội soi mật tụy ngược dòng: Phương pháp này được thực hiện bằng cách gây tê cục bộ cho người bệnh rồi dùng camera sợi quang linh hoạt hoặc một ống nội soi đi vào trong miệng, qua hệ thống tiêu hóa vào ống mật chủ, giúp lấy sỏi kẹt ở đoạn cuối của ống mật chủ
• Tán sỏi: Dùng sóng xung kích siêu âm nhắm vào sỏi để làm vỡ chúng. Đây là loại điều trị không quá phổ biến và thường được áp dụng đối với các bệnh nhân có ít sỏi mật.

Thăm khám bác sĩ và tiến hành nội soi khi nghi ngờ bản thân bị đau sỏi mật gây ngứa

Bài viết trên đây đã thông tin đến bạn các thông tin về sỏi mật gây ngứa cũng như một số biến chứng khác và cách điều trị sỏi mật. Hy vọng những thông tin trên đây là hữu ích và giúp bạn có thể bảo vệ được sức khỏe của bản thân và gia đình, phòng ngừa và tránh tình trạng sỏi mật gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cẩm Ly

Nguồn: Tổng hợp