Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ là gì? Biểu hiện và hướng xử trí

Bất dung nạp lactose trong sữa mẹ là một tình trạng sức khoẻ mà nhiều trẻ sơ sinh gặp phải. Vậy nguyên nhân và triệu chứng của hiện tượng bất dung nạp lactose trong sữa mẹ ở trẻ là gì? Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ? Cha mẹ có thể tham khảo những thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé!

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ là gì?

Lactose là một chất dinh dưỡng thường thấy trong sữa mẹ, sữa bò hay các sản phẩm được chế biến từ sữa. Sau khi được hấp thụ, lactose sẽ được chuyển hóa thành năng lượng phục vụ cho các hoạt động của não bộ và cơ thể. Ngoài ra, lactose còn hỗ trợ làm mềm phân, thúc đẩy các lợi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Khi lactose di chuyển đến ruột sẽ được men lactase phân chia thành galactose và glucose. Men lactase được sản sinh ra bởi các vi nhung mao của ruột. Do đó, nếu đường ruột không có hoặc thiếu hụt men lactose sẽ khiến cho cơ thể của trẻ không dung nạp được lactose hay còn được gọi là hiện tượng bất dung nạp lactose.

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ là hiện tượng cơ thể của trẻ không tiêu hoá và hấp thu đường lactose có trong sữa mẹ. Khi đó, lượng đường lactose không được hấp thu sẽ di chuyển xuống ruột già, dưới tác động của các vi khuẩn tạo thành axit lactic và gây ra các triệu chứng như chướng bụng, đi ngoài phân lỏng, chua và có nhiều bọt khí…

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ được phân thành 3 loại, bao gồm:

• Trẻ bị bất dung nạp lactose nguyên phát: Đây là trường hợp xảy ra phổ biến nhất do thiếu hụt men lactase. Trường hợp này thường gặp ở trẻ lớn và trẻ thay đổi chế độ dinh dưỡng. Khi chế độ dinh dưỡng của trẻ được thay
• Trẻ bị bất dung nạp lactose thứ phát: Xảy ra do ruột non bị tổn thương bởi vi khuẩn hoặc virus. Trẻ bị bất dung nạp lactose một cách thoáng qua và có thể phục hồi lại nếu tình trạng viêm nhiễm dạ dày - ruột được giải quyết. Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ bị tiêu chảy dài ngày có thể khiến cho niêm mạc tổn thương không sản sinh ra đủ men lactose, dẫn đến hiện tượng có thể không dung nạp lactose.
• Trẻ bị bất dung nạp lactose bẩm sinh: Trường hợp này có tỷ lệ thấp hơn hẳn so với hai trường hợp nêu trên. Tình trạng trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ bẩm sinh thường biểu hiện ngay sau khi trẻ chào đời. Nguyên nhân dẫn đến trường hợp này là do rối loạn nhiễm sắc thể làm ngăn cản ruột sản sinh enzyme lactose.

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ dễ dẫn tới tình trạng suy dinh dưỡng nặng và chậm lớn. Vậy triệu chứng của hiện tượng trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ là gì?

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ có biểu hiện gì?

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ có thể là do sự rối loạn nhiễm sắc thể

Biểu hiện của hiện tượng trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ thường xuất hiện từ 30 - 120 phút sau khi trẻ bú mẹ, cụ thể như sau:

• Trẻ bị chướng bụng, đầy hơi và đau bụng;
• Trẻ bị nôn trớ hoặc ợ hơi;
• Trẻ bị tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng và có bọt khí hoặc có mùi chua;
• Vùng da xung quanh bộ phận hậu môn bị đỏ, hăm;
• Trẻ quấy khóc và tỏ ra e ngại khi bú sữa mẹ;
• Trẻ kém ăn, sụt cân hoặc suy dinh dưỡng.

Trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ gặp nhiều vấn đề trong ăn uống và gây ra nhiều khó khăn cho cha mẹ trong việc chăm sóc. Do vậy, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám cũng như điều trị sớm nếu thấy con xuất hiện các biểu hiện như trên.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ?

Khi trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ thì cha mẹ cần làm gì? Tùy từng trường hợp mà cha mẹ cần có những thay đổi trong chế độ ăn của bé, cụ thể là:

Đối với trẻ đang bú sữa mẹ hoàn toàn

Với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn đang bị bất dung nạp lactose thì mẹ hãy tiếp tục cho con bú và tuyệt đối không cho bé kiêng bú sữa mẹ, ngay cả khi bé đang bị tiêu chảy. Bởi việc trẻ kiêng bú hoặc giảm lượng sữa bú sẽ càng làm tăng nguy cơ tiêu chảy kéo dài, từ đó dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ.

Trên thực tế, sữa mẹ luôn là một nguồn dinh dưỡng phù hợp nhất đối với trẻ bị bất dung nạp lactose. Bởi trong sữa mẹ có chứa đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu đối với cơ thể của trẻ và giúp con nhanh chóng hồi phục chứng tiêu chảy. Ngoài ra, các chất dinh dưỡng có trong sữa mẹ còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể của trẻ, hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột bị tổn thương.

Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh khi trẻ bị tiêu chảy do bất dung nạp lactose mà cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Đối với trẻ đang bú mẹ kết hợp ăn dặm

Mẹ vẫn tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ, có thể cho trẻ sử dụng thêm sữa lactofree (nghĩa là loại sữa không chứa thành phần lactose). Bên cạnh đó, mẹ cũng cần loại trừ những loại thực phẩm ăn dặm có chứa thành phần lactose trong chế độ ăn của trẻ cho đến khi bé ngừng tiêu chảy. Mẹ có thể cho trẻ ăn lại chế độ dinh dưỡng như trước khi hệ tiêu hoá của bé đã phục hồi (thường sau 1 - 2 tuần).

Ngoài ra, trong giai đoạn trẻ bị bất dung nạp lactose thì mẹ cũng cần bổ sung thêm canxi trong chế độ ăn uống của con. Bởi chế độ ăn không chứa thành phần lactose sẽ làm giảm sự hấp thu canxi của cơ thể và gây ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển xương của bé. Mẹ có thể tham khảo cách bổ sung canxi cho bé dưới đây:

• Cho bé ăn sữa chua vừa giúp tăng cường canxi, vừa hỗ trợ đường ruột tăng sản sinh nhiều lactose.
• Tăng cường cho trẻ tiêu thụ các thực phẩm giàu canxi như tôm, cá, rau xanh, cua..

Đặc biệt, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời nếu trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ.

Trên đây là những thông tin cơ bản về hiện tượng trẻ bị bất dung nạp lactose trong sữa mẹ. Cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng sức khoẻ của trẻ để sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường và đưa trẻ đến thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Đồng thời, cha mẹ cần thay đổi chế độ dinh dưỡng của trẻ một cách phù hợp trong thời gian con bị bất dung nạp lactose để giảm thiểu triệu chứng và giúp con mau lành bệnh.

Xem thêm: Trẻ bất dung nạp lactose có tăng cân không?