5 thói quen buổi sáng làm hại gan không kém gì uống rượu

Nhiều người nghĩ rằng chỉ khi uống nhiều rượu bia mới làm tổn thương gan, nhưng thực tế, một số thói quen diễn ra hàng ngày vào buổi sáng cũng có thể khiến gan hoạt động quá tải và dần suy yếu. 5 thói quen buổi sáng làm hại gan không kém gì uống rượu sau đây sẽ khiến bạn bất ngờ, vì chúng quá quen thuộc và dễ mắc phải. 

Bỏ bữa sáng

Bỏ ăn sáng là thói quen phổ biến, đặc biệt ở những người có lối sống bận rộn hoặc đang theo đuổi chế độ ăn kiêng. Tuy nhiên, về mặt sinh lý học, sau một đêm dài không nạp năng lượng, cơ thể cần được bổ sung dưỡng chất để khởi động các chức năng. Khi bỏ bữa sáng, cơ thể sẽ rơi vào tình trạng hạ đường huyết tạm thời, kích thích gan phải tăng cường phân giải glycogen dự trữ để sản xuất glucose. Quá trình này đòi hỏi gan hoạt động ở mức độ cao trong thời gian kéo dài, làm tăng áp lực oxy hóa và có thể thúc đẩy quá trình tổn thương tế bào gan.

Không ăn sáng thường xuyên còn làm giảm khả năng tổng hợp protein và ảnh hưởng đến chức năng thải độc của gan. Về lâu dài, gan có nguy cơ rơi vào tình trạng thoái hóa mỡ hoặc viêm gan mạn tính, đặc biệt ở những đối tượng có bệnh nền như đái tháo đường hoặc rối loạn chuyển hóa lipid.

Uống trà đặc khi vừa thức dậy

Nhiều người có thói quen uống một tách trà đặc ngay sau khi thức dậy với mong muốn thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, điều này lại gây phản tác dụng đối với gan. Trà đặc chứa hàm lượng cao caffeine và tanin, là hai hoạt chất có tính kích thích mạnh, có thể làm tăng nhu cầu chuyển hóa tại gan, từ đó tạo ra nhiều gốc tự do và gây tổn thương tế bào gan nếu duy trì thói quen liên tục.

Cơ thể khi mới thức dậy đang ở trạng thái mất nước nhẹ, gan và các cơ quan nội tạng cần được thanh lọc nhẹ nhàng bằng nước ấm thay vì caffeine. Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy việc uống trà khi dạ dày rỗng còn có thể gây co bóp mạnh đường tiêu hóa, ảnh hưởng gián tiếp đến hệ thống gan mật. Bạn nên uống một cốc nước ấm (khoảng 250-300ml) sau khi thức dậy để hỗ trợ quá trình thanh lọc, tăng tuần hoàn và giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.

Nhịn tiểu vào buổi sáng

Nhịn tiểu có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ tiết niệu, nhưng ít ai biết rằng nó cũng ảnh hưởng đến gan. Sau một đêm dài, nước tiểu đầu tiên vào buổi sáng chứa nhiều chất chuyển hóa độc hại, đây là sản phẩm phụ của quá trình lọc máu và trao đổi chất tại gan. Nếu nhịn tiểu tiện sẽ khiến các chất độc này tích tụ lâu hơn trong bàng quang và tăng nguy cơ tái hấp thu ngược vào máu.

Về mặt sinh lý học, điều này có thể gián tiếp làm tăng gánh nặng giải độc cho gan, thúc đẩy quá trình viêm và tổn thương mô gan. Ở những người có sẵn bệnh gan mạn tính như viêm gan siêu vi, xơ gan hoặc gan nhiễm mỡ, thói quen này càng trở nên nguy hiểm hơn.

Tức giận hoặc căng thẳng tinh thần

Tình trạng căng thẳng hoặc tức giận vào buổi sáng không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn làm rối loạn chức năng của gan. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng “gan chủ sơ tiết”, tức gan có vai trò điều tiết khí huyết và cảm xúc. Khi tâm trạng bị ức chế, quá trình sơ tiết bị rối loạn, khí trệ huyết ứ, gây tổn thương cho gan.

Các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng hormone cortisol tăng cao khi tức giận hoặc stress có thể gây tổn thương vi mô tại tế bào gan, làm rối loạn chuyển hóa lipid, dẫn đến gan nhiễm mỡ và tăng nguy cơ xơ hóa gan. Hãy khởi đầu ngày mới với tinh thần bình tĩnh, tránh tiếp nhận thông tin tiêu cực. Thực hành thiền, hít thở sâu hoặc vận động nhẹ có thể giúp cân bằng hệ thần kinh giao cảm và giảm nguy cơ tổn thương gan do stress.

Uống thuốc hoặc thực phẩm chức năng khi bụng đói

Nhiều người có thói quen uống thuốc bổ, thuốc tây hoặc thực phẩm chức năng ngay sau khi thức dậy mà không ăn sáng. Tuy nhiên, việc này có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến gan, đặc biệt nếu lặp lại thường xuyên.

Khi bụng đói, dạ dày trống rỗng, nồng độ acid tăng cao sẽ làm thay đổi cách cơ thể hấp thụ và chuyển hóa dược chất. Điều này có thể khiến gan phải làm việc quá mức để xử lý các hoạt chất có trong thuốc, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm độc gan, viêm gan do thuốc hoặc tổn thương tế bào gan.

Với các loại thuốc như thuốc giảm đau, hạ sốt (paracetamol), kháng viêm hoặc các sản phẩm chứa vitamin tan trong dầu, gan càng dễ bị ảnh hưởng nếu sử dụng sai thời điểm. Vì vậy, luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc và ưu tiên dùng sau bữa ăn sáng để giảm áp lực cho gan và hệ tiêu hóa.

Trên đây là 5 thói quen buổi sáng làm hại gan không kém gì uống rượu mà rất nhiều người vô tình mắc phải. Gan là cơ quan quan trọng, đảm nhiệm hàng trăm chức năng thiết yếu trong cơ thể. Vì vậy, đừng để những hành vi tưởng chừng nhỏ nhặt này làm tổn hại đến sức khỏe gan, hãy lựa chọn lối sống khoa học và gìn giữ lá gan khỏe mạnh để bảo vệ sức khỏe một cách tối ưu.