Rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì? Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì? Đây có lẽ vẫn đang là nỗi băn khoăn của không ít độc giả. Hiểu được tâm lý đó, trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn đọc giải đáp nỗi băn khoăn này một cách chi tiết nhất. Nếu bạn cũng đang có chung nỗi bận tâm về chủ đề này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé.

Rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì?

Rối loạn chuyển hóa lipid trong máu là tình trạng mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa các thành phần lipid trong cơ thể (bao gồm cholesterol, triglycerides và các lipoprotein). Khi có sự thay đổi bất thường trong mức độ của các thành phần này, chẳng hạn như tăng cholesterol, tăng LDL-C (cholesterol xấu), tăng triglycerides và giảm HDL-C (cholesterol tốt) sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Rối loạn lipid máu thường gặp ở những người trung niên và cao tuổi nhưng gần đây bệnh đang có xu hướng trẻ hóa khiến nhiều người lo ngại. Điều đáng chú ý là rối loạn chuyển hóa lipid phát triển âm thầm trong cơ thể và thường không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Chỉ khi bệnh đã tiến triển và gây ra những biến chứng nghiêm trọng, các triệu chứng mới bắt đầu xuất hiện. Những biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có thể dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm. Vậy rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì?

Rối loạn chuyển hóa lipid có thể gây ra nhiều tình trạng bệnh lý cả bên trong và bên ngoài cơ thể. Dưới đây là các triệu chứng và bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa lipid, bạn đọc có thể tham khảo:

Triệu chứng và bệnh lý bên ngoài cơ thể

Rối loạn chuyển hóa lipid có thể gây ra các triệu chứng và bệnh lý bên ngoài cơ thể, bao gồm:

• Nhiễm lipid võng mạc: Tình trạng này được phát hiện khi soi đáy mắt, chủ yếu gặp ở những bệnh nhân có hàm lượng triglycerides trong máu quá cao.
• U vàng: U vàng thường xuất hiện ở các khu vực như gân duỗi quanh ngón tay, gân gót chân, trước xương chày, trên đầu xương mỏm khuỷu tay và các đốt ngón tay tạo thành các u vàng trên da hoặc củ gân.
• Nổi ban vàng: Ban vàng thường xuất hiện ở các vị trí như mi mắt trên và dưới, nếp gấp ngón tay, lòng bàn tay.

Triệu chứng và bệnh lý bên trong cơ thể

Rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì? Dưới đây là các triệu chứng và bệnh lý bên trong cơ thể gây ra bởi tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid hay nói cách khác là các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa lipid​, bạn đọc có thể tham khảo:

• Xơ vữa động mạch: Rối loạn lipid máu (tăng cholesterol trong máu) là yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch, đặc biệt là xơ vữa động mạch. Khi có quá nhiều LDL (cholesterol xấu), cholesterol sẽ lắng đọng vào thành mạch máu và hình thành các mảng xơ vữa. Sự xuất hiện các mảng xơ vữa sẽ làm hẹp hoặc tắc nghẽn lòng mạch. Tuy nhiên, bệnh thường không chỉ xuất hiện đơn độc mà thường đi kèm với các yếu tố nguy cơ khác như tuổi tác, tiểu đường hay hút thuốc.
• Nhồi máu cơ tim: Rối loạn lipid máu là nguyên nhân chính gây xơ vữa động mạch. Khi lòng mạch bị hẹp có thể gây ra các cơn đau thắt ngực hoặc hình thành cục máu đông, dẫn đến nhồi máu cơ tim. Nếu cục máu đông tắc nghẽn động mạch nuôi nút nhịp tim có thể gây rối loạn nhịp và tử vong.
• Tăng huyết áp: Rối loạn lipid máu và sự hình thành mảng xơ vữa làm hẹp mạch máu khiến máu lưu thông kém. Điều này buộc tim phải làm việc nhiều hơn dẫn đến tăng huyết áp.
• Tai biến mạch máu não: Khi động mạch cảnh bị xơ vữa và tắc nghẽn, máu không thể lên não gây ra tai biến mạch máu não. Điều này có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như mất thị lực đột ngột, liệt nửa người hoặc thậm chí tử vong.
• Gan nhiễm mỡ: Tình trạng này có thể gặp ở những người có triglycerides trong máu tăng cao. Bác sĩ có thể chẩn đoán bằng cách siêu âm ổ bụng hoặc chụp cắt lớp vi tính.
• Viêm tụy cấp: Có thể xảy ra ở những người có triglycerides trong máu cao. Triệu chứng bao gồm đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, sốt cao và đôi khi tụt huyết áp.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường: Mặc dù đái tháo đường type 2 không phải là một biến chứng trực tiếp của rối loạn lipid máu nhưng chúng thường đi kèm với nhau trong hội chứng rối loạn chuyển hóa. Quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể có liên quan mật thiết, vì vậy rối loạn lipid kéo dài dễ dàng dẫn đến rối loạn đường huyết, gây đái tháo đường. Ngược lại, bệnh nhân đái tháo đường cũng dễ gặp phải các vấn đề về lipid máu, làm tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ hoặc các bệnh tim mạch khác như xơ vữa mạch máu, nhồi máu cơ tim.

Chẩn đoán rối loạn chuyển hóa lipid

Hiện nay, xét nghiệm máu là phương pháp nhanh chóng và an toàn để chẩn đoán rối loạn lipid máu. Xét nghiệm này giúp đánh giá các chỉ số lipid trong máu như cholesterol, triglycerides, HDL-C và LDL-C. Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ so sánh các chỉ số này với mức bình thường để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng bệnh và phác đồ điều trị cho bệnh nhân.

Lưu ý: Trước khi làm xét nghiệm máu kiểm tra chỉ số lipid, bệnh nhân nên thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng và khi đói. Nếu bệnh nhân đã ăn trước khi xét nghiệm, hãy trao đổi với bác sĩ để có thể dời lịch xét nghiệm sang thời điểm khác bởi sau khi ăn các chỉ số lipid trong máu có thể tăng, gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Điều trị rối loạn chuyển hóa lipid máu

Điều trị rối loạn chuyển hóa lipid sẽ được điều chỉnh dựa trên tình trạng rối loạn lipid máu và các yếu tố nguy cơ bệnh mạch vành, bao gồm:

• Yếu tố nguy cơ dương tính: Nam ≥ 45 tuổi, nữ ≥ 55 tuổi, tiền sử gia đình có người mắc bệnh động mạch vành, hút thuốc lá nhiều, tăng huyết áp, HDL-C < 0.9 mmol/l, đái tháo đường…
• Yếu tố nguy cơ âm tính: Trừ đi một yếu tố nguy cơ nếu có HDL-C ≥ 60mg/dl.

Điều trị rối loạn lipid máu có thể được chia thành cấp 1 và cấp 2, tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân. Cụ thể:

• Điều trị cấp 1: Điều trị cấp 1 thường được chỉ định cho bệnh nhân có rối loạn lipid máu nhưng chưa có tiền sử bệnh mạch vành. Mục tiêu LDL-C máu < 4.1 mmol/l đối với bệnh nhân có ít hơn 2 yếu tố nguy cơ và LDL-C máu < 3.4 mmol/l đối với bệnh nhân có 2 yếu tố nguy cơ trở lên. Điều trị bắt đầu bằng việc điều chỉnh chế độ ăn và tăng cường luyện tập thể chất. Nếu bệnh nhân không đạt kết quả sau khi thay đổi chế độ ăn trong một thời gian hoặc trong trường hợp có nhiều yếu tố nguy cơ bệnh mạch vành và LDL-C cao (> 4.1 mmol/l) hoặc LDL-C quá cao (> 5 mmol/l), bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc.
• Điều trị cấp 2: Điều trị cấp 2 thường được chỉ định cho bệnh nhân đã có bệnh mạch vành (có triệu chứng như cơn đau thắt ngực, xét nghiệm men tim troponin tăng, biến đổi trên điện tâm đồ…). Mục tiêu điều trị là giảm LDL-C xuống dưới 2.6 mmol/l (dưới 100 mg/dl). Ở điều trị cấp 2, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn nghiêm ngặt và bắt đầu dùng thuốc khi LDL-C > 3.4 mmol/l.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân mắc rối loạn chuyển hóa lipid cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi các chỉ số lipid trong máu. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc giảm mỡ máu có thể gây ra một số tác dụng phụ, vì vậy bệnh nhân cần thường xuyên theo dõi và trao đổi với bác sĩ trong suốt quá trình điều trị.

Rối loạn chuyển hóa lipid gây bệnh gì? Rối loạn chuyển hóa lipid có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Việc phát hiện và điều trị kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết từ Long Châu. Hy vọng thông tin hữu ích sẽ giúp các bạn chăm sóc sức khỏe tốt hơn.