Biến chứng tắc ruột sau mổ: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Biến chứng thường thấy sau phẫu thuật ở vùng bụng và hệ tiêu hóa là tắc ruột sau mổ. Đây là một biến chứng cần được theo dõi và xử lý kịp thời để tránh các tình huống nguy hiểm cho người bệnh. Vậy dấu hiệu tắc ruột sau mổ là gì, làm gì để tránh tắc ruột sau mổ, bạn đọc tìm hiểu chi tiết tại đây nhé.

Tắc ruột sau mổ xảy ra trong trường hợp nào?

Biến chứng tắc ruột có thể xảy ra ngay sau phẫu thuật và được phát hiện sau vài ngày từ khi phẫu thuật hoặc ngay tại thời điểm người bệnh đang được theo dõi trong giai đoạn hồi phục sau mổ. Đôi khi, tắc ruột cũng có thể xảy ra sau khi người bệnh đã rời viện và về nhà sinh hoạt bình thường. Thậm chí, tình trạng này cũng có thể xuất hiện nhiều năm sau ca phẫu thuật.

Trong trường hợp người bệnh đang được theo dõi tại bệnh viện, việc đặt ống hút để giảm áp lực ruột và tiến hành truyền dịch có thể giúp bệnh nhân tắc ruột ổn định tình trạng mà không cần đến quy trình phẫu thuật phức tạp.

Đâu là nguyên nhân gây tắc ruột sau mổ?

Có nhiều nguyên nhân gây tắc ruột sau mổ, cụ thể những nguyên nhân phổ biến sau:

• Trong quá trình phẫu thuật, các tổ chức ở vùng bụng như phúc mạc, thành bụng và ruột có thể bị xoắn và tổn thương. Sau đó, trong quá trình liền sẹo, các tổ chức xơ dính lại với nhau hoặc tạo thành các dây chằng làm cho ruột bị mắc và xoắn vào đó, dẫn đến tình trạng tắc ruột.
• Các vật thể nhỏ như thức ăn hoặc chỉ phẫu thuật có thể rơi vào trong ổ bụng. Những dị vật này được bao phủ bởi các tổ chức tạo ra xơ dính gây tắc ruột.
• Các quai ruột mất đi khả năng hoạt động sau phẫu thuật gây ra tắc ruột.
• Ruột bị xoắn dính dẫn đến tắc ruột sau mổ.
• Các quai ruột cũng có thể trượt qua các lỗ hổng bên trong bụng hoặc các khe thoát vị trong thành bụng, gây ra tình trạng tắc ruột.

Dấu hiệu tắc ruột sau mổ bạn cần biết

Bệnh nhân gặp biến chứng tắc ruột sau mổ thường có những triệu chứng dễ nhận diện như sau:

• Buồn nôn và nôn;
• Đau bụng đột ngột;
• Tăng nhu động ruột;
• Không trung tiện;
• Bụng chướng lên.

Khi xuất hiện các biểu hiện lâm sàng, người bệnh sẽ tiếp tục qua các bước xác định chẩn đoán bằng cách sử dụng các phương pháp cận lâm sàng để cung cấp thông tin chính xác hơn về tình hình, bao gồm:

• Siêu âm có thể phát hiện các quai ruột giãn rộng, có dịch trong ổ bụng, kèm theo các dấu hiệu nhiễm trùng trong tử cung hoặc vết mổ.
• X-quang bụng có thể thấy các quai ruột bị giãn ra.
• Bên cạnh đó, người bệnh cũng sẽ phải tiến hành các xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số liên quan đến nhiễm trùng, bạch cầu máu tăng, nồng độ ure và ion đồ.

Hướng dẫn điều trị tắc ruột sau mổ

Để điều trị tắc ruột sau mổ một cách hiệu quả và kịp thời, phương pháp điều trị sẽ được tùy chỉnh dựa trên tình trạng và nguyên nhân cụ thể của từng bệnh nhân. Đối với những trường hợp tắc ruột xảy ra ngay sau ca phẫu thuật và vẫn trong giai đoạn theo dõi sau mổ tại bệnh viện, quá trình xử lý thường dễ dàng và thời gian phản hồi nhanh hơn.

Tuy nhiên, khi tắc ruột diễn ra sau một thời gian dài sau phẫu thuật, việc điều trị sẽ phức tạp hơn. Điều này có thể do sự chủ quan của bệnh nhân, dẫn đến tình trạng tắc ruột trở nặng và nghiêm trọng hoặc có thể là kết quả của nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số trường hợp tắc ruột cần phải thực hiện phẫu thuật để ổn định tình hình.

Do đó, việc quan sát và theo dõi tình trạng sau mổ, cũng như phát hiện sớm các triệu chứng lâm sàng của tắc ruột, sẽ giúp quá trình điều trị trở nên dễ dàng và an toàn hơn đối với bệnh nhân. Hơn nữa, bệnh nhân cũng cần lưu ý các biện pháp phòng ngừa tắc ruột sau mổ.

Cần làm gì để tránh tắc ruột sau mổ?

Tình trạng tắc ruột sau mổ có liên quan mật thiết đến lối sống và chế độ ăn uống của người bệnh sau ca phẫu thuật. Để tránh tình trạng tắc ruột, trong giai đoạn hậu phẫu, người bệnh cần tham gia vào hoạt động thể lực phù hợp để ngăn ngừa ruột bị trì trệ và có nguy cơ dính vào nhau.

Các chuyên gia khuyên rằng, từ ngày thứ 2 sau mổ, tùy thuộc vào tình hình sức khỏe sau mổ, người bệnh nên cố gắng ngồi dậy và vận động xung quanh giường. Điều này giúp ruột duy trì quá trình lưu thông và nhanh chóng phục hồi khả năng nhu động. Khi ruột hoạt động trở lại bình thường sớm, nguy cơ dính ruột sẽ giảm đi.

Ngoài ra, chế độ ăn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tình trạng tắc ruột. Đặc biệt đối với trẻ em và người già yếu, nên hạn chế các loại thực phẩm giàu chất xơ như măng, mướp, rau rút,... và các loại hoa quả có chứa nhiều tanin như ổi, hồng. Các thực phẩm này có khả năng tạo ra các cục bã thức ăn, gây tắc ruột trong lồng ruột.

Sau một ca phẫu thuật nhẹ nhàng nhưng không kém phần quan trọng, tắc ruột sau mổ là một vấn đề mà nhiều người phải đối diện. Đây là một thử thách không nhỏ đối với cả bệnh nhân lẫn các chuyên gia y tế. 

Để giảm nguy cơ tắc ruột sau mổ, việc tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và các biện pháp chăm sóc sau phẫu thuật là điều cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, việc theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe và tư vấn đúng cách từ chuyên gia y tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tình trạng này.

Xem thêm:

Liệt ruột sau mổ là gì?

Tình trạng tắc ruột ở trẻ sơ sinh