Tìm hiểu về sóng xung kích shockwave và ứng dụng trong y học

Khi nhắc đến các bệnh về xương khớp, hầu hết mọi người đều nghĩ rằng đây là bệnh của người già. Tuy nhiên, trên thực tế tỷ lệ người trẻ mắc bệnh lý cơ xương khớp ngày càng trở nên phổ biến. Đáng chú ý, hầu hết những người này đều không hề biết mình đang có những dấu hiệu bệnh lý cơ xương khớp từ lâu.

Những vấn đề ở cơ xương khớp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh như đau cơ, đau khớp kéo dài, giảm khả năng vận động,... Để điều trị bệnh lý cơ xương khớp, ngoài các phương pháp dùng thuốc và phẫu thuật, ứng dụng sóng xung kích shockwave chính là giải pháp điều trị lý tưởng, hiện đại, hiệu quả giúp đẩy nhanh tiến độ hồi phục.

Tổng quan về sóng xung kích shockwave

Sóng xung kích shockwave là gì?

Sóng xung kích có bản chất tương tự dạng sóng âm thanh cơ học có khả năng lan truyền trong các môi trường có tính đàn hồi như khí, lỏng,... Điểm khác biệt là sóng xung kích mang năng lượng cao có áp lực biến đổi đột ngột theo bước nhảy, biên độ cao và không có tính chu kỳ. Sóng xung kích có thể truyền năng lượng tốt với vận tốc khoảng 1500m/s, lớn hơn tốc độ của âm thanh.

Mang bản chất như một sóng âm thanh nên sóng xung kích có thể lan truyền và hấp thu tốt hơn trong môi trường cơ thể. Nhờ năng lượng cao, áp suất dương cao, biên độ áp suất thay đổi đột ngột, khi tương tác với các mô trong cơ thể sóng xung kích shockwave sẽ tạo ra những tác động cục bộ thúc đẩy mô, tế bào nhanh hồi phục. Đồng thời, tác dụng này cũng giúp giảm đau và phục hồi chức năng vận động hiệu quả.

Phương pháp điều trị bằng sóng xung kích đang được áp dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý liên quan đến cơ xương khớp. Nếu như phẫu thuật gây ra đau đớn và tốn kém nhiều chi phí nhưng thời gian phục hồi dài thì sử dụng thiết bị máy sóng xung kích lại đem đến hiệu quả điều trị nhanh chóng, hiệu quả giúp triệt tiêu tận gốc căn nguyên gây bệnh.

Phân loại sóng xung kích shockwave

Khi ứng dụng sóng xung kích vào y học, có 2 loại phổ biến trong điều trị bệnh lý cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình, chấn thương thể thao, vật lý trị liệu gồm sóng xung kích hội tụ và sóng xung kích xuyên tâm. Hai dạng sóng xung kích này đều có đặc điểm, cơ chế hoạt động và chỉ định điều trị riêng biệt.

Trong đó, sóng xung kích hội tụ được tạo ra bằng các phương pháp như điện thủy lực, áp điện, điện từ. Đây là loại sóng có thể tập trung năng lượng tại 1 điểm. Đồng thời độ rộng xung nhỏ hơn giúp sóng xung kích hội tụ có thể tác động vào chính xác điểm tổn thương, nhất là những tổn thương sâu trong cơ thể với độ xuyên sâu tối đa khoảng 12cm. Đặc điểm này được ứng dụng để tiến hành điều trị ở một vị trí nhất định thông qua thiết bị định vị vị trí cần điều trị.

Sóng xung kích hội tụ được ứng dụng trong điều trị, phục hồi chức năng với nguồn năng lượng sóng lớn, tập trung tại một điểm sẽ mang lại hiệu quả giảm đau nhanh. Đồng thời độ rộng xung nhỏ sẽ giảm thiểu tác động đến vùng da liền kề, giảm tác dụng phụ như xuất huyết dưới da, đau, sưng nề,... Đặc biệt có thể điều trị những tổn thương sâu trong cơ thể nhờ khả năng xuyên sâu. Vì thế, sóng xung kích hội thụ thường được ứng dụng nhiều trong điều trị tán sỏi ngoài cơ thể và tán sỏi ngược dòng.

Khác với sóng xung kích hội tụ, sóng xung kích phân kỳ hay sóng áp lực xuyên tâm lại lan tỏa năng lượng dạng tỏa tròn. Điều này khiến cho khả năng tác động của shockwave thấp hơn ở mô mềm phía ngoài mà không có khả năng đi sâu vào cơ thể. Chính vì thế, loại sóng này thường được ứng dụng rộng rãi trong vật lý trị liệu. Sóng xung kích phân kỳ được tạo từ phương pháp điện từ, điện thủy lực.

Sóng xung kích shockwave hoạt động như thế nào?

Hiện nay, sóng xung kích được tạo ra bởi 3 nguyên lý chính gồm nguyên lý điện thủy lực, điện từ và áp điện. Sóng xung kích được ứng dụng trong các máy sóng xung kích hoạt động theo cơ chế tác động vào những vị trí đau và các mô xương bị tổn thương. Năng lượng cao của sóng xung kích sẽ tương tác với các mô trong cơ thể đẩy nhanh quá trình tái tạo và phục hồi của xương, gân và các mô mềm khác.

Bên cạnh đó, dòng máu dinh dưỡng và collagen rất quan trọng đối với quá trình hồi phục mô tổn thương. Với tác động của sóng xung kích, quá trình cung cấp máu được cải thiện, đồng thời thúc đẩy quá trình tổng hợp procollagen giúp vết thương nhanh lành, rút ngắn thời gian hồi phục.

Ứng dụng của sóng xung kích shockwave

Đã có rất nhiều thành tựu khoa học được ứng dụng trong lĩnh vực y tế giúp thay đổi tích cực các phương pháp chăm sóc sức khỏe. Trong đó, sóng xung kích là một ví dụ điển hình.Từ lâu, sóng xung kích đã được sử dụng cho các vận động viên để giảm đau, hỗ trợ điều trị trong chấn thương thể thao. Cho đến nay, nó đã được ứng dụng rộng rãi vào nhiều phương pháp điều trị khác. Đặc biệt, Việt Nam cũng là một trong nhiều quốc gia ứng dụng sóng xung kích tại các cơ sở y tế giúp cho hàng nghìn bệnh nhân được điều trị hiệu quả nhờ phương pháp shockwave.

Chúng ta đều biết bệnh xương khớp không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại có tỷ lệ tàn phế rất cao. Người bệnh thường có tâm lý chủ quan nghĩ bệnh nhẹ đến khi tổn thương nghiêm trọng dẫn đến biến chứng mới tìm cách chữa trị. Lúc này chi phí điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật là rất lớn, hơn nữa còn khiến người bệnh phải chịu đựng những cơn đau kéo dài. Chính vì thế, việc can thiệp sớm bằng phương pháp sóng xung kích shockwave chính là chìa khóa giúp người bệnh cơ xương khớp cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm gánh nặng chi phí y tế.

Sóng xung kích mang năng lượng cao cung cấp đến các vị trí tổn thương giúp thúc đẩy tái tạo mô, gân, cơ. Việc ứng dụng điều trị bằng máy sóng xung kích có rất nhiều ưu điểm như thời gian điều trị ngắn, an toàn, hiệu quả cao chỉ sau vài lần điều trị, không dùng thuốc, không xâm lấn phẫu thuật.

Với những đặc điểm, tác dụng của 2 loại sóng xung kích, chúng thường được ứng dụng trong điều trị bệnh lý cơ xương khớp với các trường hợp cụ thể như:

• Đau vùng vai gồm viêm gân chóp xoay, cấn dưới mỏm cùng vai, vôi hóa gân chóp xoay;
• Viêm hoạt dịch mấu chuyển lớn;
• Viêm chỗ bám gân, viêm chỗ bám cơ;
• Hội chứng trước xương chày;
• Viêm bám gân gót, viêm cân gan chân, gai gót chân;
• Một số điểm đau chói vùng cơ;
• Viêm mỏm trên lồi cầu trong và lồi cầu ngoài.

Tóm lại, ứng dụng sóng xung kích shockwave trong điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp và chấn thương là phương pháp hiện đại mang lại hiệu quả cao, đồng thời tối ưu chi phí điều trị. Hy vọng với những thông tin trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về đặc điểm của sóng xung kích, ứng dụng của nó trong y học. Từ đó, bạn sẽ dễ dàng đưa ra quyết định có nên dùng các loại máy sử dụng sóng xung kích để chữa bệnh cơ xương khớp hay không.