Các nguyên nhân cholesterol cao và cách điều trị?

Cholesterol trong máu cao thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch. Đây là một căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng như đột quỵ, đau tim, đau thắt ngực, bệnh mạch máu ngoại vi và huyết áp cao. Vậy nguyên nhân cholesterol cao là gì?

Cholesterol cao là tình trạng gì?

Cholesterol là một phần của lipid máu, nó có vai trò quan trọng đối với hoạt động của các tế bào thần kinh và sản xuất các hormone giúp cơ thể hoạt động bình thường và khỏe mạnh. 

Có hai loại cholesterol chính, LDL (cholesterol xấu) và HDL (cholesterol tốt). Khi cholesterol LDL tăng cao trong thời gian dài sẽ khiến chất béo tích tụ trong thành mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch. Các mảng xơ vữa này gây chít hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu, cản trở dòng chảy của máu hoặc nặng hơn là vỡ mạch máu đột ngột, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Vậy đâu là những nguyên nhân cholesterol cao?

Khi cholesterol LDL tăng cao trong thời gian dài có thể dẫn đến xơ vữa động mạch

Nguyên nhân cholesterol cao xuất phát từ đâu?

Cholesterol trong máu đến từ quá trình sản xuất và dinh dưỡng của chính cơ thể. Có nhiều nguyên nhân cholesterol cao, bao gồm: 

Nguyên nhân do di truyền 

Những người có tiền sử gia đình bị cholesterol trong máu cao có nguy cơ cao truyền bệnh cho những người còn lại trong gia đình. Nguyên nhân được giải thích là do yếu tố di truyền, đặc biệt là gen quy định quá trình xử lý cholesterol và chất béo của cơ thể. Ngoài ra, chế độ ăn uống và sinh hoạt của những người sống chung thường khá giống nhau. 

Vì vậy, không thể tránh khỏi cholesterol cao, nhưng có thể quản lý để ngăn ngừa các biến chứng tim mạch nguy hiểm. 

Nguyên nhân do ăn uống và lối sống 

Hầu hết bệnh nhân bị mỡ máu cao là do chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh khiến cholesterol tích tụ trong máu và ảnh hưởng đến tim mạch. Đặc biệt những thói quen xấu gây ra tình trạng này: 

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Người ăn quá nhiều chất béo xấu, thức ăn khó tiêu hóa như thịt đỏ, kem, bơ, sữa, bánh ngọt, đồ ngọt, pho mát, gan, nội tạng động vật, sô cô la, thực phẩm chế biến sẵn,… cũng nạp vào cơ thể một lượng lớn cholesterol xấu.

Cholesterol xấu này hầu như không được cơ thể hấp thụ và chuyển hóa hoàn toàn nên chúng tiếp tục lưu thông trong máu và do đó gây ra sự hình thành các mảng bám trong mạch máu. 

Hầu hết bệnh nhân bị mỡ máu cao là do chế độ ăn uống không lành mạnh

 Thói quen ít vận động

Ngoài chế độ ăn uống nghèo nàn, những người ngồi nhiều, nằm nhiều và quá lười vận động có nguy cơ bị cholesterol trong máu cao hơn những người tập thể dục thường xuyên. Những người có lượng cholesterol trong máu cao cũng được khuyến cáo nên tập thể dục hàng ngày để giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể. 

 Thói quen hút thuốc

Nhiều người nghĩ rằng hút thuốc chỉ làm hại phổi vì các hóa chất độc hại trong thuốc, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khói thuốc cũng làm giảm mức cholesterol tốt trong máu. Từ đó, khi cholesterol xấu chiếm ưu thế sẽ dẫn đến mất cân bằng cholesterol, khi đó nguy cơ tai biến mạch máu cũng cao hơn. 

Một số loại thuốc

Một số loại thuốc, được sử dụng trong thời gian dài, có thể làm tăng mức độ chất béo trong máu. 

Do bệnh lý khác

Những người bị suy giáp, tiểu đường,… thường có lượng cholesterol trong máu cao. 

Thói quen uống rượu bia thường xuyên

Thường xuyên uống rượu bia quá mức không chỉ gây hại cho gan mà còn dẫn đến tăng cholesterol trong máu và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho tim mạch. 

Vì những nguyên nhân cholesterol cao này, những người có nguy cơ mắc bệnh mỡ máu cao là:

• Người thừa cân béo phì.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh mỡ máu cao.
• Người theo chế độ ăn nhiều chất béo, no hoặc mắc bệnh thận, suy giáp, tiểu đường,...

Những người này phải có phương tiện để điều trị và kiểm soát mức cholesterol trong máu của họ ở mức an toàn cho sức khỏe.

Cách điều trị cholesterol cao

Khi hàm lượng cholesterol trong máu cao, cơ thể hầu như không có dấu hiệu và triệu chứng rõ ràng. Tình trạng này phát triển chậm và gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Cách hiệu quả nhất để biết chắc chắn lượng cholesterol trong máu của bạn có cao hay không là xét nghiệm máu để kiểm tra lượng cholesterol trong máu. 

Nên ăn nhiều rau củ quả và hạn chế ăn đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán

Các bác sĩ khuyến nghị một phác đồ thích hợp cho bệnh mỡ máu cao, có tính đến một số yếu tố như tuổi tác, tình trạng của bệnh nhân, nguyên nhân gây bệnh, một số yếu tố nguy cơ, tác dụng phụ,... mà phù hợp với từng bệnh nhân. 

Một số phương pháp điều trị cholesterol cao gồm:

• Sử dụng thuốc: Các bác sĩ có thể kê một số loại thuốc cho bệnh nhân, chẳng hạn như thuốc ngăn ruột hấp thụ cholesterol từ chế độ ăn uống của bệnh nhân và giải phóng nó vào máu hoặc các loại thuốc có tác dụng. ngăn gan bài tiết nhiều cholesterol và loại bỏ cholesterol ra khỏi máu,...
• Lối sống lành mạnh: Đây là một yếu tố quan trọng giúp bạn kiểm soát cholesterol cao một cách hiệu quả. Các chuyên gia khuyên bạn nên tích cực vận động, tập thể dục mỗi ngày bằng những bài tập phù hợp với sức khỏe. Đồng thời phải kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh. Nên ăn nhiều rau củ quả và hạn chế ăn đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán, không uống rượu bia, hút thuốc lá. 
• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: Đây là cách bảo vệ sức khỏe rất hiệu quả. Nếu bạn thuộc nhóm người thừa cân béo phì, có thói quen ăn uống không lành mạnh, tiền sử gia đình có mỡ máu cao hoặc mắc một số bệnh lý như  tiểu đường, bệnh thận, suy giáp,… thì hãy chú trọng đi khám sức khỏe định kỳ. Đây là cách tốt nhất để phát hiện sớm những biểu hiện bất thường của cơ thể, đặc biệt là tăng cholesterol máu, từ đó ngăn ngừa được nhiều biến chứng nguy hiểm.

Nếu không được điều trị, tăng cholesterol trong máu lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về tim mạch, thậm chí tử vong. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị nên kiểm tra cholesterol của bạn 6 tháng đến 1 năm một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh cao. Hiểu được nguyên nhân cholesterol cao có thể giúp bạn phòng ngừa hoặc ngăn chặn tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp