Thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp hiệu quả

Thuốc lợi tiểu là một trong các loại thuốc được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Cơ chế hoạt động của thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp là tác động đến thận, giúp tăng lượng muối và nước được thải ra khỏi cơ thể qua đường tiểu.

Tăng huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực mà dòng máu đặt lên thành mạch. Đo huyết áp thường được thể hiện bằng hai con số, ví dụ như 140/80mmHg, trong đó số cao hơn được gọi là huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa), và số thấp hơn là huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu). Theo khuyến cáo của các tổ chức y tế, được xem là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu là ≥140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương là ≥ 90mmHg (trong khi Hội Tim mạch Hoa Kì xem huyết áp ≥130/80mmHg là tăng huyết áp). Tóm lại, huyết áp bình thường phải nhỏ hơn 140/90mmHg.

Tăng huyết áp là một bệnh diễn biến âm thầm qua nhiều năm, thường được phát hiện ngẫu nhiên hoặc chỉ khi gặp biến chứng. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, tăng huyết áp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, suy thận, và nhiều hậu quả khác.

Tăng huyết áp được phân loại thành hai dạng chính: tăng huyết áp không rõ nguyên nhân (tăng huyết áp cơ bản) và tăng huyết áp có nguyên nhân. Tăng huyết áp cơ bản là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 90%, và không có nguyên nhân cụ thể nào được xác định.

Cơn tăng huyết áp là tình trạng mà huyết áp bất ngờ tăng cao lên trên 180/120mmHg. Cơn tăng huyết áp được chia thành hai loại: tăng huyết áp cấp cứu và tăng huyết áp khẩn cấp. Tăng huyết áp cấp cứu được định nghĩa là huyết áp vượt quá 180/120mmHg và có dấu hiệu tổn thương cơ quan (như tổn thương não do tăng huyết áp, tổn thương võng mạc, suy thận cấp, nhồi máu cơ tim, hoặc lóc tách động mạch chủ). Trong khi tăng huyết áp khẩn cấp không có tổn thương cơ quan, nhưng cả hai dạng này đều cần phải được điều trị ngay lập tức và kịp thời.

Thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp hiệu quả

Thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp giúp tăng lượng muối và nước được thải ra khỏi cơ thể qua đường tiểu. Nhờ cơ chế này, áp lực trong động mạch giảm xuống, giúp điều chỉnh mức huyết áp trở lại ngưỡng an toàn. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể kê đơn thuốc lợi tiểu đơn lẻ hoặc kết hợp với các loại thuốc khác để điều trị tăng huyết áp hiệu quả hơn.

Có ba nhóm chính của thuốc lợi tiểu được sử dụng trong điều trị tăng huyết áp:

Nhóm thuốc lợi tiểu thiazid:

Đây là nhóm thuốc lợi tiểu thường được bác sĩ kê đơn do có tác dụng thải natri vừa phải và kéo dài, giảm áp lực huyết áp một cách ổn định. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tụt kali máu do tăng thải kali qua đường niệu.

Nhóm thuốc lợi tiểu giữ kali:

Được sử dụng kèm với các loại thuốc lợi tiểu khác như thiazid hoặc lợi tiểu quai để duy trì lượng kali cần thiết trong cơ thể. Loại thuốc này không nên sử dụng cho những người mắc bệnh tăng kali huyết.

Nhóm thuốc lợi tiểu quai:

Thuốc này ức chế quá trình tái hấp thu ở nhánh lên của quai Henle ống thận. Furosemide là một loại thuốc lợi tiểu phổ biến trong nhóm này, có tác dụng nhanh và mạnh, nhưng thời gian tác động ngắn. Tác dụng của thuốc thường bắt đầu trong vòng 30 - 60 phút sau khi uống và kéo dài từ 4 đến 8 giờ.

Uống thuốc lợi tiểu có ảnh hưởng gì không?

Uống thuốc lợi tiểu có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như sau:

Đi tiểu thường xuyên hơn: Thuốc giúp loại bỏ nước, dẫn đến việc bạn cảm thấy cần phải đi vệ sinh nhiều hơn sau khi sử dụng thuốc. Đây là tác dụng phổ biến nhất của thuốc lợi tiểu.

Rối loạn nhịp tim (arrhythmia): Đây là tác dụng không mong muốn và bạn nên thông báo ngay với bác sĩ để được can thiệp và điều chỉnh kịp thời.

Biến đổi bất thường về lượng điện giải trong cơ thể: Trước và trong quá trình sử dụng thuốc lợi tiểu, bạn cần tiến hành các xét nghiệm máu để kiểm tra hàm lượng kali, muối và chức năng thận.

Mệt mỏi, choáng váng: Dấu hiệu này sẽ giảm dần khi cơ thể bạn thích ứng với thuốc.

Cơ thể mất nước, cảm giác khát thường xuyên: Nếu bạn cảm thấy cực kỳ khát hoặc miệng khô, nước tiểu có màu vàng đậm, hoặc gặp tình trạng táo bón, bạn nên thăm bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.

Chuột rút, cơ bắp đau nhức: Nếu bạn gặp phải vấn đề này, hãy thảo luận với bác sĩ để được hỗ trợ và tư vấn về cách sử dụng thuốc.

Thuốc lợi tiểu có thể làm tăng đường huyết và acid uric, điều này cũng cần được theo dõi và quản lý thích hợp.

Các lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc lợi tiểu

Thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bạn: Trong trường hợp bạn mắc bệnh gout hoặc tiên lượng của bệnh gout, hoặc đái tháo đường, cần phải thông báo cho bác sĩ để được tư vấn về lựa chọn thuốc phù hợp nhất.

Chú ý đến các tác dụng phụ không mong muốn: Một số tác dụng phụ như đi tiểu thường xuyên, mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, đau đầu... có thể xuất hiện khi sử dụng thuốc lợi tiểu. Tuy nhiên, những tác dụng này thường giảm dần sau thời gian sử dụng. Nếu các triệu chứng này vẫn tiếp tục hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn cần phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời.

Tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ: Luôn tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc của bác sĩ chuyên khoa. Không tự ý điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi cách sử dụng thuốc.

Cảnh báo về tương tác thuốc: Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc lợi tiểu, bao gồm digoxin, một số thuốc chống trầm cảm, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc ức chế miễn dịch như cyclosporine... Do đó, khi điều trị, hãy thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc mà bạn đang sử dụng để tránh những tương tác không mong muốn.

Xem thêm: Cơ chế tác dụng của thuốc lợi tiểu quai