Bệnh giun chỉ bạch huyết: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bệnh giun chỉ bạch huyết là một bệnh do ký sinh trùng giun chỉ gây ra. Ở Việt Nam, chúng ta chỉ gặp hai loài ký sinh trùng này, đó là Wuchereria bancrofti và Brugia malayi. Trong số đó, Brugia malayi là loài chiếm đa số các trường hợp gây bệnh. Bệnh này gây ra nhiều tổn thương và làm cho hệ thống mô bị sưng phù. Ký sinh trùng truyền bệnh thông qua muỗi, là vật chủ trung gian. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, hãy cùng đọc bài viết dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết.

Tổng quan về bệnh giun chỉ bạch huyết

Bệnh giun chỉ bạch huyết là một bệnh phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới xảy ra khi ký sinh trùng giun chỉ được truyền sang người thông qua muỗi. Nhiễm trùng thường mắc phải ở thời thơ ấu và gây ra tổn thương tiềm ẩn cho hệ bạch huyết.

Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, bệnh có thể gây biến dạng, chẳng hạn như da dày lên và sưng ở bắp chân của bạn. Vì sự biến dạng này, một số người gọi bệnh giun chỉ bạch huyết là bệnh phù chân voi.

Giun chỉ trưởng thành có hình dạng giống như sợi chỉ màu trắng sữa. Kích thước của giun cái dao động từ 25 đến 100mm, trong khi giun đực có chiều dài từ 13 đến 40mm. Thường thì chúng cuộn tròn với nhau trong hệ bạch huyết, tạo thành một tập hợp giống như đám chỉ rối.

Chu kỳ phát triển của bệnh giun chỉ bạch huyết bao gồm hai vật chủ chính là con người và muỗi:

Muỗi nhiễm ấu trùng giai đoạn III đốt người và ấu trùng xâm nhập vào cơ thể người. Sau đó, ấu trùng di chuyển đến hệ bạch huyết và trở thành con trưởng thành.

Giun trưởng thành đẻ ra ấu trùng và khi muỗi hút máu người, muỗi sẽ mang theo những ấu trùng này. Trong dạ dày của muỗi, ấu trùng thoát ra khỏi vỏ và di chuyển qua dạ dày để đến cơ ngực của muỗi. Tại đó, ấu trùng sẽ phát triển và thay vỏ nhiều lần, từ giai đoạn I đến giai đoạn II và giai đoạn III. Ấu trùng giai đoạn III sau đó di chuyển đến vòi muỗi để tiếp tục quá trình lây nhiễm.

Trong máu người, ấu trùng tồn tại trong khoảng 10 tuần, sau đó sẽ chết nếu không thể xâm nhập vào cơ thể của muỗi. Trong khi đó, giun trưởng thành có thể sống trong cơ thể người lên đến 10 năm.

Triệu chứng khi mắc bệnh giun chỉ bạch huyết

Phần lớn người bị nhiễm ký sinh trùng thường không có triệu chứng rõ ràng trong nhiều năm, hoặc các triệu chứng có thể không đáng kể.

Trạng thái đầu tiên là giai đoạn ủ bệnh, kéo dài từ 4 đến 16 tháng, trong giai đoạn này bệnh nhân có thể gặp sốt nhẹ, mệt mỏi và mẩn ngứa. Tuy nhiên, hầu hết những triệu chứng này không được rõ ràng.

Giai đoạn tiếp theo là giai đoạn cấp tính, trong đó bệnh nhân có thể xuất hiện sốt cao, đau đầu, mệt mỏi tái phát theo đợt. Bệnh nhân cũng có thể bị sưng đau ở các hạch bẹn và có các dấu hiệu viêm đỏ trên các mạch bạch huyết.

Cuối cùng, giai đoạn mạn tính có thể gây ra tình trạng bị sụt cân nhanh chóng, mệt mỏi, viêm da và phù chân voi, phù ở bộ phận sinh dục.

Nguyên nhân bị mắc bệnh giun chỉ bạch huyết

Giun chỉ bạch huyết là một loại bệnh nhiễm ký sinh trùng gây ra bởi ký sinh trùng Wuchereria bancrofti, Brugia malayi hoặc Brugia timori. Ở Việt Nam, chủ yếu gặp hai loại là Wuchereria bancrofti và Brugia malayi, trong đó Brugia malayi chiếm tỷ lệ cao (trên 90%).

Bệnh được truyền từ người này sang người khác thông qua muỗi làm vector trung gian. Muỗi này bị nhiễm phải ấu trùng giun chỉ khi hút máu người nhiễm bệnh. Khi người bị muỗi nhiễm ấu trùng đốt, chúng xâm nhập vào da và sau đó đi vào cơ thể con người. Sau đó, ấu trùng di chuyển vào hệ bạch huyết, nơi chúng phát triển thành giun chỉ bạch huyết trong hệ thống bạch huyết của con người. Con người là ký chủ vĩnh viễn.

Cách phòng ngừa bệnh giun chỉ bạch huyết

Với khí hậu nhiệt đới ẩm, nước ta là môi trường lý tưởng cho sự sinh sản nhanh chóng của muỗi. Đặc biệt vào mùa hè, khi khả năng truyền bệnh qua muỗi tăng cao, các bệnh lây truyền qua muỗi trở thành một vấn đề đáng lo ngại.

Để phòng ngừa bệnh giun chỉ bạch huyết, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Đảm bảo vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với đất, động vật hoặc chất thải.
• Tiêu thụ thực phẩm an toàn: Rửa sạch rau quả trước khi sử dụng và chế biến thực phẩm đảm bảo vệ sinh. Tránh ăn thức ăn sống hoặc chưa chín kỹ.
• Uống nước sạch: Sử dụng nước uống đảm bảo an toàn, nếu không chắc chắn về nguồn nước, nên sử dụng nước đã đun sôi hoặc sử dụng hệ thống lọc nước hiệu quả.
• Kiểm soát muỗi: Sử dụng các biện pháp phòng tránh muỗi như sử dụng cửa lưới chống muỗi, sử dụng kem chống muỗi, áo dài và quần dài để che chắn và hạn chế tiếp xúc với muỗi trong khu vực có nguy cơ cao.
• Quản lý chất thải và môi trường: Đảm bảo hệ thống vệ sinh và quản lý chất thải hiệu quả, bao gồm việc xử lý chất thải rắn và nước thải một cách an toàn và đúng quy trình.
• Giáo dục và tăng cường ý thức cộng đồng: Tăng cường giáo dục về bệnh giun chỉ bạch huyết, các biện pháp phòng ngừa và quan trọng nhất là khuyến khích mọi người duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ.

Lưu ý rằng việc thực hiện các biện pháp trên có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh giun chỉ bạch huyết, nhưng tư vấn và tuân thủ theo hướng dẫn của các chuyên gia y tế địa phương là quan trọng để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa và quản lý bệnh tốt nhất.

Trên thực tế, bệnh giun chỉ bạch huyết là một vấn đề y tế toàn cầu đáng lo ngại. Tuy nhiên, thông qua nhận thức và các biện pháp phòng ngừa, chúng ta có thể kiểm soát và giảm tình trạng lây nhiễm.

Việc đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh giun chỉ bạch huyết. Rửa tay kỹ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và trước khi tiếp xúc với thực phẩm là điều cần thiết. Đồng thời, uống nước sạch và tránh sử dụng nước ô nhiễm cũng là một biện pháp quan trọng.

Ngoài ra, việc kiểm soát muỗi và truyền thông giáo dục về cách phòng ngừa bệnh cũng cần được thúc đẩy. Sự hợp tác giữa các cơ quan y tế, chính phủ và cộng đồng là cần thiết để xây dựng một môi trường sống an toàn và lành mạnh.

Đối mặt với bệnh giun chỉ bạch huyết, việc tìm hiểu về triệu chứng, phòng ngừa, điều trị và sử dùng thuốc tẩy giun đúng cách là rất quan trọng. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ về bệnh này, hãy tìm kiếm sự tư vấn và chăm sóc y tế từ các chuyên gia để được hỗ trợ.

Tổng hợp lại, chỉ thông qua sự nhận thức và hành động phòng ngừa, chúng ta có thể chống lại bệnh giun chỉ bạch huyết và xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và bền vững.

Xem thêm:

• Hướng dẫn cách bắt giun kim ở bộ phận sinh dục nữ
• Đang uống kháng sinh có uống thuốc tẩy giun được không?