Thế nào là thừa cholesterol? Thừa cholesterol gây ra tác hại gì?

Thừa cholesterol không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Khi mức cholesterol trong cơ thể vượt quá mức bình thường, các mảng bám có thể hình thành trong các động mạch, gây cản trở lưu thông máu. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch mà còn có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng như xơ vữa động mạch và cao huyết áp. Vì vậy, việc nhận diện và kiểm soát thừa cholesterol là bước đầu tiên trong việc bảo vệ sức khỏe.

Thừa cholesterol là gì?

Tình trạng thừa cholesterol trong máu xảy ra khi nồng độ cholesterol vượt quá mức bình thường. Mặc dù cholesterol là một chất cần thiết cho cơ thể, nhưng khi mức độ của nó quá cao, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.

Cholesterol máu cao có thể xuất phát từ việc cơ thể hấp thụ quá nhiều cholesterol qua chế độ ăn uống, hoặc do gan gặp vấn đề trong việc sản xuất và chuyển hóa cholesterol. Điều này dẫn đến việc tích tụ cholesterol, đặc biệt là cholesterol xấu (LDL), trong các thành động mạch, gây nguy cơ tắc nghẽn và ảnh hưởng đến lưu thông máu.

Tác hại của cholesterol nếu tăng cao quá mức

Nếu không kiểm soát được lượng cholesterol, người bệnh có thể gặp các tác hại như:

Xơ vữa động mạch

Khi thừa cholesterol, đặc biệt là LDL cholesterol, tích tụ trong máu, chúng bắt đầu bám vào thành động mạch. Dần dần, chúng hình thành các mảng bám xơ vữa, làm cho thành mạch trở nên cứng và hẹp. Điều này cản trở quá trình lưu thông máu, gây khó khăn cho tim khi bơm máu.

Tình trạng xơ vữa động mạch gây ra huyết áp cao vì các mạch máu bị thu hẹp, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để duy trì lưu thông máu. Hơn nữa, sự tắc nghẽn này làm giảm lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho các cơ quan quan trọng như tim và não, dẫn đến nguy cơ thiếu máu cục bộ. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như đau thắt ngực, mệt mỏi và suy yếu cơ thể. Thừa cholesterol là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng mỡ máu cao, làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nguy hiểm.

Bệnh mạch máu ngoại biên

Khi dư thừa cholesterol, không chỉ động mạch lớn mà ngay cả các mạch máu nhỏ ở tay và chân cũng bị ảnh hưởng. Máu không thể lưu thông một cách hiệu quả, dẫn đến thiếu oxy cung cấp cho các cơ bắp, gây cảm giác đau, mỏi, hoặc co rút cơ, đặc biệt khi vận động. Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ hoại tử tăng cao, khiến các mô ở chân, tay có thể chết đi, dẫn đến vết loét khó lành hoặc thậm chí phải cắt cụt chi.

Đau tim và đột quỵ

Xơ vữa động mạch do sự tích tụ cholesterol có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như đau tim và đột quỵ. Khi các mảng xơ vữa trong động mạch vỡ ra, sẽ tạo ra cục máu đông làm tắc nghẽn dòng máu, gây nhồi máu cơ tim, làm tổn thương một phần tim do thiếu oxy. Điều này có thể dẫn đến các cơn đau ngực dữ dội. Đột quỵ cũng là một mối nguy hiểm khi não không nhận đủ oxy, có thể khiến người bệnh bị liệt, mất khả năng giao tiếp, hoặc tổn thương não vĩnh viễn.

Viêm và tổn thương tế bào

Mức cholesterol cao trong máu có thể kích hoạt phản ứng viêm, dẫn đến tổn thương thành mạch máu và các cơ quan khác. Tình trạng viêm kéo dài có thể gây hại nghiêm trọng cho các cơ quan như tim, gan và thận. Bên cạnh đó, viêm cũng làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý mãn tính khác, bao gồm tiểu đường và các bệnh tự miễn.

Tổn thương gan và thận

Mặc dù thận là cơ quan quan trọng trong việc lọc máu, nhưng chức năng lọc có thể suy giảm nếu các động mạch cung cấp máu cho thận bị hẹp. Điều này có thể dẫn đến tăng huyết áp do mất cân bằng nước và muối trong cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể gây suy thận và những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe.

Cholesterol cao trong máu cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, khiến gan gặp khó khăn trong việc xử lý và loại bỏ cholesterol qua mật. Điều này có thể dẫn đến sự hình thành sỏi mật, gây đau hoặc tắc nghẽn. Mỡ tích tụ trong gan quá mức cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, có thể gây viêm và thậm chí dẫn đến xơ gan.

Tăng huyết áp

Theo thống kê, 79% người bị tăng huyết áp cũng mắc phải tình trạng cholesterol cao. Xơ vữa động mạch có thể dẫn đến hẹp các động mạch thận, từ đó gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng huyết áp cao ở những người đã có bệnh lý huyết áp cao trước đó.

Biện pháp phòng ngừa việc dư thừa cholesterol

Để phòng ngừa tình trạng dư thừa cholesterol, có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường tiêu thụ trái cây, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt, vì chúng cung cấp nhiều chất xơ giúp giảm cholesterol. Đồng thời, hạn chế ăn các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như thịt mỡ, đồ ăn nhanh và thực phẩm chiên rán. Thay vào đó, ưu tiên các nguồn chất béo lành mạnh như dầu ô liu, dầu hạt cải và các loại cá giàu omega-3 như cá hồi và cá mòi.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội giúp giảm lượng cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL).
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý giúp kiểm soát mức cholesterol và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến tim mạch.
• Tránh sử dụng thuốc lá và hạn chế rượu bia: Hút thuốc làm tăng mức cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt, trong khi tiêu thụ rượu bia quá mức cũng ảnh hưởng xấu đến mức cholesterol.
• Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra cholesterol máu thường xuyên để phát hiện sớm mức cholesterol cao và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Thực hiện những biện pháp này sẽ giúp duy trì mức cholesterol ổn định, từ đó phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến tim mạch và các biến chứng nguy hiểm khác.

Việc thừa cholesterol trong cơ thể có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. Vì vậy, để phòng ngừa và kiểm soát tình trạng này, mỗi người cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động và thực hiện các thói quen sống tích cực. Bằng cách hạn chế thực phẩm giàu cholesterol xấu và lựa chọn các nguồn chất béo lành mạnh, chúng ta có thể giảm nguy cơ thừa cholesterol và bảo vệ sức khỏe lâu dài.