Tiêm 1 mũi phế cầu có được không? Khi tiêm cần lưu ý những gì?

Vắc-xin phế cầu được xem là một trong những biện pháp hiệu quả để phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng do vi khuẩn phế cầu gây ra. Tuy nhiên, vẫn có nhiều câu hỏi xung quanh việc tiêm 1 mũi phế cầu có được không. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi liên quan về vắc-xin phế cầu, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn về việc tiêm phòng.

Phế cầu khuẩn là gì?

Phế cầu (Streptococcus pneumoniae) là một loại vi khuẩn gram dương, tồn tại chủ yếu trong mũi và họng của con người. Trong điều kiện bình thường, phế cầu khuẩn có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và tồn tại trong cơ thể mà không gây hại. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch bị suy yếu hoặc bị tác động bởi các yếu tố khác như cúm hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, vi khuẩn này có thể tấn công cơ thể và gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

Những bệnh do phế cầu gây ra có thể kể đến như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm trùng huyết. Đối với trẻ nhỏ, người già và những người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường hay tim mạch, phế cầu khuẩn đặc biệt nguy hiểm và có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề hoặc thậm chí tử vong.

Phế cầu khuẩn có hơn 90 loại (tuýp) khác nhau, nhưng chỉ một số ít trong đó là nguyên nhân gây ra các bệnh nghiêm trọng. Các bệnh lý do phế cầu thường lây lan qua các giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh. Vậy nên, việc tiêm phòng vắc-xin phế cầu là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng do loại vi khuẩn này gây ra. Cũng vì vậy mà câu hỏi tiêm 1 mũi phế cầu có được không trở nên được quan tâm.

Các loại vắc-xin phế cầu hiện có

Để trả lời câu hỏi tiêm 1 mũi phế cầu có được không, bạn cần tìm hiểu về các loại vắc-xin phế cầu hiện nay. Có hai loại vắc-xin phế cầu phổ biến được sử dụng để phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, bao gồm:

• Vắc-xin phế cầu liên hợp Synflorix (PCV10): Được sản xuất bởi Bỉ, Synflorix có khả năng phòng ngừa 10 tuýp phế cầu. Vắc-xin này chủ yếu nhằm phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng như viêm phổi, viêm tai giữa và viêm màng não do phế cầu.
• Vắc-xin phế cầu liên hợp Prevenar 13 (PCV13): Vắc-xin Prevenar 13 bảo vệ chống lại 13 tuýp phế cầu. Đây là loại vắc-xin được chỉ định cho cả trẻ nhỏ và người lớn có nguy cơ cao mắc các bệnh do phế cầu.

Tiêm 1 mũi phế cầu có được không?

Câu hỏi tiêm 1 mũi phế cầu có được không thường xuất hiện khi mọi người cân nhắc tiêm vắc-xin phế cầu. Tuy nhiên, số lượng mũi tiêm cần thiết sẽ phụ thuộc vào loại vắc-xin, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của từng đối tượng.

Đối với trẻ nhỏ

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, cần tiêm đầy đủ các mũi vắc-xin theo đúng lịch trình để đạt hiệu quả phòng ngừa tối ưu. Với Synflorix (PCV10), vắc-xin bảo vệ chống lại 10 tuýp phế cầu, trẻ cần tiêm 3 - 4 mũi tùy thuộc vào độ tuổi khi bắt đầu tiêm. Nếu trẻ chỉ được tiêm 1 mũi phế cầu, hệ miễn dịch sẽ không phát triển đầy đủ khả năng phòng bệnh và dẫn đến nguy cơ bị nhiễm bệnh vẫn cao.

Với vắc-xin Prevenar 13 cũng có phác đồ tiêm linh hoạt theo từng độ tuổi. Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tháng tuổi cần tiêm 3 mũi cơ bản vào các thời điểm 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng tuổi và kèm theo một mũi nhắc lại khi trẻ được 12 đến 15 tháng tuổi. Với trẻ từ 7 đến 11 tháng tuổi chưa tiêm Prevenar 13, phác đồ bao gồm 2 mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng và cộng với một mũi nhắc lại sau 12 tháng tuổi. Trẻ từ 12 đến 23 tháng tuổi sẽ cần 2 mũi tiêm cách nhau tối thiểu 2 tháng.

Đối với trẻ từ 2 đến 5 tuổi, chỉ cần một liều Prevenar 13 nếu chưa từng tiêm vắc-xin phế cầu trước đó. Vậy có nên đợi trẻ đủ 2 tuổi và tiêm 1 mũi phế cầu có được không? Theo các chuyên gia khuyến nghị nên tiêm sớm ngay từ khi trẻ đủ 6 tuần tuổi thay vì chờ đến 2 tuổi. Điều này giúp tạo ra miễn dịch sớm để bảo vệ trẻ tốt hơn trong những năm đầu đời, khi hệ miễn dịch còn yếu và nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn.

Đối với người lớn

Người trưởng thành, đặc biệt là người từ 65 tuổi trở lên hoặc có các bệnh lý mãn tính thường được khuyến cáo tiêm vắc-xin phế cầu để phòng ngừa các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi hoặc nhiễm trùng huyết. Đối với những người này, vắc-xin Pneumo 23 (PPSV23) thường chỉ cần tiêm 1 mũi duy nhất. Tuy nhiên, nếu thuộc nhóm nguy cơ cao như người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc đã trải qua các phẫu thuật cắt bỏ lách, bác sĩ có thể khuyến cáo tiêm nhắc lại sau 5 năm để duy trì khả năng bảo vệ.

Ở một số người lớn có nguy cơ cao, Prevenar 13 (PCV13) cũng có thể được chỉ định. Tiêm 1 mũi phế cầu PCV13 có thể đủ để bảo vệ người lớn khỏi các bệnh do phế cầu gây ra. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể yêu cầu kết hợp giữa Prevenar 13 và Pneumo 23 để tăng cường khả năng bảo vệ, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ mắc bệnh cao.

Đối với người có bệnh lý mãn tính

Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc suy giảm miễn dịch do bệnh lý nền cũng cần được theo dõi chặt chẽ và tiêm vắc-xin phế cầu đầy đủ. Ở nhóm này, hệ miễn dịch thường yếu hơn và dễ bị tác động bởi vi khuẩn phế cầu. Do đó, ngoài việc tiêm vắc-xin phế cầu, có thể cần tiêm nhắc lại sau một thời gian nhất định để duy trì khả năng bảo vệ lâu dài.

Lưu ý khi tiêm vắc-xin phế cầu

Ngoài câu hỏi tiêm 1 mũi phế cầu có được không, các lưu ý khi tiêm phế cầu cũng là điều bạn cần biết để đảm bảo an toàn và hiệu quả của vắc-xin:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi tiêm vắc-xin phế cầu, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn loại vắc-xin phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của mình. Đặc biệt, đối với những người có tiền sử dị ứng hoặc mắc bệnh mãn tính, việc tư vấn kỹ lưỡng là rất cần thiết.
• Tuân thủ lịch tiêm chủng: Để đạt được hiệu quả phòng bệnh tốt nhất, bạn cần tuân thủ lịch tiêm chủng đã được chỉ định. Đối với trẻ em, việc tiêm đủ 4 mũi vắc-xin phế cầu liên hợp là quan trọng để đảm bảo trẻ phát triển hệ miễn dịch đủ mạnh.
• Theo dõi sau tiêm: Sau khi tiêm vắc-xin, một số người có thể gặp các phản ứng nhẹ như sưng đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ hoặc mệt mỏi. Tuy nhiên, các phản ứng này thường không kéo dài và sẽ tự hết sau vài ngày. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay.
• Tiêm nhắc lại khi cần thiết: Đối với những người có nguy cơ cao hoặc đã tiêm vắc-xin từ lâu, tiêm nhắc lại là cách hiệu quả để duy trì khả năng miễn dịch. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra khuyến nghị về việc tiêm nhắc lại khi

Như vậy, tiêm 1 mũi phế cầu có được không? Câu trả lời phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và loại vắc xin mà bạn được tiêm. Hy vọng qua bài viết trên, mọi người có thêm được các thông tin về vắc xin phế cầu để chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.