Xác định mức độ hẹp van 2 lá bằng phương pháp siêu âm Doppler màu

Hẹp van hai lá ban đầu không thể hiện triệu chứng rõ ràng, nhưng tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng trong tương lai. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh, bao gồm tăng áp phổi, suy tim, rung nhĩ, đột quỵ và các vấn đề khác.

Siêu âm Doppler màu là gì?

Siêu âm Doppler màu là một trong những phương pháp siêu âm hiện đại nhất với độ chính xác cao và hình ảnh màu sắc dễ quan sát. Phương pháp này được sử dụng để thăm dò và chẩn đoán hình ảnh, nhằm đánh giá trạng thái hoạt động và cấu trúc của tim, cũng như theo dõi tình trạng chuyển dịch của máu trong hệ tuần hoàn và trạng thái huyết động từ đó xác định được mức độ hẹp van 2 lá, hoặc các vấn đề khác về tim mạch.

Điều này cho phép phát hiện các dấu hiệu hoặc bất thường về bệnh lý trong hệ thống tim mạch. Vì vậy, phương pháp này được các bác sĩ ưu tiên chỉ định và sử dụng trong quá trình chẩn đoán và đánh giá bệnh lý tim mạch. Ngoài ra, siêu âm Doppler màu còn được sử dụng để chẩn đoán các vấn đề về xương khớp, siêu âm thai,...

Đánh giá mức độ hẹp van 2 lá dựa trên siêu âm tim Doppler màu

Mục tiêu

• Chẩn đoán hẹp van tim và xác định mức độ hẹp van hai lá, tính chất lá van, vòng van, bờ mép van và bộ máy dưới van.
• Đo diện tích mở van, kích thước buồng tim và theo dõi dòng máu quẩn trong hay cục máu đông nhĩ trái.
• Đo áp lực động mạch phổi.
• Đánh giá kích thước và xác định chức năng thất trái.
• Phối hợp đánh giá các tổn thương liên quan đến các van tim khác và bệnh tim mạch khác.

Cụ thể

Siêu âm Doppler màu là một công nghệ hữu ích giúp chúng ta đánh giá vận tốc đỉnh của dòng chảy qua van hai lá, nếu vận tốc đỉnh này vượt quá 1m/giây, có thể gợi ý có sự hẹp van hai lá. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dấu hiệu này không đặc hiệu và cũng có thể xuất hiện trong trường hợp nhịp nhanh, tăng co bóp, hở hai lá hoặc thông liên thất.

Ngoài ra, cũng có thể đo chênh áp qua van hai lá (bằng cách đo viền phổ dòng chảy qua van hai lá) để ước lượng mức độ hẹp van 2 lá nặng hay nhẹ. Các mức độ hẹp van hai lá được phân loại như sau:

• Hẹp van hai lá nhẹ: Chênh áp trung bình qua van nhỏ hơn 5 mmHg.
• Hẹp van hai lá vừa: Chênh áp trung bình qua van từ 5 đến 12 mmHg.
• Hẹp van hai lá khít: Chênh áp trung bình qua van sẽ lớn hơn 12 mmHg.

Siêu âm Doppler màu cũng cho phép ước tính áp lực động mạch phổi bằng cách đo phổ của hở van ba lá hoặc hở van động mạch phổi gặp trong trường hợp hẹp van hai lá.

Đặc biệt, phương pháp này cung cấp thông tin về các tổn thương liên quan như: Hở van hai lá, hở chủ và mức độ, điều này rất quan trọng để có thể lựa chọn phương pháp điều trị van hai lá phù hợp.

Diện tích lỗ van hai lá

Bằng cách sử dụng siêu âm Doppler tim, có thể đánh giá diện tích lỗ van hai lá một cách khá chính xác, từ đó xác định và đánh giá mức độ hẹp. Cụ thể như sau:

• Hẹp van hai lá rất khít: Diện tích lỗ van < 1.0 cm².
• Hẹp van hai lá khít: Diện tích lỗ van từ 1 đến < 1.5 cm².
• Hẹp van hai lá vừa: Diện tích lỗ van từ 1.5 - 2.0 cm².

Phương pháp PHT (thời gian bán giảm áp lực) là thời gian cần để áp lực giảm một nửa so với giá trị ban đầu, hay thời gian để vận tốc giảm còn 70% vận tốc đỉnh. Bệnh khiến thời gian giảm áp lực của dòng chảy khi qua van hai lá bị kéo dài ra. Điều này càng rõ rệt hơn khi hẹp van hai lá càng nghiêm trọng, thời gian giảm áp lực càng dài hơn.

Tác hại của bệnh hẹp van 2 lá với sức khỏe

Tác hại từ bệnh hẹp van hai lá có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho tim mạch và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Dưới đây là mô tả về những hậu quả này:

• Suy tim phải: Bệnh hẹp van hai lá khiến áp lực động mạch phổi tăng, làm cho buồng tim phải cần co bóp mạnh hơn để đẩy máu từ phổi xuống tâm thất trái. Theo thời gian, điều này sẽ làm giảm khả năng bơm máu của tim phải, dẫn đến suy tim phải. Suy tim phải có thể lan sang suy tim trái và gây ảnh hưởng đến toàn bộ chức năng tim.
• Cơn phù phổi cấp và tăng áp lực động mạch phổi: Bệnh hẹp van hai lá gây nghẽn máu lại ở tâm nhĩ trái, khiến áp lực trong động mạch phổi tăng cao. Điều này có thể dẫn đến cơn phù phổi cấp, tình trạng mà máu trào ngược vào phổi gây ra. Phù phổi cấp gây khó thở nghiêm trọng, có thể làm nguy hiểm tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Tình trạng này thường xảy ra khi người bệnh bị nhiễm trùng, truyền dịch quá nhiều, gắng sức hoặc mang thai.
• Rung tâm nhĩ và rối loạn nhịp tim: Máu ứ đọng trong nhĩ trái có thể gây giãn buồng tim trái, từ đó gây rối loạn nhịp tim và rung nhĩ. Rung nhĩ kéo dài có thể làm suy tim tiến triển nhanh hơn. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tình trạng này có thể gây nguy hiểm tính mạng.
• Cục máu đông: Máu ứ đọng trong tâm nhĩ do hẹp van hai lá có thể dẫn đến việc hình thành cục máu đông. Những cục máu đông này có thể di chuyển tới các bộ phận khác trong cơ thể và gây ra các căn bệnh chết người như: Đột quỵ, nhồi máu não hoặc tắc mạch.

Nhìn chung, bệnh hẹp van hai lá đòi hỏi sự chẩn đoán mức độ hẹp van 2 lá và can thiệp kịp thời để ngăn chặn và giảm thiểu những hậu quả nguy hiểm này. Việc theo dõi và điều trị đúng đắn có thể giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm liên quan đến bệnh lý tim mạch này.

Siêu âm Doppler màu là loại siêu âm hiện đại giúp xác định mức độ hẹp van 2 lá, tuy nhiên đây là kỹ thuật cao đòi hỏi kinh nghiệm và trình độ chuyên môn của bác sĩ. Do đó khi có nhu cầu tầm soát các bệnh về tim mạch bạn nên lựa chọn các cơ sở thăm khám uy tín được đánh giá cao để thực hiện chẩn đoán được chính xác.

Xem thêm: Người bị hẹp van tim nên ăn gì để tốt cho sức khỏe?