Ung thư vú tái phát là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa ung thư vú tái phát

Ung thư vú tái phát là gì?

Ung thư vú tái phát là ung thư vú quay trở lại sau điều trị ban đầu. Ung thư vú có thể tái phát vài tháng hoặc nhiều năm sau khi đã điều trị xong.

Loại ung thư vú tái phát phụ thuộc vào nơi mà nó quay trở lại:

• Tại chỗ: Ung thư tái phát ở cùng bên vú với khối u trước kia.
• Tại vùng: Ung thư quay trở lại gần khối u trước kia, trong các hạch bạch huyết ở nách hoặc khu vực xương đòn.
• Xa: Ung thư vú lan ra khỏi vị trí khối u ban đầu đến phổi, xương, não hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Đây là ung thư vú di căn xa, thường được gọi là ung thư vú giai đoạn 4.

Nếu ung thư ở một vú biến mất sau khi điều trị nhưng nó lại xuất hiện ở vú còn lại không được điều trị, thì khối u được coi là ung thư vú mới chứ không phải ung thư vú tái phát.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vú tái phát

Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào nơi ung thư bắt đầu. Ví dụ, ung thư tái phát ở cùng khu vực với ung thư ban đầu (ung thư tại chỗ) gây ra các triệu chứng khác với ung thư tại vùng, tức là ung thư vú di căn đến các hạch bạch huyết gần đó.

Ung thư vú tái phát tại chỗ có thể gây ra:

• Cục u hoặc sưng trên hoặc dưới vú của bạn;
• Núm vú thay đổi, chẳng hạn như núm vú bị xẹp hoặc tiết dịch;
• Da sưng tấy hoặc da bị co kéo gần vị trí cắt bỏ khối u cũ;
• Dày lên trên hoặc gần vết sẹo phẫu thuật cũ;
• Mô vú săn chắc bất thường.

Ung thư vú tái phát tại vùng có thể gây ra:

• Đau ngực mạn tính;
• Khó nuốt;
• Đau, sưng hoặc tê ở một cánh tay hoặc vai;
• Sưng các hạch bạch huyết ở nách hoặc xung quanh vùng xương đòn.

Ung thư vú di căn xa có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào, bao gồm xương, phổi, não hoặc gan. Các triệu chứng phụ thuộc vào nơi ung thư di căn. Người bệnh có thể gặp phải:

• Đau ở nơi ung thư vú đã di căn, bao gồm cả đau xương;
• Ho khan mạn tính;
• Chóng mặt, rối loạn thăng bằng hoặc co giật;
• Mệt mỏi cực độ;
• Chán ăn, buồn nôn và sụt cân;
• Đau đầu dữ dội;
• Tê hoặc yếu.

Biến chứng có thể gặp khi ung thư vú tái phát

Ung thư vú tái phát hoặc di căn khó điều trị hơn:

• Phương pháp điều trị đã có hiệu quả trước đây có thể không còn hiệu quả trong khoảng thời gian này, vì vậy bác sĩ của bạn sẽ thử các phương pháp điều trị khác. Họ có thể khuyên bạn nên tham gia các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng.
• Ung thư vú đã di căn khó điều trị hơn vì ung thư đến ở nhiều vùng trên cơ thể. Bất kể ung thư vú di căn đến đâu, nó vẫn được coi là ung thư vú. Đó là vì tế bào vú khác với tế bào phổi, tế bào xương hoặc các tế bào khác ở những vùng trên cơ thể.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có những thay đổi ở ngực hoặc các triệu chứng khác, như ho, đau đầu hoặc nổi hạch kéo dài.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư vú tái phát

Ung thư vú tái phát xảy ra khi điều trị trước đó không tiêu diệt được tất cả các tế bào ung thư trong vú. Phương pháp điều trị ung thư vú có hiệu quả, nhưng các tế bào ung thư vú có thể khó tiêu diệt:

• Điều trị có thể thu nhỏ khối u ung thư vú đến mức các xét nghiệm không phát hiện được các tế bào ung thư đã yếu đi. Nhưng các tế bào vẫn còn đó và theo thời gian, chúng có thể trở lại mạnh mẽ hơn, bắt đầu phát triển và tạo ra khối u.
• Phẫu thuật cắt bỏ khối u không phải lúc nào cũng hiệu quả 100%. Trước khi phẫu thuật, các tế bào ung thư có thể di chuyển từ vú đến các hạch bạch huyết, mô gần đó hoặc vào máu của bạn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú tái phát

Bất cứ ai được chẩn đoán ung thư vú đều có thể bị tái phát. Nguy cơ tái phát ung thư vú phụ thuộc vào một số yếu tố:

• Tuổi: Phụ nữ bị ung thư vú trước 35 tuổi có nhiều khả năng tái phát lại ung thư vú hơn.
• Giai đoạn ung thư: Bác sĩ sẽ phân giai đoạn ung thư để lập ra kế hoạch điều trị và đưa ra tiên lượng khi người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú lần đầu tiên. Có mối liên hệ giữa giai đoạn ung thư ở lần chẩn đoán đầu tiên và nguy cơ ung thư vú sẽ tái phát. Ví dụ, những người mắc bệnh ung thư vú giai đoạn III có nhiều khả năng phát triển ung thư vú tái phát hơn những người mắc bệnh ung thư vú giai đoạn I hoặc giai đoạn II.
• Loại ung thư: Các bệnh ung thư nguy hiểm như ung thư vú dạng viêm và ung thư vú thể tam âm khó điều trị hơn. Người bệnh có nhiều khả năng mắc ung thư vú tái phát và di căn.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư vú tái phát

Bác sĩ của bạn sẽ đề nghị một số xét nghiệm tương tự như khi bạn được chẩn đoán ung thư vú lần đầu tiên:

• Chụp X-quang tuyến vú (chụp nhũ ảnh);
• Siêu âm;
• Chụp MRI, chụp CT hoặc chụp cắt lớp phát xạ positron (PET);
• Xét nghiệm máu để tìm các chất chỉ điểm ung thư;
• Sinh thiết.

Phương pháp điều trị ung thư vú tái phát

Phương pháp điều trị khác nhau tùy thuộc vào vị trí của ung thư vú tái phát và phương pháp điều trị trước đó. Ví dụ:

• Nếu bạn đã phẫu thuật cắt bỏ khối u cho khối u tại chỗ hoặc tại vùng, bác sĩ của bạn có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ vú để cắt bỏ một hoặc cả hai vú và các hạch bạch huyết gần đó.
• Nếu bạn đã được phẫu thuật cắt bỏ khối u, bạn có thể được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ khối u khác bằng tia xạ.
• Nếu bạn bị ung thư vú tái phát ở vú đã được tái tạo, bác sĩ phẫu thuật có thể sẽ thực hiện loại bỏ túi độn ngực hoặc vạt da.
• Nếu bạn đã phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ một bên vú, việc điều trị có thể bao gồm phẫu thuật để loại bỏ khối u bổ sung, sau đó là xạ trị.

Các phương pháp điều trị khác có thể bao gồm:

• Liệu pháp hormone;
• Hóa trị;
• Liệu pháp miễn dịch;
• Liệu pháp nhắm trúng đích.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư vú tái phát

Dưới đây là một số gợi ý về chế độ sinh hoạt và ăn uống mà bạn có thể làm để giảm bớt căng thẳng về cảm xúc khi sống chung với bệnh ung thư vú tái phát:

• Tiếp tục thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh: Tập trung vào việc bổ sung nhiều loại rau, trái cây, protein nạc, thực phẩm giàu chất xơ và ngũ cốc nguyên hạt. Ăn uống đầy đủ giúp bạn giữ được sức trong quá trình điều trị.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên làm giảm căng thẳng và có thể giúp bạn đối phó với một số thách thức về mặt cảm xúc khi bị ung thư vú tái phát.
• Cân nhắc chăm sóc giảm nhẹ: Bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và tác dụng phụ của việc điều trị.
• Quản lý stress: Hãy tìm hiểu và áp dụng các phương pháp giảm stress như yoga, thiền, tập thể dục, đi dạo, kỹ năng quản lý thời gian, hoặc tham gia các hoạt động thú vị như nghệ thuật, âm nhạc, đọc sách.

Phương pháp phòng ngừa ung thư vú tái phát hiệu quả

Các nghiên cứu cho thấy một số phương pháp điều trị nhất định có thể làm giảm nguy cơ một số loại ung thư vú sẽ quay trở lại. Ví dụ, liệu pháp hormone, như thuốc ức chế tamoxifen hoặc aromatase, có thể làm giảm nguy cơ tái phát ở những người mắc bệnh ung thư vú tiếp nhận estrogen giai đoạn đầu (ER dương tính). Tương tự như vậy, hóa trị sau phẫu thuật (liệu pháp bổ trợ) có thể làm giảm nguy cơ của bạn.

Nhưng nhìn chung, các chuyên gia vẫn chưa hiểu đầy đủ lý do tại sao ung thư vú lại tái phát ở một số người bệnh.

Mặc dù bạn không thể ngăn ngừa ung thư vú tái phát nhưng việc tự kiểm tra vú và tái khám định kỳ có thể giúp bác sĩ phát hiện sớm ung thư vú tái phát trước khi nó di căn hoặc khi khối u ung thư vú di căn còn tương đối nhỏ, dễ điều trị hơn.