Tổng hợp quá trình điều trị lao phổi 

Quá trình điều trị lao phổi bao gồm các bước như chẩn đoán, xét nghiệm và tiến hành việc điều trị. Cùng tìm hiểu về quá trình này tại bài viết dưới đây.

Chẩn đoán bệnh lao

Thông thường, những người khi nghi ngờ mắc phải bệnh lao thường được thăm khám, đánh giá y khoa về bệnh sử, thực hiện kiểm tra nhiễm khuẩn lao (xét nghiệm máu và xét nghiệm lao qua da), chẩn đoán hình ảnh của phổi (chụp X - quang) và thực hiện những xét nghiệm thích hợp được bác sĩ chỉ định.

Trong số đó, việc chụp X - quang phổi và xét nghiệm đờm là điều rất cần thiết để chẩn đoán được rằng liệu người bệnh có phải mắc bệnh lao hay không.

Chụp X - Quang phổi

Xét nghiệm bệnh lao

Thực hiện các xét nghiệm để khẳng định bệnh nhân có dương tính với nhiễm vi khuẩn lao hay nhiễm lao tiềm ẩn hay không.

Xét nghiệm lao qua da (hay còn gọi là phản ứng lao tố)

Xét nghiệm lao qua da hay còn được gọi là xét nghiệm Mantoux được thực hiện bằng cách sử dụng lượng nhỏ dung dịch tuberculin và tiêm vào vùng da ở dưới cánh tay. Thông thường, người được xét nghiệm lao qua da sau khi xét nghiệm sẽ phải quay lại trong vòng từ 48 giờ đến 72 giờ để những chuyên viên y tế kiểm tra lại phản ứng ở trên cánh tay. Theo đó, các chuyên viên y tế sẽ kiểm tra những vùng cứng bị sưng tấy hoặc nhô lên, thậm chí là dùng thước để đo lại những vùng này. Nếu như da tự bị đỏ thì không được xem là một phần của sự phản ứng.

Kết quả của việc xét nghiệm lao qua da cần phụ thuộc vào vùng bị sưng tấy, bị nhô lên và vùng cứng. Bên cạnh đó, kết quả còn phụ thuộc vào mức độ nguy cơ của những người bị nhiễm vi khuẩn lao cũng như diễn tiến của bệnh lao nếu như đã bị nhiễm khuẩn.

• Xét nghiệm lao qua da bị dương tính: Kết quả này đã cho thấy người bệnh bị nhiễm vi khuẩn lao. Những xét nghiệm bổ sung sẽ rất cần thiết để có thể xác định được liệu người này mắc bệnh lao hay chỉ nhiễm lao tiềm ẩn.
• Xét nghiệm lao qua da có kết quả âm tính: Kết quả này cho thấy cơ thể của người bệnh không hề phản ứng với xét nghiệm và hoàn toàn không có khả năng mắc bệnh lao hay nhiễm lao tiềm ẩn.

Xét nghiệm máu

Thực hiện việc xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu (hay còn được gọi là xét nghiệm để phóng thích interferon-gamma hoặc IGRAs). Mục đích của xét nghiệm này đó là đo sự phản ứng của hệ miễn dịch trong cơ thể với vi khuẩn gây nên bệnh lao. IGRA sẽ thực hiện việc đo sự phản ứng mạnh mẽ của hệ miễn dịch đối với vi khuẩn gây nên bệnh lao bằng việc thực hiện xét nghiệm máu ở trong phòng thí nghiệm.

Hiện nay có 2 loại xét nghiệm IGRAs phổ biến đó là:

• QuantiFERON®–TB Gold In-Tube test (QFT-GIT).
• T-SPOT®.TB test (T-Spot).
• IGRA dương tính: Kết quả này cho thấy người bệnh đã nhiễm vi khuẩn lao. Ngoài ra, người bệnh cũng cần phải thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định được liệu người bệnh đã bị mắc bệnh lao hay nhiễm lao tiềm ẩn. Sau đó, các bác sĩ sẽ cung cấp việc điều trị nếu cảm thấy cần thiết.
• IGRA âm tính: Kết quả cho thấy người bệnh không mắc bệnh lao và không bị nhiễm lao tiềm ẩn.

Theo đó, IGRAs là phương pháp ưu tiên để thực hiện việc  kiểm tra nhiễm khuẩn lao cho các đối tượng như:

• Người đã thực hiện việc tiêm chủng vắc xin Bacille Calmette–Guerin (BCG).
• Người không thể quay lại lần 2 để kiểm tra sự phản ứng khi xét nghiệm qua da.

Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh

Nếu như bạn nhận kết quả xét nghiệm lao qua da là dương tính thì bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện việc chụp X-quang phổi hoặc có thể là chụp CT. Thông qua những hình ảnh này sẽ quan sát được các đốm trắng ở trong phổi hoặc có thể nhận thấy được những sự thay đổi ở phổi do bệnh lao. Theo đó, việc chụp CT thường sẽ cung cấp hình ảnh phổi một cách chi tiết và rõ nét hơn khi chụp X - quang.

Điều trị lao phổi

Điều trị nhiễm lao ở dạng tiềm ẩn

Những bệnh nhân nhiễm lao ở dạng tiềm ẩn thường được chỉ định điều trị nhằm ngăn ngừa sự bùng phát của bệnh lao. Chính bởi người nhiễm lao ở dạng tiềm ẩn thường có chứa ít vi khuẩn hơn nên việc tiến hành điều hành điều trị cũng sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. 

Theo đó, có 4 phác đồ được sử dụng để điều trị nhiễm lao dạng tiềm ẩn và có 4 loại thuốc được dùng để điều trị nhiễm lao ở dạng tiềm ẩn đó là Rifampin (RIF), Isoniazid (INH), Rifapentine (RPT).

Điều trị bệnh lao

Để điều trị bệnh lao, bệnh nhân có thể sử dụng nhiều loại thuốc từ 6 đến 9 tháng. Theo đó, những thuốc kháng lao được ưu tiên sử dụng trong phác đồ điều trị bệnh lao phổi phải kể đến như Pyrazinamide (PZA), Ethambutol (EMB), Rifampin (RIF), Isoniazid (INH).

Dùng thuốc điều trị lao phổi

Phác đồ để điều trị bệnh lao gồm 2 tháng đầu của giai đoạn đầu tiên và tiếp theo là giai đoạn duy trì là 4 tháng hoặc có thể là 7 tháng (Tổng số tháng điều trị có thể là 6 đến 9 tháng).

Theo đó, phác đồ điều trị thông thường nhất đó là:

• Phác đồ thứ nhất: Kết hợp giữa 4 loại thuốc là ethambutol, rifampicin, pyrazinamid, isoniazid trong 2 tháng đầu. Khi nhận thấy vi khuẩn lao đã phân lập đủ nhạy với thuốc thì hãy ngưng dùng ethambutol.
• Tiếp theo là phác đồ khi kết hợp với 2 loại thuốc là rifampicin và isoniazid trong 4 tháng.

Người bệnh lao phổi nếu như đang dùng thuốc pyrazinamide thì nên thực hiện việc xét nghiệm acid uric ở trong huyết thanh định kỳ. Đối với những người đang mắc bệnh lao nếu đang sử dụng thuốc ethambutol thì nên kiểm tra thị lực cũng như tình trạng bị mù màu xanh - đỏ theo định kỳ.

Trên đây là quá trình điều trị lao phổi dành cho bệnh nhân. Để nhanh chóng đẩy lùi bệnh lý, bạn hãy tuân thủ theo các nguyên tắc điều trị và duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt thật khoa học nhé.

Lê Hồng

Nguồn tham khảo: Tổng hợp