Triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em cha mẹ nào cũng nên biết

Một trong những tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ khiến cha mẹ không ngừng lo lắng là tiêu chảy liên tục không rõ nguyên nhân. Trong số các tác nhân gây bệnh đường tiêu hóa ở trẻ em, Rotavirus được xem là “thủ phạm” phổ biến và nguy hiểm. Vậy triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em mà cha mẹ nào cũng nên biết là gì?

Triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em

Các triệu chứng nhiễm virus Rota thường khởi phát đột ngột và có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng nếu không được xử trí kịp thời. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu nhiễm loại virus này ở trẻ là vô cùng quan trọng.

Triệu chứng ban đầu (24 - 48 giờ đầu)

Triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em thường khởi phát sau một giai đoạn ủ bệnh ngắn, kéo dài từ 1 - 3 ngày. Trong 24 - 48 giờ đầu, trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt vừa (từ 38 °C trở lên), kèm theo quấy khóc, bứt rứt.

Nôn ói cũng là triệu chứng đặc trưng ở giai đoạn này, thường xảy ra trước khi trẻ bị tiêu chảy. Bé có thể bị nôn kéo dài liên tục dẫn đến mệt lả nhanh chóng, không chịu chơi, giảm tương tác với người xung quanh. Cha mẹ cũng có thể quan sát thấy triệu chứng trẻ biếng ăn rõ rệt, bỏ bú hoặc không hứng thú với thức ăn.

Triệu chứng giai đoạn toàn phát (sau 48 giờ)

Sau 48 giờ, bệnh bước vào giai đoạn toàn phát với triệu chứng tiêu chảy cấp dữ dội.

Trẻ đi ngoài phân thường lỏng nhiều, có màu vàng nhạt đến nâu, hiếm khi có nhầy và máu, số lần đi tiêu có thể vượt quá 10 lần mỗi ngày. Đây là thời điểm trẻ dễ rơi vào tình trạng mất nước, với các dấu hiệu điển hình như môi khô, lưỡi khô, khóc không ra nước mắt, nước tiểu ít hoặc sậm màu.

Nếu không được bù nước đúng cách, trẻ sẽ bị mất nước nặng, rơi vào trạng thái li bì hoặc vật vã.

Triệu chứng nguy hiểm cần đưa đi viện ngay

Các triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em cảnh báo tình trạng nguy hiểm cần được đưa đi khám hoặc nhập viện ngay gồm: Trẻ không uống được nước, nôn liên tục hoặc nôn có lẫn máu, xuất hiện co giật hoặc phồng thóp (đặc biệt ở trẻ sơ sinh). Nếu trẻ tiêu chảy kéo dài hơn 24 giờ, đặc biệt nếu kèm mất nước hoặc nôn nhiều mà không có dấu hiệu cải thiện, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Phân biệt triệu chứng nhiễm virus Rota với các bệnh tiêu hóa khác

Việc phân biệt triệu chứng tiêu chảy do virus Rota với tiêu chảy do các nguyên nhân khác giúp định hướng điều trị và phòng ngừa biến chứng. Dù nhiều bệnh lý tiêu hóa có điểm chung là gây tiêu chảy, nhưng tính chất triệu chứng và diễn tiến bệnh lý lại khác nhau rõ rệt.

Virus Rota thường gây sốt nhẹ đến vừa, kèm nôn ói sớm và tiêu chảy phân lỏng toàn nước, không có máu, không đau bụng dữ dội. Trong khi đó, ngộ độc thực phẩm trẻ tiêu chảy nhưng ít khi sốt cao, nôn nhiều và đau bụng quặn từng cơn.

Với bệnh lỵ, trẻ thường bị tiêu chảy có máu, phân lẫn nhầy, kèm theo đau bụng quặn dữ dội và mót rặn sau mỗi lần đi ngoài. Với bệnh tả, trẻ tiêu chảy nước ồ ạt như nước vo gạo, không kèm đau bụng nhiều nhưng gây mất nước cực nhanh, cần truyền dịch cấp cứu ngay lập tức. Cả hai tình trạng này thường không kèm theo nôn ói kéo dài như khi nhiễm virus Rota.

Như vậy, việc theo dõi kỹ tính chất phân, mức độ sốt, nôn sẽ giúp phân biệt rõ giữa nhiễm virus Rota với các nguyên nhân tiêu chảy khác.

Làm gì khi nhận thấy triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em?

Khi nhận thấy các triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em, cha mẹ cần làm những việc sau:

Chăm sóc đúng cách tại nhà

Điều trị Rotavirus chủ yếu là điều trị triệu chứng và hỗ trợ, chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu. Nguyên tắc điều trị quan trọng nhất là bù nước và điện giải để phòng ngừa và điều trị mất nước.

Cha mẹ nên cho trẻ uống dung dịch Oresol theo đúng hướng dẫn, pha 1 gói Oresol với 200ml nước đun sôi để nguội, không pha đặc hay loãng hơn vì dễ gây rối loạn điện giải. Trên thị trường hiện nay cũng có một số loại nước điện giải cho trẻ loại uống liền không cần pha chế.

Bạn hãy cho trẻ uống từng thìa nhỏ, cách vài phút/lần nếu trẻ còn nôn, không ép trẻ uống nhiều cùng lúc.

Cha mẹ cần tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoặc ăn theo lứa tuổi để duy trì dinh dưỡng và tăng cường đề kháng. Với trẻ ăn dặm, ưu tiên các món ăn lỏng, dễ tiêu hóa như cháo loãng, súp rau củ, sữa chua... tuyệt đối tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường, hoặc quá đặc.

Cha mẹ không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc cầm tiêu chảy hay kháng sinh. Tiêu chảy do virus Rota không đáp ứng với kháng sinh và việc cầm tiêu chảy không đúng cách có thể giữ lại độc tố trong ruột, gây hại cho trẻ.

Dấu hiệu cần đưa trẻ đi viện ngay

Cha mẹ cần bình tĩnh theo dõi, chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà và chủ động quan sát các dấu hiệu cảnh báo để can thiệp kịp thời.

Nếu thấy xuất hiện triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em nguy hiểm như: Nôn liên tục, tiêu chảy nhiều lần trong ngày, sốt cao không hạ, biểu hiện mất nước (khô môi, mắt trũng, khóc không có nước mắt, tiểu ít), lơ mơ, bỏ bú hoặc không đáp ứng với chăm sóc tại nhà, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị chuyên sâu.

Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm virus Rota có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, rối loạn điện giải, suy thận cấp và trong một số trường hợp nặng có thể đe dọa tính mạng trẻ nhỏ. Biến chứng nặng thường xảy ra do mất nước kéo dài và không được bù đủ, gây ảnh hưởng đến tuần hoàn và chức năng của các cơ quan quan trọng.

Virus Rota có thể gây tiêu chảy nặng và nhanh chóng khiến trẻ mất nước, đặc biệt nếu phụ huynh không nhận biết sớm các triệu chứng nhiễm virus Rota ở trẻ em từ ban đầu. Cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ có biểu hiện như nôn ói, tiêu chảy nhiều lần, sốt hay mệt lả.

Để giảm nguy cơ nhiễm virus Rota ở trẻ dưới 36 tháng tuổi, cha mẹ nên cho trẻ tiêm phòng vắc xin Rota theo lịch (hai hoặc ba liều, bắt đầu từ 6 tuần tuổi) hoặc cho trẻ uống Rota.