Cẩn trọng khi trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay

Trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay là một trong những dấu hiệu khiến cha mẹ và bác sĩ không khỏi lo lắng. Đây có thể là hiện tượng sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh tim bẩm sinh hoặc một số bệnh lý khác.

Tìm hiểu về hiện tượng trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay

Mười đầu ngón tay trẻ sơ sinh bị thâm là tình trạng các mạch máu nhỏ trên da co lại, làm cho màu sắc của bàn tay và bàn chân chuyển màu xanh tím. Vì lý do đó mà hội chứng này còn được gọi tên là acrocyanosis - chứng xanh tím. Chứng xanh tím thường gặp ở trẻ sơ sinh nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến thanh thiếu niên. Màu thâm này xuất phát từ việc giảm lưu lượng máu và oxy di chuyển qua các mạch bị thu hẹp đến chân tay của trẻ.

Các nhà khoa học đã lần đầu tiên đưa ra khái niệm về tình trạng trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay vào năm 1896. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về chủ đề này. Tình trạng đầu ngón tay trẻ sơ sinh bị thâm được chia làm hai loại: Thâm ngón tay nguyên phát và thứ phát.

Hiện tượng thâm ngón tay nguyên phát

Tình trạng thâm ngón tay nguyên phát xảy ra trong điều kiện nhiệt độ xuống thấp và trẻ bị căng thẳng. Các bác sĩ cho rằng hiện tượng này không có hại.

Vị trí bị thâm ngón tay nguyên phát

Tình trạng thâm ngón tay nguyên phát thường xảy ra ở vị trí tay và chân của trẻ. Ngoài ra, màu thâm cũng có thể xảy ra ở một số vị trí khác nữa, gồm: Cổ tay, mắt cá chân, mũi, tai, môi, núm vú. Tình trạng thâm ngón tay nguyên phát thường ảnh hưởng đến cả hai tay hoặc cả hai chân. Trong khi đó, với tình trạng thâm ngón tay thứ phát, các triệu chứng thường chỉ xảy ra ở một bên, có thể gây đau hoặc thậm chí mất mô.

Các triệu chứng của thâm ngón tay nguyên phát

Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng thâm ngón tay nguyên phát là:

• Ngón tay hoặc ngón chân có màu thâm;
• Tay chân lạnh, ướt và đổ mồ hôi;
• Nhiệt độ da thấp hơn và lưu lượng máu giảm;
• Tay và chân có thể bị sưng.

Các triệu chứng này xấu đi khi trời lạnh và cải thiện hơn khi nhiệt độ tăng lên Màu ngón tay, ngón chân sẽ trở lại bình thường khi đặt hai bàn tay nằm ngang thay vì thẳng xuống.

Theo các chuyên gia, tình trạng trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay xảy ra ở hầu hết trẻ em trong vài giờ đầu ngay sau khi sinh. Các triệu chứng có thể bị lại khi trẻ bị lạnh hoặc mới tắm xong. Tuy nhiên, tình trạng này không kéo dài.

Nguyên nhân gây ra tình trạng thâm ngón tay nguyên phát

Hiện chưa có nhiều nghiên cứu cụ thể về nguyên nhân gây ra tình trạng đầu ngón tay trẻ sơ sinh bị thâm nguyên phát. Với những kết quả nghiên cứu hiện có, nguyên nhân gây ra tình trạng này được cho là do sự co thắt của các mạch máu nhỏ. Điều này làm giảm lưu lượng máu giàu oxy đến chân tay của trẻ.

Một số yếu tố khiến tình trạng co thắt mạch máu tăng lên là do nhiệt độ thấp hoặc do bất thường trong yếu tố di truyền ảnh hưởng đến mạch máu của trẻ. Ngoài ra, khi trẻ sơ sinh mới ra khỏi bụng mẹ, lượng máu giàu oxy sẽ lưu thông đến não và các cơ quan khác trước rồi mới đến tay và chân nên tay chân trẻ có thể bị thâm tím.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa đủ thông tin để xác định nguồn gốc thực sự của tình trạng thâm ngón tay nên vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu hơn.

Hiện tượng thâm ngón tay thứ phát

Theo kết quả nghiên cứu năm 2011, hiện tượng trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay thứ phát gây ra do nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Đó có thể là các bệnh lý do rối loạn ăn uống, bệnh tâm thần, ung thư, tắc vi mạch máu, bệnh tự miễn, bệnh da liễu, đặc biệt là bệnh tim bẩm sinh.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng thâm ngón tay thứ phát

Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng thâm ngón tay thứ phát gồm:

• Rối loạn mạch máu;
• Nhiễm trùng;
• Có khối u;
• Bệnh tim bẩm sinh;
• Do một số loại thuốc,…

Một số căn bệnh liên quan đến hiện tượng thâm ngón tay thứ phát

Dưới đây là một số căn bệnh liên quan đến hiện tượng thâm ngón tay thứ phát, gồm:

• Bệnh Raynaud: Đây là căn bệnh phổ biến nhất, chân tay của trẻ sẽ chuyển sang màu nhợt nhạt, sau đó là xanh tím, rồi chuyển sang màu đỏ.
• Chán ăn: Khi trẻ bị biếng ăn, tình trạng thiếu năng lượng có thể làm giảm khả năng cân bằng nhiệt độ của cơ thể. Khoảng 21 - 40% số người mắc chứng biếng ăn gặp phải hiện tượng thâm ngón tay.
• Thuốc Alkaloid Ergot: Loại thuốc này dùng để điều trị các cơn đau nửa đầu và đau đầu. Tuy nhiên, loại thuốc này lại gây ra tác dụng phụ là hiện tượng thâm ngón tay.
• Bệnh Chikungunya: Đây là bệnh do virus truyền sang người khi muỗi vằn Aedes đốt và khiến người khỏe bị nhiễm bệnh. Virus do loại muỗi này gây ra có thể dẫn đến hiện tượng thâm ngón tay.
• Các loại bệnh ung thư: Có tới 24% số người mắc các bệnh ung thư gặp phải hiện tượng thâm ngón tay.
• Bệnh tim bẩm sinh: Trẻ có thể gặp phải tình trạng khó thở, thở nhanh, thở co rút ngực, bú ít và phải dừng nghỉ liên tục khi bú mẹ. Trẻ được vài tháng tuổi trở lên sẽ có biểu hiện rõ hơn như thường xuyên ho, thở khò khè và dễ bị viêm phổi. Ngoài ra, trẻ có thể còn một số biểu hiện đi kèm như chậm phát triển thể chất, da xanh xao, môi và đầu ngón chân, ngón tay chuyển màu tím khi trẻ khóc.

Trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay liên quan đến bệnh tim bẩm sinh

Như ở trên đã đề cập, 10 đầu ngón tay trẻ sơ sinh bị thâm có thể là dấu hiệu của bệnh tim bẩm sinh. Căn bệnh này là một trong những dị tật bẩm sinh chiếm tỷ lệ cao hiện nay. Tim bẩm sinh cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ. Bệnh tim bẩm sinh ở trẻ chia thành hai nhóm chính:

• Tim bẩm sinh có tím: Biểu hiện bên ngoài đặc trưng là da tím tái do máu không được cung cấp đủ oxi. Bệnh này thường kèm theo một số bệnh về đột biến nhiễm sắc thể như hội chứng Down, hở hàm ếch.
• Tim bẩm sinh không tím: Bệnh này thường gặp hơn nhưng lại ít nguy hiểm hơn so với tim bẩm sinh tím. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh không tím thường không cụ thể nên khó phát hiện ở giai đoạn mới sinh. Trẻ có nguy cơ suy tim nếu không đủ sức bú, dẫn tới thể chất chậm phát triển, khó thở hoặc thở gấp. Đôi khi một số trẻ lớn lên mới xuất hiện triệu chứng bệnh.

Khi trẻ sơ sinh bị thâm đầu ngón tay, cha mẹ nên cho trẻ đi kiểm tra sớm để có thể phát hiện sớm và điều trị nếu gặp phải tình trạng bệnh lý. Đây là một điều hết sức quan trọng đối với sự phát triển của trẻ sau này nên cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan. Nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi những bệnh nguy hiểm như tim bẩm sinh vẫn rất cao.