Tìm hiểu thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi

Xơ gan, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, vỡ và chảy máu tĩnh mạch thực quản, dạ dày là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở bệnh nhân xơ gan, đồng thời cũng là những bệnh hiểm nghèo thường gặp trên lâm sàng. Hiện nay, thắt tĩnh mạch thực quản nội soi cầm máu không chỉ thao tác đơn giản, hiệu quả mà còn có tỷ lệ tử vong thấp.

Tìm hiểu về giãn tĩnh mạch thực quản

Giãn tĩnh mạch thực quản hay còn gọi là chứng phình động mạch tĩnh mạch thực quản, nguyên nhân là do áp lực tĩnh mạch cửa quá mức trong gan và hầu hết là biến chứng của xơ gan. Lưu lượng máu qua đường tiêu hóa của cơ thể con người chảy vào gan qua tĩnh mạch cửa gan, sau đó đi vào tim qua tĩnh mạch chủ dưới. Ở bệnh nhân xơ gan, do gan đã trở nên khá thô ráp nên khả năng cản dòng máu chảy ngược tăng lên nên dòng máu sẽ đi đường vòng và đi theo một con đường khác để quay về tim. Các tĩnh mạch chạy qua thực quản hoặc dạ dày bị phồng lên.

Gan càng thô và cứng thì tình trạng này càng trở nên trầm trọng hơn. Khi áp lực quá cao, tĩnh mạch thực quản bị giãn sẽ vỡ và chảy máu. Biểu hiện lâm sàng của bệnh thường là nôn ra máu và chủ yếu là cấp tính, tiến triển nhanh, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa nhiều, khó cầm máu, trong thời gian ngắn có thể rơi vào trạng thái sốc, đe dọa lớn đến tính mạng của người bệnh, thậm chí tử vong. Đây là nguyên nhân phổ biến gây tử vong do xơ gan.

Thắt tĩnh mạch thực quản qua nội soi là gì?

Do áp lực nội mạch quá cao, chứng phình động mạch tĩnh mạch dễ vỡ và gây chảy máu ồ ạt, để điều trị hoặc ngăn chặn tình trạng vỡ và chảy máu, bác sĩ nội soi có thể sử dụng ống nội soi dạ dày có gắn thiết bị thắt chuyên nghiệp để thắt đoạn phình tĩnh mạch bằng một sợi dây cao su đặc biệt, máu ngừng chảy ngay lập tức và các mạch máu sau khi thắt sẽ bị tắc dần để ngăn chặn hoàn toàn tình trạng chảy máu thêm. Đây là một trong những phương pháp quan trọng, có thể làm giảm tỷ lệ tái chảy máu ngắn hạn và dài hạn của bệnh nhân ở một mức độ nhất định.

Hiện nay, thắt tĩnh mạch thực quản nội soi là phương pháp điều trị xuất huyết do giãn tĩnh mạch thực quản hiệu quả, có đặc điểm ít chấn thương, ít đau đớn cho bệnh nhân, ít biến chứng và chi phí phẫu thuật thấp, đặc biệt thích hợp cho bệnh nhân xơ gan chức năng gan kém.

Đối tượng được yêu cầu thắt tĩnh mạch thực quản

Thắt giãn tĩnh mạch thực quản qua nội soi phù hợp với:

• Người bị giãn tĩnh mạch thực quản, giãn tĩnh mạch dạ dày vỡ và chảy máu hoặc dùng thuốc cầm máu không có tác dụng.
• Những người bị chảy máu nhiều lần do giãn tĩnh mạch thực quản, tình trạng chung kém và không thể chịu đựng được việc điều trị bằng phẫu thuật.
• Phòng ngừa tự chọn.

Những điều cần lưu ý sau khi thắt tĩnh mạch thực quản

• Bạn vẫn cần nhịn ăn ít nhất 6-12 tiếng, sau đó bác sĩ sẽ quyết định có nên ăn hay không, nếu ăn được thì nên bắt đầu bằng chế độ ăn lỏng ở nhiệt độ thấp, sau đó dần dần tiếp tục chế độ ăn mềm theo hướng dẫn. Nhai chậm khi ăn, tránh các thức ăn cứng, quá nóng, thô hoặc gây kích ứng như chiên, các loại hạt (nghiền), rượu, soda,...
• Để giảm chảy máu vết loét tại vị trí thắt thực quản, bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn thuốc bảo vệ chữa lành niêm mạc vết loét.
• Bạn có thể bị đau khi nuốt hoặc khó nuốt sau khi điều trị, vì vậy bạn sẽ được cho uống thuốc dạng bột trong vòng một tuần tùy theo tình trạng của bạn.
• Nếu bạn có các triệu chứng như đau ngực, đau bụng, khó nuốt, sốt, nôn mửa, phân đen (có máu),..., hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế để giúp bạn cải thiện tình trạng khó chịu càng sớm càng tốt.
• Bạn có thể đi bộ, hoạt động nhẹ nhàng. Không ho mạnh, nâng vật nặng, tập thể dục gắng sức (như leo núi, chơi bóng, bơi lội, đi xe đạp, đấm bốc,...) hoặc đi du lịch xa khoảng cách trong vòng hai tuần điều trị để tránh làm tăng nguy cơ chảy máu do phình động mạch tĩnh mạch.

Biến chứng sau khi thắt giãn tĩnh mạch thực quản

• Biến chứng sớm: Nóng rát hoặc đau ngực (hầu hết biến mất trong ngày), loét, nhức đầu, sốt.
• Biến chứng hiếm gặp: Chảy máu ồ ạt và sốc, nhiễm khuẩn huyết,...
• Biến chứng muộn (5 đến 14 ngày sau): Khó nuốt và hẹp thực quản (hiếm gặp), thủng,…

Giãn tĩnh mạch dạ dày thực quản là một trong những biến chứng thường gặp nhất của bệnh tăng áp lực tĩnh mạch cửa, một khi vỡ ra, lượng máu chảy thường nhiều, tình trạng nguy hiểm. Hiện nay, thắt giãn tĩnh mạch thực quản là phương pháp hiệu quả để ngăn ngừa và điều trị vỡ giãn tĩnh mạch thực quản. Các biến chứng sau phẫu thuật như chảy máu, nhiễm trùng, khó nuốt, đau ngực cũng thường xảy ra và chăm sóc đặc biệt có thể giúp cải thiện tỷ lệ thành công của phẫu thuật và giảm sự xuất hiện của các biến chứng liên quan đến phẫu thuật. 

Xem thêm: Tổn thương Dieulafoy gây xuất huyết đường tiêu hóa