Tiền sử bệnh là gì? Tiền sử bệnh có quan trọng không?

Tiền sử bệnh là thông tin quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả. Do vậy, mỗi người nên lưu giữ hồ sơ sức khỏe đầy đủ và cung cấp thông tin trung thực cho bác sĩ khi khám chữa bệnh. Vậy tiền sử bệnh là gì, gồm những thông tin gì? Hãy cùng khám phá điều này trong bài viết dưới đây.

Tiền sử bệnh là gì?

Tiền sử và bệnh sử

Tiền sử bệnh là gì? Tiền sử và bệnh sử đầy đủ bao gồm thông tin về lịch sử sức khỏe của cá nhân cũng như các thành viên trong gia đình có mối quan hệ gần gũi.

• Tiền sử bệnh án cá nhân bao gồm mọi chi tiết về vấn đề sức khỏe mà người đó đã trải qua trong quá khứ. Điều này bao gồm mô tả chi tiết về các triệu chứng, thời gian phát hiện bệnh và thông tin về việc điều trị bao gồm loại thuốc và sự tuân thủ điều trị.
• Tiền sử sức khỏe gia đình bao gồm thông tin về bệnh tình của người thân trong gia đình, kể cả bố mẹ, anh chị em ruột và các họ hàng xa. Thông tin này làm nền tảng cho bác sĩ trong việc chẩn đoán và dự đoán tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Thông tin về tiền sử và bệnh sử cung cấp cho bác sĩ cái nhìn tổng quan về sức khỏe của bệnh nhân và giúp họ dự đoán các vấn đề sức khỏe có thể phát triển trong tương lai. Đặc biệt, thông qua đó bác sĩ có thể biết được các bệnh có tính di truyền và các yếu tố nguy cơ gia đình như đái tháo đường, tăng huyết áp và ung thư.

Tiền sử bệnh tật của gia đình gồm những ai?

Nếu có thể, mọi người trưởng thành nên biết rõ lịch sử sức khỏe của gia đình mình. Thường thì chúng ta không có đầy đủ thông tin về các tình trạng y tế có thể ảnh hưởng đến các thành viên trong gia đình. Thậm chí khi chúng ta biết, cũng cần kiểm tra lại những thông tin này. Việc hiểu biết nhiều hơn về tiền sử bệnh là gì và nắm được tiền sử của nhiều người thân càng tốt, cả anh chị em cùng cha/mẹ khác mẹ/cha.

Trong những trường hợp của bệnh di truyền, không cần thiết phải tìm hiểu về tiền sử và bệnh sử của những người quen nhưng không phải là người "ruột thịt" như vợ/chồng, con nuôi hoặc cha mẹ nuôi, con riêng của vợ/chồng, anh/chị em là con ruột của cha dượng hoặc mẹ kế, anh/chị em dâu/rể.

Tuy nhiên, đối với những bệnh lây truyền, việc khai thác tiền sử của những người sống chung rất quan trọng. Ví dụ, trong trường hợp của các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nguy cơ cao thường là ở vợ/chồng của người bệnh. Còn với các bệnh như lao, người sống chung có nguy cơ cao không phụ thuộc vào mối quan hệ huyết thống.

Tiền sử bệnh có quan trọng không?

Khi bạn đã có được lịch sử y tế đầy đủ của bản thân và gia đình, đó có thể là căn cứ cho những quyết định quan trọng trong cuộc đời của bạn. Ví dụ, nếu bạn biết rằng gia đình có tiền sử mắc bệnh tim, bạn có thể bắt đầu thay đổi lối sống để giảm nguy cơ mắc bệnh như bỏ hút thuốc lá, giảm cân hoặc tăng cường tập thể dục.

Thông tin về tiền sử bệnh lý cũng được bác sĩ sử dụng trong các chương trình sàng lọc như kiểm tra ung thư, để phát hiện sớm và điều trị bệnh đúng cách. Trong nhiều trường hợp, việc chẩn đoán và phát hiện bệnh sớm rất quan trọng. Ví dụ, nếu phát hiện và điều trị sớm ung thư phổi ở giai đoạn IA, tỷ lệ sống sẽ tăng đáng kể. Còn đối với tiểu đường, việc phát hiện sớm có thể tránh được những biến chứng nguy hiểm ở thận, mắt, mạch máu và bàn chân - những biến chứng có thể gây tàn phế và thậm chí là tử vong.

Lịch sử y tế thực sự giúp bác sĩ và cả bạn kiểm soát tốt hơn sức khỏe của mình. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện hiện đại trên thế giới đều cung cấp dịch vụ kiểm tra sức khỏe tổng quát định kỳ để đánh giá nguy cơ từ tiền sử bệnh và theo dõi tình trạng sức khỏe của mọi lứa tuổi.

Thông tin có trong tiền sử bệnh gồm những gì?

Nếu đã biết rõ tiền sử bệnh là gì thì thông tin có trong tiền sử bệnh bao gồm:

• Các bệnh lý đã từng mắc phải: Bao gồm cả các bệnh lý cấp và mãn tính như viêm họng, cảm lạnh, tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, tiêu chảy, tiêu hóa kém và các loại ung thư.
• Các biến chứng từ bệnh lý: Thông tin về các biến chứng, vấn đề sức khỏe phát sinh sau khi mắc bệnh.
• Lịch sử phẫu thuật và điều trị: Bao gồm thông tin về bất kỳ ca phẫu thuật nào đã từng thực hiện cũng như các liệu pháp điều trị trước đó như thuốc, phương pháp điều trị tự nhiên hay can thiệp y học thay thế.
• Dị ứng và phản ứng phụ: Bất kỳ dị ứng nào với thuốc, thực phẩm, hoặc vật liệu y tế khác cũng cần được ghi nhận.
• Tiền sử gia đình: Thông tin về các bệnh lý có di truyền trong gia đình hỗ trợ đánh giá rủi ro và tiên lượng sức khỏe cá nhân.
• Lối sống và yếu tố rủi ro: Thông tin về lối sống, thói quen ăn uống, tập luyện, hút thuốc, uống rượu và môi trường sống cũng có thể đóng vai trò trong việc đánh giá sức khỏe toàn diện.

Cách thu tập tiền sử bệnh

Biết cách thu thập thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình giúp bạn tạo ra một hồ sơ quan trọng để chăm sóc sức khỏe cho con bạn. Để làm được điều này, bạn cần:

Tìm hiểu thông tin:

• Dân tộc: Xác định nguồn gốc tổ tiên để nhận biết nguy cơ mắc các rối loạn di truyền phổ biến trong nhóm dân tộc của mình, từ cả hai phía họ mẹ và họ cha.
• Sức khỏe: Xác định các bệnh lý đã ảnh hưởng đến người thân để đánh giá nguy cơ di truyền. Bắt đầu với thế hệ gần nhất và tìm kiếm các bằng chứng về:chậm phát triển tâm thần, lưu thai, sẩy thai, dị tật bẩm sinh, bệnh ung thư, đột quỵ, huyết áp, tim, tiểu đường, tâm thần, hen suyễn, thận, thị lực, thính lực,...

Ghi chép lại:

• Tên người thân ở cả hai bên nội ngoại kèm theo bệnh mắc phải và thời điểm chẩn đoán.
• Giới tính, mối quan hệ của từng người với bạn và con bạn.
• Tuổi tử vong và nguyên nhân tử vong.
• Chi tiết các vấn đề sức khỏe từng người gặp phải.
• Thông tin về hút thuốc, lạm dụng thuốc, thừa cân, sử dụng chất gây nghiện,...

Thông tin càng chi tiết thì khả năng bảo vệ sức khỏe cho bạn và con bạn càng cao. Qua đó, bạn có thể chủ động phòng ngừa bệnh bằng cách thay đổi lối sống, vận động đều đặn và khám sàng lọc định kỳ.

Tiền sử bệnh là một phần quan trọng của lịch sử y tế cá nhân và gia đình, cung cấp thông tin quan trọng về những bệnh tật có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi người. Việc hiểu rõ tiền sử bệnh là gì và theo dõi tiền sử giúp chúng ta có cơ hội điều chỉnh lối sống và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sớm nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh.