Viêm tiểu phế quản ở trẻ là gì? Những vấn đề cần biết về viêm tiểu phế quản ở trẻ

Viêm tiểu phế quản là tình trạng nhiễm trùng làm sưng, viêm và tích tụ chất nhầy trong các đường hô hấp nhỏ nhất (tiểu phế quản). Tình trạng này làm cho không khí khó lưu tự do vào và ra khỏi phổi của trẻ.

Điều quan trọng cần lưu ý là viêm tiểu phế quản khác với viêm phế quản. Viêm phế quản là tình trạng nhiễm trùng các đường hô hấp lớn hơn (gọi là phế quản), thường ảnh hưởng đến trẻ lớn hơn và người lớn gây ho có đờm nhưng không có tiếng thở khò khè. Trong khi đó, viêm tiểu phế quản đặc trưng bởi ảnh hưởng đến các đường hô hấp nhỏ hơn và thường gây ra tiếng thở khò khè.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm tiểu phế quản ở trẻ

Viêm tiểu phế quản thường bắt đầu với các triệu chứng giống như cảm lạnh thông thường trong vài ngày đầu. Những triệu chứng này bao gồm:

• Sổ mũi;
• Nghẹt mũi;
• Ho;
• Đôi khi sốt nhẹ.

Sau đó, tình trạng bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn, dẫn đến các dấu hiệu hô hấp nghiêm trọng hơn:

• Thở khò khè;
• Ho nhiều hơn;
• Thở nhanh;
• Tiếng thở rên rỉ với mỗi hơi thở;
• Da, môi và móng tay có màu xanh hoặc xám do mức oxy thấp;
• Trẻ quấy khóc, cáu kỉnh hoặc khó chịu;
• Trẻ có vẻ mệt mỏi, yếu ớt hoặc rất buồn ngủ (li bì, uể oải);
• Khó bú/ăn hoặc từ chối uống nước do khó thở, đau họng hoặc nghẹt mũi;
• Nôn mửa;
• Ở trẻ nhỏ hơn có thể thấy đầu gật gù khi thở.

Tác động của viêm tiểu phế quản ở trẻ với sức khỏe

Mặc dù hầu hết trẻ em mắc viêm tiểu phế quản đều hồi phục với sự chăm sóc tại nhà, nhưng một số ít trẻ có thể cần nhập viện. Trẻ mắc bệnh thường khó chịu, quấy khóc,... trong các trường hợp nghiêm trọng có thể gây ra tình trạng suy hô hấp, thiếu oxy máu và mất nước.

Biến chứng có thể gặp viêm tiểu phế quản ở trẻ

Các biến chứng của viêm tiểu phế quản là không phổ biến nhưng có thể nghiêm trọng đặc biệt ở trẻ sinh non hoặc có các bệnh lý nền về phổi, tim hoặc suy giảm miễn dịch. Ngay cả trẻ khỏe mạnh cũng có thể gặp các biến chứng cấp tính hoặc mãn tính.

Các biến chứng cấp tính bao gồm:

• Viêm phổi;
• Suy hô hấp;
• Mất nước.

Các biến chứng mạn tính gồm:

• Các đợt thở khò khè tái phát;
• Viêm tiểu phế quản tắc nghẽn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Cần tham khảo ý kiến bác sĩ đa khoa hoặc chuyên gia y tế ngay lập tức nếu:

• Trẻ có các triệu chứng cảm lạnh đang trở nên tồi tệ hơn.
• Trẻ ăn hoặc uống ít hơn đáng kể so với bình thường (ăn/bú ít hơn một nửa lượng bình thường).
• Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt 38°C trở lên hoặc trẻ lớn hơn 3 tháng tuổi bị sốt 39°C trở lên.
• Trẻ có vẻ rất mệt mỏi hoặc buồn ngủ hơn bình thường.
• Trẻ thở nhanh khi nghỉ ngơi.
• Trẻ có bệnh phổi mãn tính, bệnh tim bẩm sinh, tình trạng thần kinh mãn tính hoặc hệ miễn dịch suy yếu.

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tiểu phế quản, chiếm tới hai phần ba số trường hợp. Hầu hết mọi trẻ em đều nhiễm RSV ít nhất một lần trước 2 tuổi. Các đợt bùng phát nhiễm trùng RSV thường xảy ra trong những tháng lạnh hơn hoặc mùa mưa. Ngoài RSV, các loại virus khác cũng có thể gây viêm tiểu phế quản, mặc dù ít phổ biến hơn:

• Virus cúm (Influenza virus).
• Metapneumovirus ở người.
• Virus á cúm (Parainfluenza virus) loại 3.
• Adenovirus.
• Rhinovirus (virus gây cảm lạnh thông thường).
• Bocavirus.
• Coronavirus (bao gồm SARS-CoV-2).
• Enterovirus, Sởi.

Hiếm khi, viêm tiểu phế quản có thể do vi khuẩn gây ra. Mycoplasma pneumoniae cũng có mối liên quan với bệnh giống viêm tiểu phế quản đặc trưng bởi thở khò khè và là tác nhân gây bệnh chính trong các trường hợp viêm phế quản mủ.

Các virus gây viêm tiểu phế quản dễ dàng lây lan qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Chúng cũng có thể lây lan khi chạm vào các vật dụng chung như bát đĩa, tay nắm cửa, khăn tắm hoặc đồ chơi, sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng.