Các bệnh nội tiết thường gặp và cách điều trị dứt điểm

Tuyến nội tiết giữ vai trò rất quan trọng. Khi hàm lượng hormone tiết ra quá cao hoặc quá thấp cũng như khi cơ thể không phản ứng với hormone đúng cách sẽ dẫn đến hiện tượng rối loạn nội tiết. Nội tiết tố rối loạn sẽ kéo theo vô số biến chứng nguy hiểm, nếu không điều trị kịp sẽ đe dọa tính mạng người bệnh.

Các bệnh nội tiết thường gặp: Bệnh tiểu đường

Đái tháo đường (tiểu đường) là một trong những bệnh nội tiết thường gặp nhất. Với hơn 55% bệnh nhân tiểu đường ở Việt Nam phải đối mặt với các biến chứng, việc hiểu và quản lý tình trạng bệnh này là rất quan trọng. Các biến chứng về tim mạch, mắt, thần kinh và thận ngày càng phổ biến, khiến bệnh tiểu đường trở thành một thách thức nhiều mặt cho những người mắc phải căn bệnh này.

Bệnh tiểu đường được đặc trưng bởi lượng đường trong máu tăng cao liên tục, xuất phát từ sự thiếu hụt hoặc kháng insulin. Điều này làm gián đoạn quá trình chuyển hóa lượng đường trong máu, cản trở khả năng chuyển đổi carbohydrate thành năng lượng của cơ thể. Lượng đường trong máu cao nếu để kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và tổn thương nội tạng.

Để ngăn ngừa cũng như cải thiện triệu chứng bệnh tiểu đường, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Điều chỉnh lối sống: Áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát cân nặng để kiểm soát lượng đường trong máu.
• Thuốc: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, các loại thuốc như Levothyroxine có thể được kê đơn để điều chỉnh hormone tuyến giáp.
• Theo dõi: Việc theo dõi thường xuyên là rất quan trọng để phát hiện sớm những thay đổi trong chức năng tuyến giáp.

Bệnh bướu giáp

Bệnh bướu giáp (còn gọi là bướu cổ/ bướu tuyến giáp) là một dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến, biểu hiện bằng sự phì đại bất thường của tuyến giáp. Mặc dù thường không gây đau nhưng bướu cổ lớn chắc chắn sẽ gây khó chịu và ảnh hưởng đến việc thở, nuốt...

Bướu giáp có thể được phân loại dựa trên sự phát triển (đơn giản, dạng nốt, dạng đa nhân) và nồng độ hormone tuyến giáp (độc, không độc). Các triệu chứng bao gồm biểu hiện tuyến giáp sưng lên, các nốt sần có thể nhìn thấy được, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và giọng nói.

Việc điều trị bướu giáp sẽ phụ thuộc vào mức độ lớn của tuyến giáp, triệu chứng cũng như nguyên nhân gây ra bệnh. Nhìn chung, điều trị bướu cổ sẽ bao gồm các trường hợp sau đây:

• Không cần điều trị/theo dõi: Bướu cổ nhỏ, không gây rắc rối hay cản trở sinh hoạt hàng ngày thì có thể không cần can thiệp ngay lập tức mà thay vào đó cần theo dõi thường xuyên, thận trọng.
• Thuốc: Levothyroxine có thể được kê toa cho bệnh bướu cổ do mất cân bằng hormone tuyến giáp hoặc viêm.
• Điều trị bằng iốt phóng xạ: Phương pháp này sẽ mang lại hiệu quả đối với các trường hợp tuyến giáp hoạt động quá mức, liên quan đến việc uống iốt phóng xạ để thu nhỏ tuyến giáp.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp có thể được khuyến nghị cho những trường hợp bướu cổ lớn gây khó thở hoặc khó nuốt và trong các trường hợp ung thư.

Bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp cũng là bệnh nội tiết thường gặp. Cường giáp xuất phát từ việc sản xuất hormone tuyến giáp quá mức, có thể dẫn đến vô số triệu chứng như nhịp tim nhanh, mất ngủ và sụt cân. Bệnh Graves (bệnh bướu độc lan tỏa) là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến cường giáp, có thể tiến triển thành nhiễm độc giáp nặng, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Triệu chứng

• Nhịp tim nhanh hoặc không đều;
• Khó ngủ;
• Khó chịu và lo lắng;
• Mệt mỏi;
• Độ nhạy nhiệt;
• Đi tiêu/tiêu chảy thường xuyên;
• Tóc thưa, giảm cân;
• Cổ to (phình tuyến giáp).

Biến chứng

Nếu không được điều trị, bệnh Graves có thể dẫn đến khủng hoảng nhiễm độc giáp hoặc bão tuyến giáp, gây sụt cân nghiêm trọng, dị hóa xương và cơ, các biến chứng về tim, tâm thần và một số bệnh có liên quan đến các vấn đề về mắt, da và bệnh bạch cầu.

Có 3 phương pháp điều trị cường giáp bao gồm:

• Điều trị nội khoa: Bệnh nhân được cho dùng thuốc để điều chỉnh nồng độ hormone tuyến giáp;
• Xạ trị: Iốt uống có chứa chất phóng xạ;
• Phẫu thuật: Phẫu thuật tuyến giáp đối với những trường hợp cần can thiệp.

Bệnh suy giáp

Ngược lại với cường giáp, suy giáp là dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến nhất. Bệnh suy giáp phát sinh khi tuyến giáp sản xuất hormone kém, khiến các quá trình trong cơ thể bị chậm lại. Các triệu chứng dễ nhận biết bao gồm mệt mỏi, sợ lạnh, da khô, tăng cân…

Triệu chứng

• Mệt mỏi;
• Nhạy cảm với lạnh;
• Da khô;
• Nhịp tim chậm;
• Chuột rút cơ bắp;
• Táo bón;
• Tăng cân.

Biến chứng

Suy giáp không được điều trị có thể dẫn đến ảnh hưởng đến tim mạch và vô sinh. Do đó, việc phát hiện và can thiệp sớm là rất quan trọng.

Hiện nay, để điều trị suy giáp, bệnh nhân được bổ sung nội tiết tố tuyến giáp để giảm bớt các triệu chứng. Việc điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng về tim mạch và vô sinh.

Bướu tuyến thận

Tuyến thượng thận nằm trên mỗi quả thận đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone như aldosterone, cortisol từ vỏ não, adrenalin từ tủy. U tuyến thận tuy chủ yếu là lành tính nhưng đôi khi có thể dẫn đến các biến chứng khi chúng tiết ra quá nhiều hormone.

Bệnh nhân bị bướu tuyến thận có thể được cho dùng thuốc hoặc phải phẫu thuật. Kế hoạch điều trị sẽ được bác sĩ cân nhắc sao cho phù hợp dựa trên mức độ nghiêm trọng của việc tiết hormone.

Hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing xuất hiện khi cơ thể dư thừa cortisol, một loại hormone quan trọng đối với phản ứng căng thẳng, trao đổi chất và điều hòa huyết áp. Nắm được các triệu chứng, biến chứng và phương pháp điều trị hội chứng Cushing sẽ giúp bệnh nhân khôi phục lại trạng thái cân bằng nội tiết tố.

Triệu chứng

• Tăng cân;
• Tay chân co rút;
• Mặt tròn (“bướu trâu”);
• Tăng trưởng tóc;
• Yếu cơ;
• Mờ mắt;
• Giảm khả năng sinh sản và ham muốn tình dục;
• Mệt mỏi;
• Vết rạn da màu tím;
• Dễ bầm tím.

Biến chứng

Các biến chứng nghiêm trọng bao gồm loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương, tăng huyết áp, tiểu đường loại 2 và nhiễm trùng thường xuyên.

Việc xác định nguyên nhân gốc rễ gây ra hội chứng Cushing là rất quan trọng để giúp cho quá trình điều trị đạt hiệu quả, bao gồm Hội chứng cushing (u thượng thận), bệnh cushing hay hội chứng cushing do thuốc. Cụ thể:

• Can thiệp phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ khối u nội soi đối với các trường hợp do khối u tuyến thượng thận;
• Điều trị nội khoa: Áp dụng khi khối u còn nhỏ hoặc khó phát hiện, đảm bảo giảm triệu chứng;
• Cushing do thuốc gây ra: Giải quyết nguyên nhân bằng cách chuyển sang các loại thuốc không chứa corticoid thay thế với các phác đồ cai nghiện chính xác dưới sự giám sát của bác sĩ nội tiết.

Bệnh to đầu chi

Bệnh to cực cũng là bệnh nội tiết thường gặp, xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều hormone tăng trưởng, dẫn đến sự phát triển bất thường của xương, các cơ quan và mô. Tình trạng này thường không được chú ý nhưng ảnh hưởng của nó là rất đáng kể.

Triệu chứng

• Đau đầu: Đau dai dẳng ở trán và thái dương là triệu chứng đặc trưng;
• Tăng trưởng bất thường: Bệnh khiến da và xương ở đầu, mặt và tay chân phát triển to không cân xứng, làm thay đổi tỷ lệ tự nhiên của cơ thể;
• Thay đổi xương: Hàm dưới và trán nhô ra là những thay đổi xương phổ biến liên quan đến bệnh to đầu chi;
• Thay đổi về da: Da dày lên và có nhiều nếp nhăn trên mặt là những dấu hiệu dễ nhận thấy;
• Tăng tiết mồ hôi và mùi cơ thể: Bệnh nhân có thể gặp phải những thay đổi về lượng mồ hôi và mùi cơ thể;
• Thay đổi giọng nói: Giọng nói trầm hơn là một biểu hiện khác của tình trạng này.

Sự chậm trễ trong việc điều trị bệnh to đầu chi có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể sẽ gặp phải những rủi ro liên quan đến biến chứng tim, các vấn đề về gan, hô hấp và các hậu quả đe dọa tính mạng khác.

Trên đây là những thông tin có liên quan đến các bệnh nội tiết thường gặp cũng như cách điều trị bệnh để bảo vệ sức khỏe mỗi người. Theo khuyến cáo của bác sĩ chuyên khoa, do triệu chứng và biểu hiện của các bệnh nội tiết thường gặp tương tự với nhiều bệnh lý khác nên một khi thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường nghi ngờ liên quan đến tình trạng rối loạn nội tiết bạn nên đi khám sớm để được bác sĩ kiểm tra, tìm ra nguyên nhân để từ đó có cách điều trị phù hợp. 

Xem thêm:

• Hệ thống nội tiết bao gồm những cơ quan nào? Có vai trò gì?
• Nhiễm toan chuyển hóa là gì? Nguyên nhân và cách xử trí