Tắc ống dẫn tinh là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa tắc ống dẫn tinh

Tắc ống dẫn tinh là gì?

Tắc ống dẫn tinh là bệnh lý đề cập đến sự tắc nghẽn của ống dẫn tinh ở nam giới. Tắc ống dẫn tinh có thể là nguyên nhân gây vô sinh mà bác sĩ thường có thể điều trị được.

Mỗi tinh hoàn có một ống dẫn tinh nối với túi tinh. Tinh dịch di chuyển qua tuyến tiền liệt và lấy dịch tuyến tiền liệt để thêm vào tinh dịch, đó là chất lỏng đổ vào niệu đạo. Chất lỏng này là thứ mang tinh trùng ra ngoài cơ thể khi xuất tinh.

Ước tính có khoảng 5% số người mắc bệnh không có tinh trùng (azoospermia) là do bị tắc ống dẫn tinh. Người ta ước tính rằng azoospermia, tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch, ảnh hưởng đến khoảng 1% tổng số nam giới.

Có nhiều loại tắc ống dẫn tinh, bao gồm:

• Tắc ống dẫn tinh hoàn toàn (hoặc kinh điển): Ở loại này, cả hai ống dẫn tinh đều bị tắc;
• Tắc ống dẫn tinh không đầy đủ (hoặc một phần): Trong loại này, có sự tắc nghẽn hoàn toàn trong một ống dẫn tinh (ống còn lại bình thường) hoặc tắc nghẽn một phần ở cả hai ống dẫn tinh.
• Tắc ống dẫn tinh chức năng: Tương tự như tắc ống dẫn tinh hoàn toàn, nhưng ở loại này, không có sự tắc nghẽn vật lý.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tắc ống dẫn tinh

Triệu chứng thường gặp nhất của tắc ống dẫn tinh là sự vắng mặt hoặc giảm đáng kể thể tích tinh dịch trong quá trình xuất tinh. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Đau: Một số nam giới có thể bị đau hoặc khó chịu ở vùng xương chậu, đặc biệt là trong quá trình xuất tinh;
• Vô sinh: Tắc ống dẫn tinh có thể dẫn đến vô sinh vì tinh trùng không thể đi ra ngoài theo tinh dịch, làm giảm cơ hội thụ tinh của trứng.
• Rối loạn chức năng tình dục: Tắc ống dẫn tinh có thể gây ra rối loạn chức năng tình dục, vì quá trình xuất tinh có thể yếu hơn hoặc phụt ngược (tinh dịch đi vào bàng quang thay vì thoát khỏi cơ thể).
• Nhiễm trùng tái phát: Tắc nghẽn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu tái phát hoặc viêm tuyến tiền liệt do tinh dịch bị ứ trệ trong hệ thống.
• Xuất tinh máu (hematospermia): Trong một số trường hợp, máu có thể xuất hiện trong tinh dịch do áp lực hoặc kích ứng do tắc ống dẫn tinh gây ra.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn đang lập gia đình và không thể có con trong thời gian dài, bạn có thể yêu cầu bác sĩ giúp bạn tìm ra vấn đề. Nếu bạn bị tắc ống dẫn tinh, bác sĩ có thể đề xuất các thủ thuật để thông ống dẫn tinh của bạn. Những thủ thuật này có một số thành công. Trao đổi trung thực với bác sĩ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt nhất về sức khỏe của mình.

Nguyên nhân dẫn đến tắc ống dẫn tinh

Tắc ống dẫn tinh có thể có nhiều nguyên nhân cơ bản khác nhau, bao gồm:

• Vô căn: Nguyên nhân chính xác của tắc ống dẫn tinh vẫn chưa được biết trong một số trường hợp và được phân loại là vô căn.
• Bất thường bẩm sinh: Một số nam giới có thể được sinh ra với những bất thường về cấu trúc trong ống dẫn tinh của họ, khiến nó dễ bị tắc nghẽn hơn.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng đường sinh dục hoặc đường tiết niệu có thể dẫn đến viêm và sẹo, có khả năng ngăn chặn các ống dẫn tinh.
• Viêm: Viêm mạn tính của tuyến tiền liệt hoặc các cấu trúc gần đó có thể gây hẹp hoặc tắc nghẽn các ống dẫn tinh.
• Chấn thương: Chấn thương đến vùng xương chậu có thể làm tổn thương ống dẫn tinh, dẫn đến tắc nghẽn.
• Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt: Tăng sinh tuyến tiền liệt có thể chèn ép các ống dẫn tinh và cản trở dòng chảy tinh dịch.
• Sỏi: Đôi khi sỏi có thể hình thành trong các ống dẫn tinh và gây tắc nghẽn.

Những ai có nguy cơ mắc phải tắc ống dẫn tinh?

Tắc ống dẫn tinh có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở những người từ 20 đến 50 tuổi. Nó có thể là bẩm sinh, nghĩa là một người được sinh ra với tắc nghẽn có sẵn hoặc mắc phải sau này trong cuộc sống do nhiều yếu tố khác nhau.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán tắc ống dẫn tinh

Bác sĩ của bạn có thể đề nghị một số hoặc tất cả các xét nghiệm sau để chẩn đoán tắc ống dẫn tinh:

• Phân tích tinh dịch đồ;
• Xét nghiệm fructose tinh dịch;
• Siêu âm ngã trực tràng;
• X-quang ống dẫn tinh;
• Tiêm thuốc cản quang vào ống dẫn tinh và chụp ống dẫn tinh.

Phương pháp điều trị tắc ống dẫn tinh hiệu quả

Các phương pháp được sử dụng để điều trị tắc ống dẫn tinh, bao gồm:

• Cắt nội soi ống dẫn tinh qua niệu đạo (TURED): Phương pháp này cắt bỏ bất cứ thứ gì đang chặn ống dẫn tinh, chẳng hạn như u nang.
• Nội soi túi tinh: Đây là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu nhằm tiếp cận và loại bỏ tắc nghẽn ống dẫn tinh.

Bác sĩ phẫu thuật đôi khi có thể kết hợp hai phương pháp. Bạn sẽ phải dùng thuốc kháng sinh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng trong cả hai trường hợp.

Bác sĩ có thể đề nghị bạn trữ tinh trùng trước khi thực hiện các loại thủ thuật này vì các phương pháp điều trị không phải lúc nào cũng thành công.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của tắc ống dẫn tinh

Chế độ sinh hoạt:

Người bệnh tắc ống dẫn tinh cần tuân thủ một số chế độ sinh hoạt để hỗ trợ quá trình điều trị và cải thiện tình trạng sức khỏe. Dưới đây là một số gợi ý về chế độ sinh hoạt cho người bệnh tắc ống dẫn tinh:

• Hạn chế tình dục: Tránh quan hệ tình dục hoặc giảm tần suất quan hệ trong giai đoạn điều trị. Điều này giúp giảm áp lực và tác động lên ống dẫn tinh, tạo điều kiện để hồi phục và phục hồi chức năng.
• Tránh tác động mạnh vào vùng bụng và cơ quan sinh dục: Hạn chế hoạt động vật lý mạnh, đặc biệt là các hoạt động tác động lên vùng bụng và cơ quan sinh dục. Tránh va chạm, tác động mạnh vào vùng này để tránh gây tổn thương hoặc tăng áp lực lên ống dẫn tinh.
• Điều chỉnh lịch làm việc và nghỉ ngơi: Đảm bảo có đủ thời gian nghỉ ngơi và giảm stress trong cuộc sống hàng ngày. Tạo môi trường thoải mái và giảm áp lực để giúp cơ thể hồi phục tốt hơn.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc tập thể dục nhẹ để duy trì sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập thể dục mới nào, hãy thảo luận với bác sĩ để đảm bảo rằng chúng phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.
• Hạn chế tiếp xúc với chất kích thích: Tránh sử dụng thuốc lá, rượu, cafein và các chất kích thích khác, vì chúng có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh dục và sức khỏe tổng thể.
• Đảm bảo giấc ngủ đủ: Cố gắng duy trì giấc ngủ đều đặn và đủ lượng. Giấc ngủ đủ giúp cơ thể hồi phục và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Tạo môi trường sống lành mạnh: Tránh tiếp xúc với các chất độc hại và ô nhiễm môi trường. Đảm bảo rằng bạn sống trong một môi trường sạch sẽ và an toàn.
• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ: Luôn tuân thủ chế độ điều trị, thuốc và lịch hẹn tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ. Hãy đặt câu hỏi và thảo luận với bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến quá trình điều trị và chế độ sinh hoạt.

Lưu ý rằng điều này chỉ là một gợi ý chung. Mỗi người có tình trạng sức khỏe riêng và cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa để đưa ra chế độ sinh hoạt phù hợp nhất cho trường hợp cụ thể.

Chế độ dinh dưỡng:

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh tắc ống dẫn tinh không có các hướng dẫn cụ thể. Tuy nhiên, một chế độ ăn cân đối và giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể và cải thiện tình trạng. Dưới đây là một số gợi ý về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh tắc ống dẫn tinh:

• Thực phẩm giàu chất xơ: Bổ sung chế độ ăn với nhiều thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt và đậu. Chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và duy trì sự cân bằng đường huyết.
• Protein chất lượng cao: Bổ sung protein từ các nguồn chất lượng cao như thịt gà, cá, đậu hạt, hạt chia và trứng. Protein cung cấp các axit amin cần thiết cho sự phục hồi và xây dựng mô cơ.
• Chất béo lành mạnh: Chọn các thực phẩm chứa chất béo tốt như dầu ô liu, dầu hạnh nhân và dầu cây lạc. Tránh chất béo bão hòa, có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
• Các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất: Bổ sung chế độ ăn với nhiều rau xanh, trái cây, hạt và ngũ cốc giàu vitamin và khoáng chất. Đặc biệt, vitamin C, vitamin E, kẽm và selenium có thể có lợi cho sức khỏe tinh dịch và chức năng tình dục.
• Hạn chế đường và thức ăn chế biến sẵn: Hạn chế tiêu thụ đường tinh luyện, đồ ngọt, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh và đồ ăn có chứa nhiều chất bảo quản. Đường và các chất bảo quản có thể gây tăng tình trạng viêm nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh dịch.
• Uống đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước hàng ngày để duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể. Uống đủ nước giúp duy trì sự tươi mát và chất lượng của tinh dịch.
• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ: Luôn tuân thủ chế độ dinh dưỡng và các khuyến nghị của bác sĩ. Họ sẽ có thông tin chi tiết hơn về các yêu cầu dinh dưỡng cụ thể cho trường hợp của bạn.

Phương pháp phòng ngừa tắc ống dẫn tinh hiệu quả

Hiện tại không có cách nào để phòng ngừa sự tắc nghẽn trong ống dẫn tinh.

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến xuất tinh nhưng không phải là nguyên nhân gây tắc nghẽn. Bạn có thể cải thiện xuất tinh nếu bạn tránh:

• Các loại thuốc chẹn alpha (ví dụ tamsulosin);
• Thuốc huyết áp, bao gồm thiazide, prazosin và phentolamine;
• Thuốc chống loạn thần, bao gồm thioridazine, haloperidol và chlordiazepoxide;
• Thuốc chống trầm cảm, bao gồm imipramine và amitriptyline.

Đừng tự ý ngừng điều trị bất kỳ loại thuốc nào trong số này mà không nói chuyện với bác sĩ của bạn trước.