Ure là chất gì? Vai trò của phương pháp xét nghiệm ure máu

Vấn đề ure là chất gì được rất nhiều người quan tâm và chú ý. Thực tế, chỉ số ure máu có thể phản ánh tình trạng hoạt động hiệu quả của thận. Do đó, để có thể bảo vệ sức khoẻ của bản thân, bạn cần nắm rõ một số kiến thức liên quan đến những vấn đề này.

Ure là chất gì?

Nhiều người không khỏi thắc mắc ure là chất gì. Thực chất, ure là một sản phẩm cuối cùng trong tiến trình chuyển hoá protein của cơ thể. Ure được đào thải ra bên ngoài thông qua đường nước tiểu từ quá trình hoạt động của thận. Có thể bạn không biết rằng mùi khai của nước tiểu là do ure chuyển hoá tạo thành.

Ure là một chất luôn tồn tại và hiện hữu trong cơ thể bạn. Mỗi khi cơ thể hấp thụ hàm lượng chất đạm từ cá, thịt, trứng, gạo, ngô đậu,... đồng nghĩa bạn được bổ sung ure.

Protein ngoại sinh bắt nguồn từ chất đạm của các thực phẩm thông qua chế độ ăn uống được hệ tiêu hoá với chất protease chuyển hoá thành những axit amin. Tiếp tục quá trình, axit amin sẽ chuyển hoá nên những sản phẩm tiếp theo để tạo ra CO2 và NH3. Được biết, NH3 là một loại chất độc và chúng được chuyển hoá thành ure cũng như một số chất độc tại gan. Một khi bộ phận gan bị suy giảm chức năng hay xuất hiện tình trạng rối loạn làm ảnh hưởng tới tiến trình chuyển hoá NH3 thành ure, NH3 sẽ dần tích tụ. Từ đó chúng tạo ra lượng lớn chất độc gây tác động xấu đến hệ thần kinh, tăng tỷ lệ mắc các căn bệnh liên quan đến não bộ vì amoniac có thể gây hôn mê gan.

Không chỉ đào thải thông qua đường nước tiểu, ure còn được cơ thể bài tiết qua tuyến mồ hôi dù là lượng rất nhỏ. Một người trưởng thành trung bình sẽ bài tiết 30 gram ure mỗi ngày thông qua đường nước tiểu. Những người khoẻ mạnh thường có khả năng bài tiết ure tốt. Bên cạnh đó, hàm lượng ure trong máu của họ luôn nằm trong ngưỡng bình thường.

Vai trò của phương pháp xét nghiệm ure máu

Bên cạnh nắm rõ ure là chất gì, bạn nên tìm hiểu một số vấn đề khác liên quan đến loại chất này. Ure không quá độc hay thậm chí ít độc bất kể lượng ure trong máu cao. Mặt khác, để có thể đánh giá khả năng chuyển đổi NH3 thành ure của thận, các nhà khoa học sử dụng chỉ số ure máu. Khi chỉ số này tăng cao, chứng tỏ chức năng thận hoạt động không hiệu quả.

Xét nghiệm ure máu hay được gọi là xét nghiệm Blood Urea Nitrogen (BUN). Đây là quá trình đo lượng nitơ ure có trong máu. Xét nghiệm BUN là một xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá hoạt động của thận, gan và phát hiện một số căn bệnh liên quan khác. Nếu kết quả xét nghiệm biểu hiện mức độ ure máu nằm ở ngưỡng cao hơn mức bình thường thì điều này có thể cho thấy thận đang hoạt động kém, hàm lượng đạm vượt ngưỡng hay lượng nước được hấp thu chưa thể đáp ứng nhu cầu cần thiết của cơ thể.

Người có những triệu chứng bất thường thường được các bác sĩ khuyến nghị tiến hành xét nghiệm ure máu. Thông qua đó có thể phát hiện sớm sự thay đổi mức độ ure trong máu. Điều này sẽ giúp ngăn chặn kịp thời các biến chứng của thận và xác định phương pháp điều trị phù hợp sớm nhất.

Trong những trường hợp đặc biệt, chỉ số ure máu có thể thay đổi dựa trên chế độ ăn uống thường ngày của mỗi cá nhân. Chẳng hạn như việc tiêu thụ nhiều đạm/protein khiến chỉ số ure máu tăng cao. Vì vậy, bệnh nhân cần chú ý thảo luận với các bác sĩ về chế độ ăn uống thường ngày của mình trước khi bắt đầu tiến hành xét nghiệm.

Chỉ số ure trong máu được xem là bình thường sẽ dao động từ 2.5 đến 7.5 mmol/l. Đây được coi là mức độ an toàn mà chức năng thận được đánh giá là hoạt động bình thường. Khi chỉ số ure máu vượt quá giới hạn trên, điều này có nghĩa là chức năng thận hoạt động không hiệu quả và có thể tiềm ẩn một số vấn đề về sức khoẻ.

Các yếu tố tác động đến chỉ số ure trong máu

Các yếu tố khiến ure máu tăng cao

Chỉ số ure máu cao là một dấu hiệu cảnh báo chức năng thận đang suy giảm. Nguyên nhân xuất phát có thể đến từ bệnh thận cấp tính hay mạn tính. Mặt khác, ngoài một số vấn đề liên quan đến thận, các yếu tố sau đây cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ ure:

• Chế độ ăn uống nhiều chất đạm trong cuộc sống hàng ngày.
• Tăng dị hoá protein vì bỏng, sốt, bệnh lý u tân sinh, nhịn đói suy dinh dưỡng.
• Suy thận hay tổn thương ống thận, cầu thận hoặc ứ nước bể thận vì sỏi thận.
• Xuất huyết tiêu hoá gây nhiễm trùng nặng cho cơ thể.
• Tình trạng ngộ độc thuỷ ngân.
• Tắc nghẽn đường niệu, vô niệu, thiểu niệu.
• Sử dụng những loại thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc cản quang, thuốc lợi tiểu,...

Để có thể giảm thiểu tình trạng tăng ure trong máu, bệnh nhân cần thiết lập chế độ ăn uống hợp lý, đặc biệt cân bằng hàm lượng protein hấp thụ vào cơ thể. Hạn chế sử dụng những loại thuốc gây ảnh hưởng đến ure trong máu. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào liên quan đến thuốc sử dụng. Ngay khi thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường, bạn nên tiến hành thăm khám tại các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín để được tiến hành thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Các yếu tố khiến ure máu giảm

Thực tế, chỉ số ure máu thấp hơn ngưỡng bình thường không mấy phổ biến và thường không được chú ý. Tuy nhiên, đây cũng có thể là một cảnh báo về bệnh suy dinh dưỡng, bệnh gan. Song đó, chỉ số này vẫn chưa đủ dữ liệu để có thể kết luận một người mắc các bệnh lý kể trên. Lúc này, bạn cần làm theo sự tư vấn và chỉ dẫn từ các bác sĩ.

Những yếu tố có thể gây ra tình trạng giảm nồng độ ure trong máu bao gồm:

• Người đang trong giai đoạn phát triển, ở lứa tuổi dậy thì.
• Chế độ ăn uống không bổ sung đủ lượng protein cho cơ thể.
• Hoà loãng máu do hội chứng thận hư, lọc máu, tăng gánh thể tích,...
• Suy gan bao gồm viêm gan mạn, viêm gan cấp tính, xơ gan,...
• Hội chứng tiết ra ADH không thích hợp.
• Bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc như Chloramphenicol, Streptomycin.

Hy vọng với những thông tin hữu ích trên đã có thể giải đáp thắc mắc ure là chất gì của rất nhiều người. Chỉ số ure máu có thể giúp con người đánh giá chức năng hoạt động của thận một cách hiệu quả. Nắm rõ những vấn đề liên quan đến loại chất này giúp bạn bảo vệ sức khoẻ bản thân và gia đình tốt hơn.

Xem thêm: 

• Tìm hiểu về ý nghĩa của 10 thông số nước tiểu trong xét nghiệm 
• Chỉ số BLD trong xét nghiệm nước tiểu là gì?