Giải đáp: Vì sao cần xét nghiệm chức năng tuyến giáp?

Hầu hết bệnh nhân tuyến giáp không biết về tình trạng mắc bệnh của mình vì các triệu chứng của bệnh thường nhẹ và khó phát hiện. Đó là lý do tại sao chúng ta cần thực hiện xét nghiệm chức năng tuyến giáp.

Tổng quan về tuyến giáp

Tuyến giáp là cơ quan có hình bướm nằm trước cổ, ngay dưới trái khế. Đây là một phần hệ thống nội tiết của cơ thể, là hệ thống kiểm soát việc sản xuất và phân phối hormone. Các hormone này là chất truyền dẫn, điều hòa hoạt động của tế bào và các mô cơ quan trọng trong cơ thể. Hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến tốc độ trao đổi chất trong cơ thể và nồng độ của một số khoáng chất trong máu.

Tuyến giáp có chức năng điều tiết lượng canxi cũng như phốt pho trong máu; cải thiện quá trình hoạt động tuyến sinh dục và tuyến sữa; kích thích, tăng nhịp tim và lưu lượng máu chảy qua tim; tăng cường hoạt động thần kinh đặc biệt là hoạt động của não; cải thiện quá trình trao đổi chất.

Tại sao cần thực hiện xét nghiệm chức năng tuyến giáp?

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp là thực hiện các xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ tiết tố do tuyến giáp sản sinh. Ngoài ra, một số xét nghiệm chức năng tuyến giáp còn giúp kiểm tra nồng độ một hormone do tuyến yên trong não có tác dụng lên tuyến giáp.

Vì là một cơ quan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể nên việc tuyến giáp sản sinh lượng hormone trong máu phải luôn được duy trì ở mức ổn định. Nếu lượng hormone này dư hoặc thiếu đều gây ra tình trạng bất thường, chính vì vậy xét nghiệm chức năng tuyến giáp giúp bạn phát hiện những bệnh lý tuyến giáp thường gặp như: Bệnh suy giáp hoặc bệnh cường giáp.

Có những loại xét nghiệm chức năng tuyến giáp nào?

Mỗi loại xét nghiệm chức năng tuyến giáp được đặt tên theo các loại hormone. Các loại xét nghiệm chức năng tuyến giáp thường gặp là:

Xét nghiệm TSH

TSH hay còn được gọi là hormone kích thích tuyến giáp, đây là một glyco-protein do thùy trước tuyến yên tiết ra dưới sự kiểm soát của TRH (hormone vùng dưới đồi). Xét nghiệm TSH được sử dụng để tìm hiểu tuyến giáp hoạt động có tốt không, xét nghiệm có thể cho bạn biết liệu bạn có bị cường giáp hay suy giáp hay không.

Bên cạnh đó, xét nghiệm TSH còn giúp phát hiện các vấn đề bệnh lý khác như: Bệnh graves, viêm tuyến giáp hashimoto, nhân giáp hay viêm tuyến giáp. Tuy nhiên, xét nghiệm TSH không thể cho bạn biết được nguyên nhân gây ra các vấn đề về tuyến giáp.

Xét nghiệm triiodothyronine - T3

T3 là loại hormone được sản sinh bởi tuyến giáp cùng với hormone T4. Đây cũng là loại hormone có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và chuyển hóa giữa các tế bào. Hầu hết các hormone T3 đều liên kết với protein. Xét nghiệm T3 cho biết hàm lượng hormone T3 toàn phần, T3 tự do và T3 đảo ngược.

Xét nghiệm thyroxine - T4

Thyroxine - T4 là loại hormone do tuyến giáp sản sinh ra, hormone này tham gia vào quá trình điều hòa sự phát triển của cơ thể, duy trì hàm lượng canxi và oxy trong máu ở mức ổn định và tăng hoạt động chuyển hóa của tế bào. Hầu hết, hormone thyroxine trong cơ thể đều gắn với protein, những hormone không gắn với protein là T4 tự do và lưu thông linh hoạt trong máu.

Xét nghiệm thyroxine (T4) giúp định lượng nồng độ hormone này trong cơ thể, thông qua đó có thể đánh giá được chức năng của tuyến giáp tại thời điểm xét nghiệm. Xét nghiệm T4 có 2 loại bao gồm xét nghiệm T4 toàn phần và xét nghiệm T4 tự do.

Xét nghiệm thyroglobulin

Thyroglobulin được tổng hợp bởi tế bào nang tuyến giáp, có vai trò quyết định sự tổng hợp nội tiết tố tuyến ngoại giáp biên T3 và T4. Xét nghiệm thyroglobulin nhằm theo dõi hiệu quả điều trị cũng như khả năng tái phát của bệnh ung thư tuyến giáp thể nang hoặc thể nhú. Hàm lượng thyroglobulin tăng rõ rệt trước điều trị và sẽ giảm nếu điều trị hiệu quả.

Bên cạnh đó, xét nghiệm thyroglobulin còn là một trong những xét nghiệm chức năng tuyến giáp dùng trong chẩn đoán một số bệnh lý liên quan khác.

Xét nghiệm thyroperoxidase - TPOAb

Thyroperoxidase là loại kháng thể được sản sinh ra khi cơ thể nhầm lẫn các thành phần tuyến giáp và các protein lạ. Đây được gọi là bệnh lý miễn tuyến giáp, là tác nhân gây bệnh viêm nhiễm tuyến giáp, rối loạn chức năng hoặc thậm chí là suy giáp hoặc ung thư tuyến giáp.

Xét nghiệm kháng thể kháng thyroperoxidase giúp chẩn đoán xác định các bệnh lý viêm giáp tự miễn hoặc chẩn đoán phân biệt các bệnh lý tuyến giáp tự miễn hay do các nguyên nhân khác. Bên cạnh đó, xét nghiệm TPOAb còn giúp bác sĩ lâm sàng đưa ra quyết định điều trị đối với các bệnh nhân mắc nhược giáp dưới lâm sàng.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm chức năng tuyến giáp?

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp mà đặc biệt là xét nghiệm TSH được khuyến cáo sàng lọc cho tất cả nam giới trên 65 tuổi và nữ giới trên 35 tuổi 5 năm một lần. Những người có nguy cơ bệnh lý về tuyến giáp cần được xét nghiệm thường xuyên hơn là:

• Người trên 70 tuổi;
• Người có tiền sử bệnh tự miễn;
• Người có tiền sử mắc bệnh tuyến giáp;
• Người có gia đình mắc bệnh tuyến giáp;
• Phụ nữ đang mang thai hoặc đã sinh con trong vòng 6 tháng.

Có thể thấy, xét nghiệm chức năng tuyến giáp là một trong những loại xét nghiệm không thể thiếu trong việc tầm soát ung thư tuyến giáp hoặc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp. Hy vọng qua bài viết trên, các bạn sẽ hiểu hơn về xét nghiệm chức năng tuyến giáp. Đồng thời, hãy dành thời gian thăm khám sức khỏe định kỳ bạn nhé!

Xem thêm: 

• Xét nghiệm ung thư tuyến giáp giúp phát hiện sớm và điều trị
• Xét nghiệm TSH là gì? Có ý nghĩa gì trong việc chẩn đoán