Dược sĩ Đại học có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn Dược phẩm và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về Bệnh học. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Bệnh sán chó, còn gọi là sán dây chó hoặc giun đũa chó, xảy ra ở người khi nhiễm phải ấu trùng giun đũa từ chó hoặc mèo. Đây là một căn bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nhiều người không nhận ra dấu hiệu nhiễm sán chó do các triệu chứng có thể không rõ ràng, dẫn đến việc điều trị muộn và nguy cơ biến chứng gia tăng.
Nhiễm sán chó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa mà còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc thăm khám định kỳ và xét nghiệm khi có triệu chứng nghi ngờ sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm từ sán chó. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các dấu hiệu nhiễm sán chó, con đường lây nhiễm, mức độ nguy hiểm và cách điều trị, từ đó chủ động bảo vệ sức khỏe.
Nhiễm sán chó có thể xảy ra khi con người tiếp xúc trực tiếp với động vật nuôi bị nhiễm hoặc gián tiếp qua các thực phẩm chưa được nấu chín, chứa ấu trùng. Bất kỳ ai thường xuyên tiếp xúc với chó mèo, ăn thực phẩm sống hoặc tiếp xúc với đất cát đều có nguy cơ nhiễm bệnh này.
Bệnh sán chó lây nhiễm từ chó hoặc mèo nhiễm giun đũa (Toxocara) khi ấu trùng giun này phát tán ra ngoài môi trường thông qua phân. Con người có thể nhiễm bệnh khi vô tình nuốt phải trứng sán chó qua thực phẩm hoặc nguồn nước không vệ sinh hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với đất cát có chứa trứng sán chó.
Việc không rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với môi trường dễ nhiễm sán, đặc biệt là khi tiếp xúc với thú cưng cũng là một con đường lây nhiễm.
Sán chó có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, từ các tổn thương nội tạng cho đến nguy cơ tử vong nếu không được điều trị sớm. Ấu trùng giun đũa chó có khả năng di chuyển đến các cơ quan như gan, phổi, mắt và não, gây ra những triệu chứng nghiêm trọng:
Biến chứng nội tạng
Ấu trùng di chuyển vào nội tạng có thể gây hen suyễn, gan to, sốt và phình lá lách.
Tổn thương mắt
Khi sán chó xâm nhập vào mắt có thể làm suy giảm thị lực, tổn thương võng mạc, gây lác mắt hoặc mù lòa.
Nguy cơ tử vong
Trong các trường hợp nặng, nhiễm sán chó có thể dẫn đến viêm hệ thần kinh trung ương, viêm thận, viêm cơ tim và nguy hiểm nhất là tử vong.
Triệu chứng nhiễm sán chó thường không rõ ràng, và người bệnh có thể dễ dàng bỏ qua chúng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu sau đây có thể là cảnh báo nguy cơ mắc bệnh.
Dưới đây là các dấu hiệu nhiễm sán chó bạn có thể tham khảo:
Một trong những dấu hiệu đầu tiên của nhiễm sán chó là giảm cân đột ngột. Ấu trùng ký sinh lấy đi phần lớn chất dinh dưỡng của cơ thể, khiến người bệnh mất đi một lượng lớn dưỡng chất, dù vẫn duy trì chế độ ăn uống bình thường.
Nếu bạn đã duy trì chế độ ăn giàu chất xơ nhưng vẫn thường xuyên bị táo bón, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm sán chó (giun đũa chó). Sự hiện diện của ký sinh trùng này trong cơ thể có thể gây kích ứng và rối loạn tiêu hóa, dẫn đến giảm khả năng hấp thụ nước trong đường ruột và gây táo bón.
Theo các chuyên gia, triệu chứng nhiễm sán chó thường biểu hiện qua các vấn đề về tiêu hóa. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng chướng bụng, tiêu chảy, đầy hơi mà không rõ nguyên nhân. Nếu bạn đang trải qua những triệu chứng này, hãy thận trọng vì có thể đó là dấu hiệu của nhiễm sán chó, đặc biệt nếu bạn vừa đi du lịch hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, không đảm bảo vệ sinh.
Người bệnh có thể cảm thấy rất đói mặc dù vừa ăn xong hoặc ngược lại, cảm thấy no dù không ăn gì. Điều này là do sán lấy đi chất dinh dưỡng của thực phẩm vừa được tiêu thụ, gây đầy hơi và cảm giác no căng bụng.
Đây là một trong những dấu hiệu nhiễm sán chó điển hình vì ấu trùng khi vào cơ thể đã lấy hết dinh dưỡng từ thức ăn. Cơ thể thiếu dinh dưỡng do nhiễm sán chó dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, uể oải và chóng mặt. Người bệnh có thể cảm thấy suy kiệt dù chỉ thực hiện những hoạt động nhẹ nhàng.
Thiếu sắt do sán hút máu có thể làm cho da và mắt trở nên nhợt nhạt. Những người bị nhiễm sán chó thường có sắc da xanh xao, thiếu sức sống, kèm theo tim đập nhanh, mệt mỏi và khó tập trung.
Sán chó có thể gây rối loạn chức năng đường ruột, dẫn đến đau bụng ở nhiều mức độ khác nhau. Người bệnh có thể buồn nôn hoặc nôn, thường xuất hiện cơn đau bụng ở phần trên dạ dày.
Ngứa da, đặc biệt là vào ban đêm, có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh. Ấu trùng sán chó tiết độc tố vào máu gây ngứa dai dẳng và nổi mẩn đỏ, đặc biệt là ở hậu môn.
Các dấu hiệu nhiễm sán chó không phải lúc nào cũng xuất hiện rõ ràng và đồng nhất ở mọi trường hợp. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người, mức độ biểu hiện triệu chứng có thể khác nhau. Nếu bạn gặp các hiện tượng như đã đề cập trước đó, hoặc thấy xuất hiện tình trạng ngứa dai dẳng, tái phát thường xuyên, mà việc nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc giảm đau, thuốc dị ứng không đem lại hiệu quả, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để tiến hành xét nghiệm chẩn đoán và điều trị sớm nhất.
Nhiều dấu hiệu nhiễm sán chó dễ nhầm lẫn với các triệu chứng của đau đầu do căng thẳng công việc, thay đổi thời tiết, hoặc rối loạn tiền đình. Vì vậy, nếu các triệu chứng không cải thiện sau khi nghỉ ngơi, bạn nên tiến hành xét nghiệm để xác định liệu nguyên nhân có phải do ký sinh trùng Toxocara gây ra hay không. Chẩn đoán sớm sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn, đồng thời tránh được những biến chứng tiềm ẩn từ bệnh sán chó.
Việc điều trị bệnh sán chó có thể bao gồm sử dụng thuốc và các liệu pháp hỗ trợ:
Điều trị bằng thuốc
Thuốc albendazole là một trong những liệu pháp tiêu chuẩn để loại bỏ giun đũa chó. Bệnh nhân có thể dùng thuốc này trong 5 ngày liên tục với liều 400 mg, kết hợp corticoid nếu có phản ứng dị ứng.
Đối với các trường hợp nhẹ và không có triệu chứng, việc dùng kháng histamin giúp giảm phản ứng dị ứng do sán chó gây ra. Trong những trường hợp nặng hơn, việc kết hợp với thuốc corticosteroid có thể được khuyến nghị.
Nếu sán chó di chuyển đến mắt, thuốc corticosteroid có thể giảm viêm và ngăn tổn thương thêm. Trong trường hợp này, albendazole có thể được sử dụng để ngăn ngừa tái phát, tuy nhiên tác dụng trên thị giác không chắc chắn.
Để giảm thiểu nguy cơ tái nhiễm, người bệnh cần duy trì vệ sinh cá nhân tốt, tránh tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, đặc biệt là chó mèo.
Để phòng tránh nhiễm sán chó, bạn cần chú ý những điều sau:
Rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với thú cưng hoặc môi trường đất cát.
Đảm bảo thực phẩm nấu chín kỹ, tránh ăn rau sống, trái cây chưa rửa sạch.
Thực hiện tẩy giun định kỳ cho chó mèo và kiểm tra sức khỏe thường xuyên.
Bệnh sán chó là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Việc nhận biết các dấu hiệu nhiễm sán chó và chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ các cơ sở y tế khi có triệu chứng bất thường là rất quan trọng. Đặc biệt, cần lưu ý rằng không phải tất cả các dấu hiệu nhiễm sán chó đều xảy ra cùng lúc. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và có biện pháp điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Mỹ Huyền
Dược sĩ Đại học có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn Dược phẩm và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về Bệnh học. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.