U trung biểu mô là gì?

U trung biểu mô là gì?

Ung thư là một căn bệnh trong đó các tế bào trong cơ thể phát triển một cách quá mức ngoài tầm kiểm soát.

U trung biểu mô là một loại ung thư hình thành trong mô mỏng lót ở nhiều cơ quan nội tạng, lớp mô này được gọi là trung biểu mô. Và amiăng, đặc biệt là các loại amiăng amphibole được cho là chất gây ung thư chính có liên quan đến cơ chế bệnh sinh của u trung biểu mô.

Ung thư trung biểu mô phổ biến nhất là hình thành trong mô xung quanh phổi (màng phổi), tình trạng này được gọi là ung thư trung biểu mô màng phổi. Nhưng ung thư trung biểu mô cũng có thể hình thành ở những nơi khác, ví dụ như:

• Các mô ở bụng hay còn gọi là phúc mạc;
• Các mô xung quanh tim được gọi là màng ngoài tim;
• Các mô xung quanh tinh hoàn hay còn gọi là tinh mạc.

Triển vọng của bệnh ung thư trung biểu mô có xu hướng kém. Vì thường sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào rõ ràng cho đến giai đoạn muộn của bệnh, và khi ở giai đoạn này, bệnh thường tiến triển khá nhanh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u trung biểu mô

Các triệu chứng của u trung biểu mô sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí mà nó ảnh hưởng.

U trung biểu mô màng phổi

U trung biểu mô màng phổi có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau ngực;
• Ho;
• Hụt hơi;
• Khối u dưới da ở vùng ngực;
• Mệt mỏi;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

U trung biểu mô phúc mạc

U trung biểu mô phúc mạc có thể gặp phải các triệu chứng như sau:

• Bụng sưng to;
• Đau bụng;
• Buồn nôn;
• Mệt mỏi;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Biến chứng có thể gặp khi mắc u trung biểu mô

Các tế bào ác tính từ trung biểu mô có thể xâm lấn và làm tổn thương các mô lân cận. Các tế bào ung thư cũng có thể di căn hoặc lan rộng sang các bộ phận khác của cơ thể. Thông thường vào thời điểm chẩn đoán ung thư trung biểu mô, bệnh đã tiến triển, tỷ lệ sống sót sau 5 năm là khoảng 5% đến 10%. Các biến chứng có thể gặp bao gồm:

• Suy hô hấp hay viêm phổi: Hầu hết người bệnh ung thư trung biểu mô tử vong vì suy hô hấp hoặc viêm phổi.
• Tắc ruột: Một số người bệnh bị tắc ruột khi khối u lan qua cơ hoành (một cơ ngăn cách giữa khoang ngực và bụng).
• Biến chứng lên tim: Một số ít người tử vong vì biến chứng tim khi khối u xâm lấn màng ngoài tim.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong các triệu chứng được nêu ở trên, hãy gặp bác sĩ để có thể được theo dõi. Có thể đó không phải là ung thư trung biểu mô, vì các triệu chứng dường như không đặc hiệu, tuy nhiên, cách duy nhất để biết nguyên nhân gây ra chúng là gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.

Nguyên nhân dẫn đến u trung biểu mô

Tiếp xúc với amiăng gây ra hầu hết các trường hợp ung thư trung biểu mô. Amiăng là một nhóm khoáng chất được tìm thấy tự nhiên trong đá và đất, tạo thành các sợi dài, mỏng và chắc chắn. Sợi amiăng không bay hơi hay hòa tan trong nước, chúng cũng chống lại nhiệt, lửa và không bị phân hủy dễ dàng bởi hóa chất hay vi khuẩn.

Amiăng được sử dụng nhiều trong sản phẩm tiêu dùng, phụ tùng ô tô và vật liệu xây dựng và thế kỷ 20, trước khi các nhà khoa học nhận biết đến mối nguy hiểm của nó đối với sức khỏe.

Làm việc với các vật liệu có chứa amiăng có thể giải phóng các sợi amiăng cực nhỏ vào không khí, nó quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Một số công nhân và những người khác hít phải hoặc nuốt phải sợi amiăng trong nhiều năm đã mắc bệnh ung thư trung biểu mô và các bệnh khác.

Tuy nhiên, không phải ai tiếp xúc với amiăng cũng sẽ bị ung thư trung biểu mô hay các ung thư khác. Nếu bạn lo lắng, hãy đến khám và làm việc với bác sĩ để có thể kiểm tra tình trạng của bạn.

Ngoài ra, các nghiên cứu cũng chỉ ra vai trò di truyền trong ung thư trung biểu mô. Giả thuyết cho rằng khuynh hướng di truyền, cụ thể là nhấn mạnh vai trò của đột biến gen BAP1 trong ung thư trung biểu mô và các bệnh lý ung thư khác. Ngoài BAP1, một số gen ức chế khối u gần đây cũng đã được phát hiện là nguyên nhân dẫn đến khuynh hướng di truyền đối với ung thư trung biểu mô.

Những ai có nguy cơ mắc u trung biểu mô?

Mặc dù ai cũng có thể có nguy cơ mắc u trung biểu mô. Tuy nhiên với hơn 2.700 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trung biểu mô mỗi năm ở Anh. Và hầu hết các trường hợp được chẩn đoán ở những người từ 75 tuổi trở lên và nam giới bị ảnh hưởng nhiều hơn nữ giới.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc u trung biểu mô

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư trung biểu mô bao gồm:

• Tiếp xúc với amiăng tại nơi làm việc.
• Sống chung với người làm việc với amiăng.
• Sống hoặc làm việc trong một tòa nhà hay nơi có vật liệu amiăng bị xáo trộn.
• Sống trong khu vực có trầm tích amiăng tự nhiên, hoặc các mỏ, nhà máy amiăng.

Các ngành công nghiệp có thể liên quan đến phơi nhiễm amiăng bao gồm:

• Khai thác mỏ;
• Đóng tàu liên quan đến việc sử dụng amiăng;
• Sản xuất xi măng amiăng;
• Gốm sứ;
• Xưởng giấy;
• Phụ tùng ô tô (miếng lót phanh amiăng);
• Sửa chữa đường sắt;
• Vật liệu cách nhiệt.

Bên cạnh đó, xạ trị cũng được xem là một yếu tố có thể gây ra ung thư trung biểu mô. 

Trong một nghiên cứu trên 77.876 người bệnh ung thư hạch không Hodgkin dưới 25 tuổi, được điều trị bằng xạ trị, 18 người đã phát triển ung thư trung biểu mô. Trong một nghiên cứu khác trên 40.000 người bệnh ung thư tinh hoàn điều trị bằng xạ trị, 10 người đã phát triển ung thư trung biểu mô mà không có bất kỳ phơi nhiễm amiăng rõ ràng nào. Hay một nghiên cứu khác trên 22.140 người bệnh ung thư vú điều trị bằng xạ trị cũng cho thấy 3 người bệnh đã phát triển ung thư trung biểu mô.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán u trung biểu mô

Chẩn đoán ung thư trung biểu mô có thể khó khăn, vì đây là một bệnh tương đối hiến gặp. Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn mắc ung thư trung biểu mô, bạn sẽ được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa ung bướu để được chẩn đoán và điều trị. Một số thử nghiệm khác nhau có thể được thực hiện, bao gồm:

• Chụp X-quang ngực hoặc bụng của bạn.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) để đánh giá chi tiết hình ảnh trong ngực hoặc bụng. Chụp cộng hưởng từ (MRI) hay chụp cắt lớp phát xạ positron (PET-CT) cũng có thể được thực hiện.
• Chọc dò dịch màng phổi hoặc màng bụng để phân tích nếu có sự tích tụ dịch dư thừa trong màng bụng hay màng phổi. Việc kiểm tra dịch bảo gồm kiểm tra dưới kính hiển vi hay các xét nghiệm sâu hơn để tìm tế bào ung thư.
• Đôi khi việc nội soi, sinh thiết mẫu mô để phân tích cũng sẽ được thực hiện để chẩn đoán ung thư trung biểu mô.

Phương pháp điều trị u trung biểu mô

Phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh ung thư trung biểu mô phụ thuộc và một số yếu tố, bao gồm mức độ ung thư đã lan rộng và tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn.

Vì ung thư trung biểu mô thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn nên việc điều trị thường tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng và kéo dài tuổi thọ càng lâu càng tốt, điều này được gọi là chăm sóc giảm nhẹ hay hỗ trợ.

Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Hóa trị: Đây là phương pháp điều trị chính cho bệnh ung thư trung biểu mô, liên quan đến việc sử dụng thuốc để giúp thu nhỏ khối u.
• Xạ trị: Điều này liên quan đến việc sử dụng bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư, có thể giúp kiểm soát và làm chậm quá trình phát triển ung thư.
• Phẫu thuật: Là thủ thuật giúp loại bỏ vùng ung thư, được thực hiện nếu phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm, mặc dù có thể chưa rõ liệu phẫu thuật có hữu ích hay không.
• Liệu pháp miễn dịch: Đây là việc điều trị liên quan đến sử dụng kết hợp hai loại thuốc giúp kích thích hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào ung thư. Liệu pháp miễn dịch không thể chữa khỏi ung thư trung biểu mô hoàn toàn, nhưng nó có thể làm chậm sự lây lan của bệnh và kéo dài tuổi thọ.

Bạn cũng có thể được điều trị các triệu chứng riêng lẻ để giúp bạn cảm thấy thoải mái nhất có thể. Ví dụ như chọc hút dịch màng phổi để bạn giảm cảm giác khó thở và kê thuốc giảm đau mạnh để giúp giảm đau. Đôi khi, để hạn chế việc dịch quay trở lại, bạn sẽ được đặt dẫn lưu màng phổi để giúp thoát dịch liên tục tại nhà hoặc làm dính màng phổi để ngăn tái lập dịch.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của u trung biểu mô

Chế độ sinh hoạt:

Ung thư trung biểu mô là một căn bệnh tương đối hiến gặp nhưng có khả năng tử vong cao. Việc thừa nhận mối liên hệ của bệnh và tiếp xúc amiăng đã cải thiện được mức độ phơi nhiễm ở nơi làm việc và các môi trường khác.

Để hạn chế diễn tiến bệnh, bạn nên:

• Hạn chế tiếp xúc với amiăng nếu có thể. Trên thực tế, theo Hiệp hội Phổi Hoa kỳ, cứ 10 người được chẩn đoán mắc ung thư trung biểu mô thì có khoảng 8 người phơi nhiễm với amiăng. Đồng thời, hãy đến gặp bác sĩ để theo dõi nếu bạn làm việc hay sống ở khu vực có tiếp xúc với amiăng.
• Tuân thủ chế độ điều trị và tái khám đúng hẹn. Mặc dù không có cách điều trị hết u trung biểu mô, tuy nhiên các điều trị hiện có sẽ giúp cải thiện các triệu chứng và kéo dài tuổi thọ của bạn.
• Đồng thời, việc tránh hút thuốc lá là cực kỳ quan trọng để giảm nguy cơ ung thư phổi khi có tiếp xúc với amiăng.

Chế độ dinh dưỡng:

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ, tuân theo một chế độ ăn uống cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe của bạn.

Phương pháp phòng ngừa u trung biểu mô hiệu quả

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác có liên quan đến u trung biểu mô. Bên cạnh các yếu tố không thể thay đổi như khuynh hướng di truyền. Bạn có thể ngăn ngừa u trung biểu mô bằng cách tránh tiếp xúc với amiăng. Nếu phải ở trong môi trường có amiăng, hãy tuân thủ theo các hướng dẫn về bảo hộ tại nơi làm việc.