Tổng hợp 6 biến chứng cúm B​ nguy hiểm cần biết

Cúm B là bệnh nhiễm virus phổ biến, thường xảy ra vào thời điểm giao mùa, nhất là trong mùa lạnh. Phần lớn các trường hợp có thể tự hồi phục sau vài ngày, nhưng nếu chủ quan, cúm B có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, tim mạch và não bộ. Vậy biến chứng cúm B là gì?

6 Biến chứng cúm B nguy hiểm

Nếu không được chăm sóc đúng cách, người mắc cúm B có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Viêm phổi - Biến chứng cúm B​ thường gặp

Cúm B có thể gây tổn thương đường hô hấp dưới, dẫn đến viêm phổi do virus hoặc bội nhiễm vi khuẩn. Virus cúm B gây tổn thương và viêm niêm mạc đường hô hấp dưới, làm giảm chức năng hàng rào bảo vệ niêm mạc và thay đổi phản ứng miễn dịch tại chỗ, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây bội nhiễm.

Triệu chứng của viêm phổi do cúm có thể bao gồm khó thở, đau ngực, ho có đờm và sốt dai dẳng. Nhưng ở người cao tuổi hoặc suy giảm miễn dịch, sốt có thể không rõ rệt. Nếu có khó thở nặng, đau ngực dai dẳng, tím tái hoặc suy giảm ý thức, cần đưa ngay đến cơ sở y tế.

Biến chứng viêm cơ tim

Viêm cơ tim là một biến chứng hiếm của bệnh cúm (A hoặc B). Cơ chế liên quan đến tổn thương trực tiếp do virus hoặc phản ứng miễn dịch tại cơ tim. Biểu hiện người bệnh có thể là hồi hộp, đánh trống ngực, mệt lả, khó thở hoặc suy tim cấp. Vì biến chứng này hiếm nhưng có thể nghiêm trọng, cần đánh giá tim mạch nếu xuất hiện các triệu chứng gợi ý.

Viêm não - viêm màng não

Viêm não hoặc màng não là biến chứng hiếm gặp của cúm. Cơ chế có thể bao gồm xâm nhập trực tiếp của virus, phản ứng miễn dịch ở hệ thần kinh trung ương. Người bệnh thường có biểu hiện đau đầu dữ dội, nôn, lú lẫn, giảm ý thức hoặc co giật - đều là những dấu hiệu này cần can thiệp y tế khẩn cấp.

Hội chứng Reye

Hội chứng Reye là biến chứng rất hiếm nhưng nghiêm trọng, có liên quan tới việc dùng aspirin hoặc các chế phẩm chứa salicylate ở trẻ em/thiếu niên bị nhiễm virus. Aspirin gây ảnh hưởng đến chuyển hóa tế bào ở gan khi cơ thể đang nhiễm virus cúm, dẫn đến tích tụ độc tố, gây tổn thương gan nặng và ảnh hưởng tới não. Hội chứng này gây tổn thương gan cấp và phù não với các biểu hiện nôn nhiều, ngủ gà, co giật, thậm chí hôn mê.

Bội nhiễm vi khuẩn

Cúm B làm suy giảm miễn dịch và tổn thương niêm mạc đường hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm tai giữa, viêm xoang, nhiễm trùng huyết. Khi bị bội nhiễm vi khuẩn, tình trạng bệnh trở nặng hơn, kéo dài thời gian điều trị.

Suy hô hấp cấp và tử vong

Ở nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh mạn tính, cúm B có thể diễn tiến nhanh thành suy hô hấp cấp. Phổi bị tổn thương lan rộng do viêm nặng và thiếu oxy trầm trọng, cơ thể không còn khả năng tự bù đắp. Người có bệnh mãn tính (tim mạch, phổi, tiểu đường) dễ suy kiệt nhanh hơn. Nếu không thở máy hỗ trợ kịp thời, nguy cơ tử vong rất lớn.

Dấu hiệu cảnh báo biến chứng của cúm B

Người bệnh cần đặc biệt chú ý nếu xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu sau, vì đây có thể là biểu hiện biến chứng cúm B​:

• Đờm đặc, ho kéo dài hoặc kèm sốt dai dẳng, khó thở, đau ngực nên được thăm khám ngay vì có thể gợi ý viêm phổi hoặc bội nhiễm;
• Đau ngực, khó thở, hụt hơi khi vận động nhẹ;
• Đau đầu nhiều, cổ cứng, buồn nôn - dấu hiệu cảnh báo viêm màng não do virus;
• Đau cơ, mỏi toàn thân kéo dài dù đã hết sốt – có thể do viêm cơ hoặc tổn thương thần kinh;
• Nhịp tim nhanh, hồi hộp, mệt lả bất thường, gợi ý biến chứng viêm cơ tim;
• Tiêu chảy, nôn ói, khô môi, tiểu ít, cảnh báo nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải;
• Đối với trẻ nhỏ, nếu xuất hiện bất kỳ trong các dấu hiệu bỏ bú, thở nhanh, khó thở, ngừng thở, da tím, ngủ li bì, khó đánh thức, co giật, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế cấp cứu ngay;
• Ở người có bệnh nền: đường huyết, huyết áp, hoặc triệu chứng bệnh mạn (tim, phổi, gan, thận) xấu đi rõ rệt.

Ai dễ gặp biến chứng bệnh cúm B?

Những nhóm dưới đây có nguy cơ cao gặp biến chứng nặng khi mắc cúm B:

• Trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt dưới 2 tuổi): Nhóm tuổi này có hệ miễn dịch và hàng rào bảo vệ đường hô hấp chưa hoàn thiện, virus dễ tấn công sâu vào phổi và lây lan toàn thân.
• Người trên 65 tuổi: Sức đề kháng suy giảm theo tuổi tác, dễ mắc viêm phổi, suy hô hấp và bệnh nền bùng phát.
• Phụ nữ mang thai: Hệ miễn dịch thay đổi để bảo vệ thai nhi, dung tích phổi giảm nên khi nhiễm cúm dễ dẫn đến khó thở, thiếu oxy kéo dài cho cả mẹ và bé.
• Người mắc bệnh mãn tính như tim mạch, hen phế quản, COPD, tiểu đường, bệnh thận,… khi nhiễm cúm, cơ thể phải chống chọi cùng lúc với virus và bệnh nền khiến tình trạng nhanh chóng trở nặng.
• Người suy giảm miễn dịch (người điều trị ung thư, ghép tạng, HIV/AIDS, dùng corticoid kéo dài,…): Khả năng chống lại virus kém, dễ nhiễm trùng nặng và kéo dài, tỷ lệ tử vong cao hơn.
• Người béo phì (BMI ≥ 30): Tình trạng viêm mạn tính rối loạn chức năng miễn dịch và các vấn đề hô hấp cơ làm tăng nguy cơ suy hô hấp khi mắc cúm ở nhóm đối tượng này.
• Người đang hút thuốc hoặc sống trong môi trường ô nhiễm: Niêm mạc đường thở bị tổn thương sẵn, khả năng tự bảo vệ kém nên dễ bội nhiễm vi khuẩn.
• Trẻ sinh non, trẻ bị suy dinh dưỡng: Sức đề kháng yếu, nguy cơ viêm phổi, suy hô hấp rất cao.

Dấu hiệu cúm B trở nặng cần đến bác sĩ

Khi mắc cúm B, nếu xuất hiện một trong những dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần đi khám hoặc nhập viện ngay để tránh biến chứng nguy hiểm:

• Sốt cao liên tục trên 39°C, kéo dài trên 3 ngày hoặc tái sốt sau khi đã hạ;
• Thở nhanh, rút lõm ngực, tím tái môi hoặc đầu chi;
• Đau tức ngực, khó thở tăng dần;
• Lơ mơ, ngủ li bì, nói nhảm hoặc có biểu hiện rối loạn ý thức;
• Co giật hoặc mất phản xạ tạm thời;
• Không ăn uống được, nôn nhiều, khát nước nhưng không uống được;
• Đau cơ dữ dội, yếu liệt tay chân hoặc không thể đi lại;
• Xuất hiện phát ban lạ trên da kèm sốt hoặc khó thở;
• Trẻ nhỏ thở rên, cánh mũi phập phồng, da nhợt nhạt hoặc nổi bông tím.

Khi xuất hiện các dấu hiệu trên, người bệnh cần đến cơ sở y tế kịp thời để được đánh giá và điều trị đúng phác đồ, tránh nguy gặp biến chứng cúm B​ nguy hiểm.

Cách phòng ngừa các biến chứng của cúm B

Để hạn chế nguy cơ diễn tiến nặng và biến chứng nguy hiểm, người mắc cúm B hoặc người chăm sóc cần lưu ý những biện pháp sau:

• Tiêm vắc-xin cúm hàng năm là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc cúm nặng, nhập viện và biến chứng.
• Đi khám sớm khi có triệu chứng nghi ngờ cúm để được chẩn đoán và sử dụng thuốc kháng virus (như oseltamivir) trong 48 giờ đầu sau khởi phát triệu chứng để đạt hiệu quả cao nhất.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, không hoạt động gắng sức khi bị cúm B, giúp cơ thể tập trung chống lại virus, giảm tổn thương tim phổi.
• Uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng giàu vitamin để tăng cường đề kháng, hạn chế mất nước do sốt cao, nôn hoặc tiêu chảy.
• Theo dõi sát triệu chứng cúm B để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như khó thở, sốt cao dai dẳng, co giật để xử trí kịp thời.
• Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là Aspirin ở trẻ em để tránh nguy cơ hội chứng Reye - biến chứng nguy hiểm gây tổn thương gan và não.
• Vệ sinh mũi họng và môi trường sống, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đeo khẩu trang khi tiếp xúc gần, tránh môi trường khói thuốc và bụi bẩn.
• Hạn chế tiếp xúc nơi đông người khi đang mắc cúm để vừa giảm lây lan cho cộng đồng, vừa giúp cơ thể hồi phục tốt hơn.

Cúm B tưởng chừng chỉ là bệnh hô hấp thông thường nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu người bệnh không được chăm sóc và có phác đồ điều trị cúm B đúng chuẩn, kịp thời. Hãy thăm khám bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu sớm của bệnh, để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa biến chứng cúm B​ nguy hiểm.