Thương truật có tác dụng gì với sức khỏe con người?

Cây thương truật thường được tìm thấy ở Đông Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, và Hàn Quốc. Là vị thuốc có vị cay, đắng tính ôn, tác dụng noãn thủy tạng, trừ ác khí, ích khí, phát hãn,...

Tổng quan về cây Thương truật

Cây thuốc thương truật là loại cây có tuổi thọ lâu năm, các nghiên cứu khảo sát cho biết chiều cao trung bình của mỗi cây thương truật là khoảng 0,6m, và rễ cây có xu hướng mọc thẳng từ củ thân.

Các lá của cây thương truật nhìn bằng mắt thường sẽ thấy mọc so le và gần như không có cuống. Mỗi chiếc lá được chia làm 3 thùy và 2 thùy nằm ở hai bên. Mép lá có những dấu răng cưa nhỏ và nhọn. Khi cây ra hoa, hoa sẽ mọc thành cụm xếp lớp ngơi ngói lợp, thường là 5 - 7 lớp. Hoa có hình dạng như ống trụ và được xếp theo giới tính. Những bông hoa cái nằm ở bên ngoài và bông lưỡng tính nằm ở phía trong.

Tràng hoa dễ nhận thấy có màu trắng hoặc hơi ngả sang tím nhạt và chia thành 5 thùy. Nhụy hoa xuất hiện đầu vòi chia đôi và bầu nhụy có lông mềm nhỏ. Cụm hoa của cây thuốc thương truật nhỏ, mảnh hơn so với cây thuốc bạch truật. Quả của cây thuốc thương truật có hình thái khô khi chín, ít được sử dụng làm thuốc

Thương truật có tác dụng gì?

Dựa trên các ghi chú cổ và kiểm chứng, cây thuốc thương truật được biết đến với ba tác dụng dược lý phổ biến sau:

Tác dụng làm ổn định đường huyết

Một số nghiên cứu trên thỏ đã chỉ ra rằng sử dụng thuốc sắc thương truật có thể làm tăng đường máu. Sau khoảng 1 giờ, chỉ số đường huyết giảm nhưng tăng trở lại sau 6 giờ. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác đã sử dụng thuốc thương truật đều đặn trong 8 - 10 ngày và cho thấy rằng việc sử dụng thuốc này có thể giúp duy trì, kiểm soát đường huyết ổn định.

Cải thiện chức năng hoạt động của hệ tiêu hóa

Danh y đã sử dụng dịch chiết từ cây thương truật để điều trị các vấn đề về hệ tiêu hóa từ năm 1991. Việc sử dụng 75mg dịch chiết thương truật có thể mang lại tác dụng tăng cường chức năng vận động của hệ tiêu hóa. Công dụng này được cho là do phản ứng của thành phần b-eudesmol trong cấu trúc hóa học của cây.

Tăng chức năng của hệ tiết niệu và cơ quan sinh dục

Một nghiên cứu trên chuột đã cho thấy rằng sử dụng nước sắc từ cây thương truật có thể có tác dụng tăng chức năng của hệ tiết niệu và cơ quan sinh dục. Ngoài ra, sử dụng cây thuốc thương truật có thể có tác dụng trong một số bệnh như: Kiện tỳ, minh mục, tán hàn, chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy và quáng gà.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thông tin này chủ yếu dựa trên các ghi chú cổ và nghiên cứu còn hạn chế. Để sử dụng cây thuốc thương truật một cách hiệu quả và an toàn, nên tìm kiếm lời khuyên, chỉ định từ các chuyên gia y tế hoặc bác sĩ.

Thành phần, chế biến và bảo quản thương truật

Cây thương truật, một loại cây có rễ củ, có khả năng hấp thụ nhiều dinh dưỡng từ phần rễ. Vì vậy, rễ cây là thành phần chính được lựa chọn để chế biến thành thuốc. Tuy nhiên, việc thu hoạch cũng phải quan tâm đến thời gian. Trong năm, cây thương truật được thu hoạch vào mùa xuân và mùa thu, khi mà chất lượng của bộ phận sử dụng sau thu hoạch là cao nhất.

Sau khi thu hoạch, rễ cây thương truật cần được làm sạch để loại bỏ đất và tạp chất xung quanh. Sau khi làm sạch, rễ cần được làm mềm bằng cách ngâm trong nước gạo. Khi rễ cây đã mềm, chúng dễ dàng được thái thành miếng vừa dùng và sau đó được sấy khô để bảo quản dễ dàng.

Đối với phần thương truật phiến, nó sẽ được làm ướt bằng nước vo gạo. Sau khi đã được ướt đều, nó sẽ được sấy khô cho đến khi trở lại màu vàng. Một cách khác có thể áp dụng là tẩm nước vo gạo vào chích thương truật, sau đó hấp chín và phơi khô.

Sau khi đã trải qua quá trình chín và phơi khô, dược liệu có thể được bảo quản, sử dụng lâu hơn. Trong quá trình bảo quản dược liệu khô, cần đặt chú ý để nó được giữ ở nơi thoáng mát, tránh bị nấm mốc gây hỏng.

Bài thuốc sử dụng thương truật

Bài thuốc trị mắt có màng mộng, làm thanh vùng đầu mặt

• Thương truật 1 cân sau đó rửa sạch rồi chia làm 4 phần. Mỗi phần tẩm với rượu, giấm, nước gạo nếp, đồng tiện, ngâm 3 ngày, thay nước mỗi ngày. 
• Thái mỏng, bồi khô, thêm hắc chi ma vào, sao và tán bột. 
• Dùng rượu nấu với miến làm hồ, trộn thuốc bột thành viên như hạt ngô đồng, mỗi lần uống 30 viên.

Bổ tỳ, mạnh gân xương, tư thận, sinh tinh

• Chuẩn bị thương truật 5 cân sau đó cạo bỏ vỏ thô, bồi khô, tán bột. 
• Lấy nước gạo trộn với bột thương truật, quấy đều, lọc để loại bỏ cặn. 
• Hắc chi ma giã, bỏ vỏ, nghiền nát, lọc lấy nước cốt, bỏ bã. Trộn nước cốt này với thuốc bột thương truật, phơi khô. Mỗi lần uống 12g cùng nước cơm hoặc rượu nóng trong lúc đói.

Trị mắt đau, mắt híp, quáng gà

• Thương truật chuẩn bị 1/2 cân, tẩm nước vo gạo trong vòng 7 ngày, bỏ vỏ, thái mỏng rồi bồi khô. 
• Thêm mộc tặc 60g, đều tán bột. Mỗi lần uống 4g với nước trà hoặc rượu.

Trị viêm khớp đau do thấp nhiệt, phong hàn thấp

Thương truật, tang ký sinh, tỳ giải, thạch hộc, tần giao, ý dĩ nhân, mộc qua, tàm sa, hoàng kỳ, thục địa, thạch xương bồ chuẩn bị đều 10g, quế chi 6g, cam thảo 3g sau đó sắc uống.

Trị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đầy bụng, nôn, buồn nôn

Thương truật, cao bản, xuyên khung, bạch chỉ, khương hoạt đều 6g, 3g cam thảo, tế tân, tán bột mịn gia sinh khương, thông bạch, rồi cho vào chung sắc uống ấm.

Lưu ý khi sử dụng thương truật

Một số thảo dược, bao gồm cả thương truật, có thể gây ra tác dụng phụ. Điều này là một vấn đề đáng quan tâm và cần chú ý mỗi khi sử dụng để tránh tình trạng bệnh không được cải thiện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân. Dưới đây là một số vấn đề đáng chú ý khi sử dụng cây thuốc này:

• Người mắc chứng đi ngoài lỏng hoặc tỳ vị bị hư yếu không nên sử dụng thuốc này.
• Bệnh nhân mắc chứng táo bón hoặc hay đổ mồ hôi cũng nên tránh sử dụng thuốc này.
• Người đang sử dụng cây thuốc thương truật cần hạn chế một số loại thức ăn nhất định như thịt chim bồ câu hoặc trái đào. Nếu không may ăn phải, có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc và sức khỏe chung.
• Gia vị tỏi và rau mùi cũng là những loại thực phẩm nên tránh khi dùng thuốc này.

Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu thêm thương truật có tác dụng gì với sức khỏe. Dược liệu này đã được sử dụng từ lâu trong y học dân gian và được biết đến với sự đa dạng, phong phú về tác dụng điều trị bệnh. Tuy nhiên trước khi sử dụng bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh các tác động xấu không mong muốn.