Các loại thực phẩm gây mất sữa mà mẹ bỉm nên biết

Chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì nguồn sữa mẹ. Nếu không chú ý, mẹ có thể vô tình tiêu thụ những thực phẩm gây mất sữa, làm ảnh hưởng đến nguồn sữa tự nhiên. Việc hiểu rõ các thực phẩm này sẽ giúp mẹ duy trì lượng sữa ổn định và đảm bảo dinh dưỡng cho bé.

Thực phẩm gây mất sữa là gì?

Thực phẩm gây mất sữa là những loại thực phẩm có tác động tiêu cực đến quá trình sản xuất sữa mẹ, làm giảm lượng sữa tiết ra hoặc làm thay đổi chất lượng sữa. Khi mẹ bỉm tiêu thụ những thực phẩm này, các chất trong thực phẩm có thể tác động đến hormone prolactin và oxytocin - hai hormone quan trọng chịu trách nhiệm tiết sữa. Ngoài ra, những thực phẩm này còn có thể gây rối loạn hệ tiêu hóa, làm mẹ bỉm cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, từ đó gián tiếp ảnh hưởng đến lượng sữa. Do đó, việc nhận diện và hạn chế các nhóm thực phẩm này là điều vô cùng cần thiết để đảm bảo nguồn sữa mẹ.

Những thực phẩm gây mất sữa mà mẹ bỉm cần tránh

Việc tránh những thực phẩm gây mất sữa không chỉ giúp duy trì lượng sữa ổn định mà còn bảo vệ sức khỏe mẹ bỉm trong giai đoạn nhạy cảm sau sinh. Dưới đây là những nhóm thực phẩm phổ biến được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn.

Lá bạc hà

Lá bạc hà và các sản phẩm từ bạc hà nằm trong danh sách những thực phẩm gây mất sữa. Bạc hà chứa menthol - một hợp chất có thể ức chế hormone prolactin, làm giảm sản xuất sữa. Nhiều mẹ nhận thấy lượng sữa giảm sau khi uống trà bạc hà hoặc ăn kẹo bạc hà thường xuyên. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc sử dụng bạc hà với số lượng lớn hoặc liên tục có thể gây ảnh hưởng rõ rệt đến nguồn sữa. Mẹ nên hạn chế các sản phẩm từ bạc hà, đặc biệt là trà hoặc tinh dầu bạc hà. Thay vào đó mẹ nên chọn các loại an toàn như trà hoa cúc, trà gừng vốn được biết đến với lợi ích hỗ trợ tiết sữa. Một lượng nhỏ lá bạc hà trong món ăn thường không gây hại, nhưng mẹ cần tránh lạm dụng. Theo dõi phản ứng cơ thể sau khi dùng bạc hà sẽ giúp mẹ điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.

Cà phê và đồ uống chứa caffeine

Cà phê, trà và các đồ uống chứa caffeine cũng là thực phẩm cần chú ý. Caffeine có thể gây mất nước, làm giảm lượng sữa mẹ sản xuất. Ngoài ra, caffeine đi qua sữa mẹ có thể tích tụ trong cơ thể bé, gây khó ngủ, bồn chồn hoặc kích thích. Để bảo vệ nguồn sữa, mẹ nên thay cà phê bằng nước lọc, nước ép trái cây hoặc sữa ấm. Nếu vẫn muốn uống cà phê, hãy chọn loại ít caffeine và có thể tiêu thụ lượng caffeine dưới 300mg/ngày để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến bé và duy trì nguồn sữa ổn định. Mẹ cũng nên theo dõi phản ứng của bé, vì một số trẻ nhạy cảm hơn với caffeine. Hạn chế caffeine không chỉ giúp duy trì sữa mà còn cải thiện giấc ngủ và sức khỏe của mẹ.

Đồ uống có cồn

Đồ uống có cồn như rượu, bia là một trong những thực phẩm gây mất sữa mà mẹ cần tránh. Cồn có thể ức chế hormone oxytocin, làm chậm phản xạ xuống sữa. Việc tiêu thụ cồn thường xuyên, dù ở mức thấp, cũng có thể làm giảm lượng sữa sản xuất. Ngoài ra, cồn đi qua sữa mẹ có thể ảnh hưởng đến trẻ, gây buồn ngủ, khó chịu hoặc chậm phát triển nếu tiếp xúc lâu dài. Để bảo vệ nguồn sữa, mẹ nên tránh hoàn toàn đồ uống có cồn trong giai đoạn cho con bú. Mẹ có thể chọn nước lọc, nước ép trái cây không đường hoặc trà thảo mộc an toàn như trà hoa cúc. Hạn chế cồn không chỉ giúp duy trì sữa mà còn bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.

Thức ăn nhanh

Những món ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ là những thực phẩm mà mẹ cần cẩn trọng. Những món này thường chứa chất béo chuyển hóa, đường và muối cao, nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin, khoáng chất hay chất xơ. Chất béo chuyển hóa có thể làm mất cân bằng hormone, đặc biệt là prolactin, dẫn đến giảm sản xuất sữa. Ngoài ra, thức ăn nhanh còn gây tăng cân, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mẹ. Hạn chế thức ăn nhanh sẽ giúp mẹ duy trì nguồn sữa ổn định và cải thiện sức khỏe lâu dài.

Thực phẩm chứa chất bảo quản

Thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp hay các loại đồ ăn nhanh chứa nhiều chất bảo quản, phẩm màu và hóa chất độc hại cũng được liệt kê vào nhóm thực phẩm gây mất sữa. Những chất này không chỉ gây hại cho sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ, làm giảm hàm lượng dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Vì vậy, mẹ nên ưu tiên các thực phẩm tươi, sạch, chế biến tại nhà để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Thực phẩm có tính hàn, lạnh

Các loại thực phẩm có tính hàn như rau má, rau răm, mướp đắng hay đồ ăn lạnh như kem, nước đá cũng nằm trong danh sách thực phẩm mẹ cần tránh. Theo quan niệm đông y, nhóm thực phẩm này có thể làm co thắt các tuyến sữa, làm giảm lưu lượng sữa mẹ. Bên cạnh đó, thực phẩm lạnh còn ảnh hưởng tới tiêu hóa, dễ gây đầy bụng, khó tiêu cho mẹ sau sinh. Mẹ nên ưu tiên thực phẩm ở nhiệt độ vừa phải và hạn chế nhóm có tính lạnh để duy trì nguồn sữa ổn định.

Những thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ lợi sữa

Bên cạnh việc hạn chế các thực phẩm gây mất sữa, mẹ bỉm sữa cũng cần quan tâm đến việc bổ sung những thực phẩm giúp kích thích tiết sữa và tăng cường dinh dưỡng cho cả mẹ và bé. Dưới đây là những nhóm thực phẩm lành mạnh mà mẹ bỉm nên đưa vào thực đơn hàng ngày để hỗ trợ tăng sữa một cách hiệu quả.

• Thực phẩm giàu protein và canxi: Protein và canxi là hai dưỡng chất vô cùng quan trọng giúp mẹ phục hồi sức khỏe sau sinh và kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả. Các loại thịt nạc như thịt gà, thịt bò, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa là nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất này.
• Rau củ quả và trái cây: Các loại rau xanh như cải bó xôi, rau ngót, rau chân vịt, cà rốt, bí đỏ cùng với các loại trái cây như cam, bưởi, đu đủ chín đều rất tốt cho mẹ đang cho con bú. Những thực phẩm này chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ, kích thích tuyến sữa và làm phong phú thêm dưỡng chất trong sữa mẹ.
• Các loại hạt và đậu: Hạt hạnh nhân, óc chó, hạt chia, cùng các loại đậu như đậu xanh, đậu đen được đánh giá là nguồn năng lượng và hormone tự nhiên giúp tăng tiết sữa. Những loại thực phẩm này cung cấp nhiều acid béo omega-3, vitamin và khoáng chất giúp mẹ khỏe mạnh và duy trì nguồn sữa ổn định.

Một số lưu ý để tránh gây mất sữa mẹ cần biết

Chế độ ăn uống của mẹ sau sinh không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ mà còn quyết định đến lượng sữa cho bé. Bên cạnh việc tránh các thực phẩm gây mất sữa, mẹ cần lưu ý đến những thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày như:

• Ăn đủ bữa: Bỏ bữa hoặc ăn không đủ chất có thể khiến mẹ bị suy nhược, mệt mỏi và làm giảm lượng sữa sản xuất. Mẹ nên duy trì chế độ ăn đều đặn, bổ sung đủ năng lượng để đảm bảo tuyến sữa hoạt động ổn định.
• Uống đủ nước: Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất sữa mẹ. Thiếu nước sẽ làm giảm lượng sữa và khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi. Mẹ nên uống ít nhất 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày, ưu tiên nước lọc, nước trái cây tự nhiên và các loại nước thảo dược an toàn.
• Tránh căng thẳng, ngủ đủ giấc: Căng thẳng và thiếu ngủ là những nguyên nhân làm giảm tiết sữa. Mẹ nên cố gắng giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, để giúp nguồn sữa được duy trì ổn định và chất lượng hơn.

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nguồn sữa dồi dào và chất lượng cho bé. Các thực phẩm gây mất sữa đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiết sữa. Do đó, sau sinh mẹ cần hạn chế tối đa những thực phẩm trên và thay thế bằng các loại thực phẩm lợi sữa như rau xanh, các loại hạt, đậu và ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời, duy trì thói quen ăn uống đủ bữa, uống đủ nước và tránh căng thẳng sẽ giúp mẹ không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn đảm bảo nguồn sữa cho bé. Mẹ không nên kiêng quá mức, ăn quá mức sẽ dẫn đến thiếu đa dạng dinh dưỡng có thể khiến mẹ bị thiếu chất dẫn đến giảm tiết sữa.