Biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo: Cảnh báo và cách phòng ngừa hiệu quả

Đóng hậu môn nhân tạo là giải pháp dành cho nhiều người bệnh sau thời gian dài phải sinh hoạt bất tiện với túi hậu môn nhân tạo. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Một số biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày. Việc hiểu rõ các biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo thường gặp sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa, theo dõi và xử lý kịp thời.

Biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo thường gặp

Sau khi đóng hậu môn nhân tạo, người bệnh có thể gặp một số biến chứng cần đặc biệt lưu ý như:

Nhiễm trùng vết mổ

Biến chứng thường gặp nhất là nhiễm trùng vết mổ. Dấu hiệu nhận biết bao gồm vùng vết mổ sưng tấy, đỏ, đau tăng dần, chảy dịch mủ hoặc có biểu hiện sốt. Nguyên nhân chủ yếu là do vi khuẩn xâm nhập khi chăm sóc vết mổ chưa đúng cách hoặc môi trường không đảm bảo vệ sinh. Nếu không được xử lý kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng, hình thành ổ áp xe và kéo dài thời gian hồi phục.

Hẹp miệng nối hậu môn - trực tràng

Hẹp miệng nối tại vị trí nối giữa đại tràng, ruột non và trực tràng hoặc hậu môn tự nhiên là một trong những biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo, khiến phân khó thoát ra ngoài. Triệu chứng thường gặp là táo bón kéo dài, đau khi đi vệ sinh hoặc cảm giác đi không hết phân. Trong trường hợp hẹp nặng, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp như nong hậu môn hoặc can thiệp phẫu thuật để khắc phục.

Rò hậu môn hoặc rò miệng nối

Một biến chứng nghiêm trọng khác là rò hậu môn hoặc rò miệng nối. Đây là tình trạng dịch tiêu hóa hoặc phân rò rỉ ra ngoài qua vùng vết mổ hoặc vị trí bất thường trên cơ thể, kèm theo đau và viêm nhiễm. Tình trạng này không chỉ gây mất vệ sinh mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng lan rộng, cần được bác sĩ can thiệp kịp thời để xử lý.

Tắc ruột, sa niêm mạc hậu môn

Tắc ruột sau mổ là một trong những biến chứng tương đối phổ biến sau đóng hậu môn nhân tạo, cần được theo dõi sát. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp biến chứng ít gặp hơn như sa niêm mạc hậu môn hoặc biến chứng liên quan đến gây mê và các bệnh lý nền. Mặc dù ít gặp nhưng những biến chứng này cũng cần được theo dõi sát và xử lý kịp thời để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra an toàn, hiệu quả.

Ngoài ra, sau khi đóng hậu môn nhân tạo, nhiều bệnh nhân cũng gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi hoặc đau bụng âm ỉ. Nguyên nhân là do hệ tiêu hóa cần thời gian để thích nghi trở lại sau phẫu thuật hoặc chế độ ăn uống chưa phù hợp. Tuy nhiên, phần lớn những rối loạn này chỉ mang tính chất tạm thời và có thể cải thiện nếu điều chỉnh lại chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý.

Sau đóng hậu môn nhân tạo khi nào cần đi khám?

Việc theo dõi sát sao và tái khám kịp thời giúp phát hiện sớm các biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo, từ đó có phương án điều trị hiệu quả, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Sau khi đóng hậu môn nhân tạo, người bệnh cần theo dõi sát tình trạng sức khỏe và đi khám khi có những dấu hiệu bất thường như:

• Đau dữ dội, kéo dài hoặc kèm theo chướng bụng cần đi khám ngay vì có thể liên quan đến tắc ruột hoặc rò rỉ tại vị trí nối.
• Sốt cao hoặc sốt kéo dài không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng sau mổ hoặc các biến chứng như viêm phúc mạc.
• Vết mổ sưng, đỏ, tiết dịch mủ hoặc chảy máu bất thường là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng vết mổ hoặc tụ dịch, cần can thiệp y tế sớm.
• Tiêu chảy kéo dài hoặc đi ngoài ra máu cần được bác sĩ kiểm tra để loại trừ viêm nhiễm hoặc biến chứng tại vị trí nối.
• Người bệnh không đi ngoài được kèm theo chướng bụng, buồn nôn, nôn, cần đi khám ngay vì có thể là dấu hiệu tắc ruột hoặc dính ruột.
• Bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như căng tức, đau tức vùng hậu môn, rò rỉ dịch hoặc có khối bất thường đều cần được bác sĩ kiểm tra.

Cách phòng ngừa biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo

Để hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo, người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc các biện pháp chăm sóc và theo dõi sức khỏe dưới đây:

Chăm sóc vết mổ đúng cách

Sau phẫu thuật, người bệnh cần vệ sinh vết mổ hằng ngày bằng dung dịch sát khuẩn hoặc theo hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ. Bệnh nhân tuyệt đối không tự ý bôi thuốc hay sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc lên vết mổ. Đồng thời, họ cũng cần theo dõi sát tình trạng vết thương, để đến cơ sở y tế kiểm tra sớm khi có dấu hiệu bất thường.

Chế độ ăn phù hợp với người mới phẫu thuật

Trong những tuần đầu sau phẫu thuật, người bệnh nên ưu tiên các thực phẩm mềm, dễ tiêu như cháo, súp, rau củ nấu chín kỹ để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Họ cần tránh ăn đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng hoặc những thực phẩm khó tiêu. Ngoài ra, cần uống đủ nước và bổ sung chất xơ để phòng ngừa táo bón, hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi.

Vận động nhẹ nhàng, đúng cách

Người bệnh có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ để cơ thể và hệ tiêu hóa nhanh phục hồi, phòng ngừa biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo. Tuy nhiên, người bệnh cần tuyệt đối tránh các hoạt động mạnh, bê vác vật nặng hoặc gắng sức trong thời gian đầu sau mổ.

Tái khám sau mổ theo lịch hẹn

Tái khám đúng lịch hẹn để bác sĩ theo dõi tình trạng vết mổ, miệng nối hậu môn và chức năng tiêu hóa của người bệnh cũng là việc rất quan trọng. Trong quá trình tái khám, nếu phát hiện các triệu chứng bất thường, bác sĩ sẽ điều trị sớm để hạn chế nguy cơ xảy ra biến chứng.

Đóng hậu môn nhân tạo là bước quan trọng giúp người bệnh khôi phục lại chức năng tiêu hóa tự nhiên. Tuy nhiên, sau đóng hậu môn cũng tiềm ẩn một số biến chứng mà người bệnh cần đặc biệt lưu ý. Tỷ lệ biến chứng có thể cao hơn ở những bệnh nhân có sức khỏe yếu, dinh dưỡng kém, có tiền sử viêm phúc mạc, hoặc tổn thương ổ bụng phức tạp trước đó. Chủ động theo dõi sức khỏe, tái khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố quan trọng để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các biến chứng sau đóng hậu môn nhân tạo.