Tê môi: Triệu chứng nhẹ hay bệnh lý nghiêm trọng?

Tê môi thường được đánh giá là một triệu chứng nhẹ và xuất hiện bất ngờ, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể là tín hiệu cho những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những nguyên nhân tiềm ẩn và khi nào cần phải thăm khám bác sĩ.

Tê môi là gì?

Tê môi là cảm giác ngứa ran, nóng rát hoặc cảm giác kim châm. Tê môi có thể xuất hiện từ từ hoặc đột ngột. Các triệu chứng khác kèm theo có thể bao gồm sưng, nổi mụn nước hoặc khó thở. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, từ việc bị mụn rộp cho đến tình trạng hạ đường huyết.

Phần lớn tê môi chỉ là tạm thời và sẽ tự cải thiện. Tuy nhiên, đôi khi nó có thể là dấu hiệu của các tình trạng nghiêm trọng hơn như hạ đường huyết, thiếu canxi hoặc hạ thân nhiệt.

Nguyên nhân gây ra tình trạng tê môi

Bỏng lạnh

Bỏng lạnh là tổn thương da do tiếp xúc với lạnh. Khi được làm ấm, bỏng lạnh nhẹ thường sẽ hồi phục, nhưng nếu không xử lý kịp thời, nó có thể tiến triển thành tổn thương dây thần kinh hoặc hoại tử mô không thể phục hồi.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Thay đổi màu sắc và kết cấu da (đỏ, trắng, xanh trắng hoặc vàng xám);
• Phồng rộp (thường khi da ấm lên);
• Hiện tượng ngứa ran có thể xảy ra ở vùng mũi, má, tai, ngón tay và ngón chân.

Hạ thân nhiệt

Hạ thân nhiệt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể xuống dưới 35°C, dẫn đến cảm giác lạnh và tê.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Nhịp tim chậm;
• Nhầm lẫn;
• Ngủ nhiều hơn;
• Cảm giác rùng mình.

Sử dụng thuốc/tiếp xúc hóa chất

Hóa trị, xạ trị hoặc tiếp xúc với các hóa chất độc hại có thể dẫn đến triệu chứng tê môi.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Phát ban xung quanh môi;
• Sưng môi.

Chấn thương môi

Tê môi có thể do chấn thương nhẹ như cắn môi hoặc bỏng từ thức ăn nóng.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Có thể có vết cắt hoặc bỏng;
• Răng có thể bị mẻ hoặc lung lay.

Dị ứng

Môi tê có thể là kết quả của một phản ứng dị ứng với bụi, phấn hoa, thuốc hoặc thực phẩm, và trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây khó thở.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Sưng môi hoặc lưỡi;
• Sưng mặt;
• Khó thở.

Mụn rộp môi

Mụn rộp là bọng nước do virus herpes simplex gây ra, ảnh hưởng đến thần kinh cảm giác.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Môi bỏng hoặc ngứa;
• Các vết sưng nhỏ, có thể tiết dịch.

Bệnh zona

Bệnh zona do virus varicella-zoster gây ra, có thể gây phát ban đau ở vùng mặt và môi.

Triệu chứng:

• Môi hoặc da tê;
• Phát ban đau;
• Nổi bóng nước.

Lo âu

Lo âu có thể gây tê môi khi thở nhanh, làm giảm carbon dioxide trong máu.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Cảm giác hồi hộp;
• Nhịp tim nhanh.

Hạ đường huyết

Hạ đường huyết là hiện tượng khi mức đường huyết tụt xuống dưới mức bình thường, có thể do tác động của thuốc điều trị tiểu đường hoặc do những bệnh lý khác.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Nhầm lẫn;
• Run rẩy.

Hạ canxi máu

Hạ canxi do mức canxi trong máu thấp, gây rối loạn thần kinh cảm giác.

Triệu chứng:

• Môi tê và ngứa ran;
• Mệt mỏi;
• Có thể xuất hiện cơn co giật.

Đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não giảm hoặc ngưng trệ.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Cảm giác tê hoặc yếu có thể xuất hiện ở vùng mặt, tay và chân;
• Khó nói.

Bệnh thần kinh ngoại vi

Bệnh thần kinh ngoại vi do tổn thương dây thần kinh ngoại vi, thường gặp ở tiểu đường.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Cảm giác ngứa ran hoặc đau ở tay chân.

Ung thư

Ung thư ở miệng, họng và mặt có thể dẫn đến tình trạng tê môi do sự tổn thương của các dây thần kinh.

Triệu chứng:

• Môi tê;
• Thay đổi màu sắc môi hoặc lưỡi;
• Đau hoặc khó chịu ở miệng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng cần chú ý

Nếu tê môi xảy ra do lạnh (chẳng hạn như tê cóng hoặc bỏng lạnh nhẹ) hoặc do những chấn thương nhỏ như cắn hoặc bỏng khi ăn, bạn có thể tự điều trị tại nhà. 

Tuy nhiên, nếu tình trạng tê kéo dài hoặc đi kèm với triệu chứng khác như mệt mỏi, sưng vùng mặt, mặt méo sang một bên hoặc cơn đau trở nên dữ dội, bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Khi nào cần đến phòng cấp cứu?

Bạn nên đến phòng cấp cứu ngay nếu tình trạng tê môi đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng sau:

• Khó thở hoặc hụt hơi;
• Sưng mặt, môi và lưỡi;
• Khó nuốt;
• Chóng mặt hoặc gặp vấn đề với thăng bằng hoặc đi lại;
• Nhìn mờ hoặc mất thị lực;
• Khó khăn trong việc nói hoặc tiếp thu thông tin từ người khác;
• Co thắt cơ hoặc giật cơ;
• Co giật;
• Yếu liệt tay chân;
• Lú lẫn, hôn mê;
• Sốt vượt quá 39°C hoặc sốt kéo dài liên tục trong hơn 3 ngày;
• Suy nghĩ tiêu cực hoặc trầm cảm;
• Ảo giác;
• Đau dữ dội;
• Da chuyển màu đỏ, xanh, trắng hoặc đen;
• Xuất hiện mụn nước.

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của các tình trạng đe dọa đến tính mạng như phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đột quỵ hoặc tổn thương thần kinh.

Có thể tự khắc phục tình trạng tê môi ở nhà không?

Nếu tê môi nhẹ, bạn có thể thử một số cách sau:

• Ăn uống và tập thể dục: Tình trạng tê môi có thể xảy ra nếu chế độ ăn uống không cung cấp đủ vitamin và khoáng chất. Do đó, hãy đảm bảo ăn uống đầy đủ, duy trì lối sống năng động để cải thiện tình trạng này.
• Nghệ và lá húng quế: Nghệ và lá húng quế có tính chất giúp giảm viêm, chống nhiễm trùng. Một phương pháp khác có thể thực hiện là súc miệng bằng nước nghệ kết hợp với lá húng quế đã được đun nóng.
• Dầu bạc hà: Dầu bạc hà rất hiệu quả trong việc làm dịu cảm giác nóng rát. Hãy nhúng bông vào dầu bạc hà và thoa nhẹ lên môi để giảm cảm giác tê.

Tuy nhiên, những cách này chỉ là giải pháp tạm thời. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc tái phát, bạn nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và được điều trị thích hợp

Tóm lại, tê môi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ những tình trạng nhẹ như lạnh hoặc chấn thương đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn. Do đó, nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm với các dấu hiệu bất thường khác, người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn y tế kịp thời để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.