Trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh thì phải làm sao? Cách dùng kháng sinh an toàn cho trẻ

Nếu cho trẻ em sử dụng kháng sinh một cách khoa học sẽ rất có ích trong điều trị bệnh. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều trường hợp trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh do sử dụng sai cách. Điều này có thể gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe của bé, khiến cho các chủng vi khuẩn đề kháng kháng sinh và có cơ hội xâm nhập vào cơ thể trẻ. Bạn đọc muốn tham khảo thông tin về “Trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh thì phải làm sao?” hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Thuốc kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh là những hợp chất được tổng hợp ly trích từ các vi sinh vật, có tác dụng kìm hãm sự phát triển hoặc tiêu diệt những vi khuẩn gây bệnh cho con người. Tùy từng loại kháng sinh mà tác dụng của nó cũng khác nhau trên cùng loại vi khuẩn, bao gồm:

• Kháng sinh phổ rộng: Tác dụng trực tiếp cùng lúc trên nhiều loại vi khuẩn.
• Kháng sinh phổ hẹp: Tác dụng trên một vài vi khuẩn nhất định.

Thuốc kháng sinh chỉ phát huy tối đa tác dụng khi được dùng đúng cách và theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ. Nếu sử dụng không đúng liều đã chỉ định hoặc lạm dụng, thuốc kháng sinh có thể gây ra các phản ứng có hại đối với sức khỏe con người hoặc gây ra tình trạng nhờn thuốc.

Theo các chuyên gia y tế, thuốc kháng sinh chỉ được sử dụng trong các trường hợp bệnh nhân bị nhiễm khuẩn và không có tác dụng đối với bệnh gây ra bởi virus. Thuốc kháng sinh được chỉ định trong một số bệnh nhiễm khuẩn phổ biến như:

• Viêm phế quản;
• Viêm xoang;
• Viêm phổi;
• Viêm amidan;
• Viêm đường tiết niệu;
• Viêm tai giữa;
• Nhiễm trùng da…

Thuốc kháng sinh có tác dụng tốt trong điều trị nhiễm khuẩn, tuy nhiên các bậc phụ huynh không nên lạm dụng chúng vì bất kỳ lý do gì. Việc sử dụng quá nhiều có thể khiến trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh và những vấn đề nguy hại khác. Tuyệt đối không nên cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh trong trường hợp mắc bệnh do nhiễm virus.

Dấu hiệu trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh

Trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh tức là tình trạng vi khuẩn không còn nhạy cảm và kháng sinh không có khả năng loại bỏ vi khuẩn đó. Quá trình này được diễn ra theo đúng với quy luật chọn lọc tự nhiên. Việc sử dụng kháng sinh một cách bừa bãi, không khoa học khiến cho vi khuẩn có khả năng kháng thuốc và ngày càng phát triển mạnh.

Theo thống kê y tế, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu danh sách về tỷ lệ lạm dụng kháng sinh. Hiện nay, thuốc kháng sinh được bày bán khắp nơi mà không có sự quản lý, người nhà và bệnh nhân hoàn toàn có thể mua thuốc mà không cần có sự chỉ định hoặc kê đơn từ bác sĩ. Cha mẹ thường cho trẻ em sử dụng kháng sinh trong những trường hợp không cần thiết như ho, sốt, sổ mũi, viêm họng. Điều này làm gia tăng tình trạng trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh.

Một trong những nguyên nhân phổ biến là trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh là:

• Lạm dụng thuốc kháng sinh: Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài hoặc dùng thuốc kể cả trong trường hợp không cần thiết khiến cho vi khuẩn có cơ hội tiếp xúc nhiều với kháng sinh, lâu dần vi khuẩn hình thành thói quen và tự sản sinh ra khả năng đề kháng với thuốc, làm cho thuốc kháng sinh không còn tác dụng với chúng.
• Chỉ định quá mức: Bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc liều cao, kéo dài, dùng thuốc kháng sinh phổ rộng hoặc thuốc không đúng liều so với vi khuẩn mắc phải hay ngừng thuốc giữa chừng trong khi điều trị… điều này làm khả năng kháng thuốc của vi khuẩn tăng cao.
• Do vi khuẩn có khả năng kháng thuốc: Nhiều loại vi khuẩn có khả năng biến đổi không ngừng để thích nghi với cơ thể con người, chống lại khả năng tiêu diệt của kháng sinh. Một số loài vi khuẩn có khả năng biến đổi gen nhằm tạo ra enzyme thay đổi cấu trúc hoặc phân hủy thuốc kháng sinh, làm thuốc mất đi tác dụng. Một số khác có thể làm thay đổi tác động hoặc làm giảm nồng độ của thuốc kháng sinh trong tế bào.

Bên cạnh tình trạng nhờn thuốc, sử dụng kháng sinh quá nhiều còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhất là nhóm lợi khuẩn trong hệ tiêu hóa và gây ra rối loạn tiêu hóa.

Trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh thường có những biểu hiện sau:

• Kháng sinh có hiệu quả kém hơn trong những lần dùng sau đó.
• Bệnh khó điều trị dứt điểm, kể cả với những bệnh lý mang tính chất nhẹ, đơn giản.
• Phải dùng thuốc có tác dụng mạnh hơn khi bệnh tái phát thì mới khỏi.

Nhờn thuốc kháng sinh gây ra nhiều hậu quả khôn lường, nhất là khi trẻ mắc phải những bệnh lý nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não. Sự đề kháng của vi khuẩn diễn ra mạnh mẽ, trẻ có nguy cơ cao bị tử vong ngay cả khi chỉ bị nhiễm trùng do các bệnh lý nhẹ như ho, trầy xước.

Làm gì để hạn chế tình trạng trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh?

Nhờn thuốc kháng sinh gây ảnh hưởng lớn đến vấn đề sức khỏe của trẻ, do đó cần phải hạn chế tình trạng này xảy ra. Dưới đây là một số biện pháp giúp làm giảm nguy cơ trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh:

• Không lạm dụng kháng sinh: Hạn chế sử dụng kháng sinh khi không cần thiết như trẻ bị cảm lạnh, cảm cúm, viêm đường hô hấp, sốt siêu vi, viêm phế quản ở mức độ nhẹ… Chăm sóc trẻ kỹ càng, dùng các biện pháp vật lý để hạ sốt, thảo dược để giảm ho, cho trẻ uống nhiều nước và thức ăn giàu dinh dưỡng để đẩy lùi những bệnh trên và nâng cao sức đề kháng.
• Không tự ý dùng kháng sinh khi không có chỉ định của bác sĩ: Không mua thuốc kháng sinh khi không có kê đơn từ bác sĩ, không tự ý dùng kháng sinh liều cao cho trẻ. Dùng nhiều kháng sinh làm tăng nguy cơ nhờn kháng sinh ở trẻ và nguy cơ mắc bệnh do tác dụng phụ của kháng sinh gây ra như loạn khuẩn đường ruột, miễn dịch yếu…
• Phòng ngừa nguy cơ bị nhiễm khuẩn và lây lan bằng các thói quen hàng ngày: Ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, vệ sinh sạch sẽ sau khi tiếp xúc ở bên ngoài hoặc các khu vui chơi công cộng… để phòng ngừa nguy cơ bị nhiễm bệnh.
• Tiêm phòng đầy đủ là biện pháp giúp trẻ phòng tránh được nhiều bệnh lý nguy hiểm.
• Sử dụng kháng sinh đúng cách cho trẻ: Dùng đúng thuốc, đúng liều kháng sinh khi trẻ mắc bệnh do vi khuẩn. Không tự ý tăng hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
• Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ: Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, vitamin vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ, tập thể dục thường xuyên, mỗi ngày, ngủ đúng giờ giấc, bổ sung vi chất nhằm tăng cường miễn dịch như vitamin C, vitamin E, sắt, kẽm…

Tình trạng trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh đang ngày càng phổ biến làm ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm sức đề kháng của trẻ. Để hạn chế tình trạng này, bố mẹ không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ mà chưa có chỉ định của bác sĩ. Trên đây là những thông tin mà Nhà thuốc Long Châu chia sẻ cho bạn về chủ đề “Trẻ bị nhờn thuốc kháng sinh”. Nếu bạn đọc có thắc mắc, hãy gửi câu hỏi đến trang web của Nhà thuốc Long Châu để được giải đáp.

Xem thêm:

• Uống kháng sinh trước hay sau ăn? Cần hiểu rõ để áp dụng
• Thuốc kháng sinh nên uống mấy ngày thì hiệu quả?