Cao huyết áp vô căn nguyên phát: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Không nên coi thường bệnh tăng huyết áp vô căn vì nó có thể dẫn tới những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về cao huyết áp vô căn nguyên phát, triệu chứng và cách để điều trị bệnh. 

Thế nào là cao huyết áp vô căn nguyên phát?

Huyết áp là áp lực tác động lên thành động mạch trong quá trình máu được vận chuyển đi khắp cơ thể do tim tạo ra. Khi áp lực này vượt quá mức bình thường, ta gọi đó là tăng huyết áp.

Cao huyết áp vô căn nguyên phát là một dạng tăng huyết áp mà nguyên nhân của bệnh không được xác định rõ. Đây là loại cao huyết áp chiếm tỷ lệ rất lớn và thường được nhắc đến khi nói đến bệnh tăng huyết áp. Tuy không biết rõ nguyên nhân, nhưng các yếu tố như tuổi tác, di truyền, béo phì, đái tháo đường, tiêu thụ muối quá nhiều đều có liên quan đến bệnh này. Tăng huyết áp vô căn nguyên phát rất nguy hiểm và có thể gây ra nhiều bệnh lý như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, xơ vữa động mạch và bệnh võng mạc.

Còn một loại cao huyết áp khác được gọi là tăng huyết áp thứ phát, trong đó nguyên nhân bệnh được xác định rõ ràng như bệnh thận.

Cao huyết áp vô căn nguyên phát không xác định rõ nguyên nhân

Yếu tố nguy cơ của bệnh cao huyết áp vô căn nguyên phát

Các yếu tố như tuổi già, yếu tố di truyền, béo phì và tiêu thụ quá nhiều muối đều là những yếu tố gây nguy cơ tăng huyết áp. 

Cơ thể con người mất đàn hồi của các mạch máu theo thời gian, đặc biệt là ở những người cao tuổi. Ở độ tuổi từ 60 trở lên, nữ giới thường có nguy cơ bị tăng huyết áp cao hơn nam giới trong cùng nhóm tuổi. 

Yếu tố di truyền và tiền sử gia đình cũng có vai trò quan trọng trong tăng huyết áp. 

Chế độ ăn uống không lành mạnh, chẳng hạn như quá nhiều dầu mỡ và tiêu thụ quá nhiều muối, đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp ở nhiều người. Trong gần 1/3 số trường hợp mắc bệnh tăng huyết áp vô căn nguyên phát, tiêu thụ quá nhiều muối được xem là nguyên nhân chính.

Triệu chứng cao huyết áp vô căn nguyên phát

Tăng huyết áp vô căn thường không có dấu hiệu rõ ràng cho đến khi bệnh phát triển nặng, dẫn đến việc hầu hết mọi người không nhận ra bất kỳ triệu chứng bất thường nào. Tuy nhiên, một số người có thể phát hiện sự thay đổi của huyết áp thông qua các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Nếu bạn gặp các triệu chứng như đau đầu dữ dội, buồn nôn hoặc nôn, lú lẫn, thay đổi thị giác hoặc chảy máu cam, đó có thể là dấu hiệu của tình trạng cao huyết áp vô căn nghiêm trọng, và bạn nên đi khám bệnh ngay. Cao huyết áp vô căn nguyên phát có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là độ tuổi trung niên.

Biến chứng nguy hiểm của cao huyết áp vô căn nguyên phát

Cao huyết áp vô căn và tăng huyết áp nói chung, nếu không được điều trị đúng và đầy đủ, có thể gây nhiều biến chứng nặng nề và thậm chí dẫn đến tử vong. Các biến chứng thường gặp của bệnh cao huyết áp vô căn bao gồm:

• Động mạch tổn thương vĩnh viễn: Tăng huyết áp lâu dài khiến động mạch trở nên ít co giãn và cứng hơn, dẫn đến tích tụ chất béo trong động mạch, hạn chế lưu lượng máu làm tắc nghẽn mạch máu, nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ cao.
• Biến chứng tại tim: Tăng huyết áp làm tim phải bơm nhiều hơn, làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim, suy tim, đau tim và đột tử.
• Biến chứng về não bộ: Tăng huyết áp làm giảm lượng máu cung cấp đến não, gây ra những cơn thiếu máu não thoáng qua (TIAs) và đột quỵ.
• Biến chứng ngoài tim và não: Điều này bao gồm tác động tiêu cực lên các tổ chức trong cơ thể, đặc biệt là thận, gây ra suy thận dần. Tại mắt, tăng huyết áp có thể gây ra phù đáy mắt, xuất huyết đáy mắt, giảm thị lực hoặc thậm chí mù mắt. Ngoài ra, tăng huyết áp không kiểm soát có thể dẫn đến giảm khả năng giao tiếp, suy đoán và khả năng ghi nhớ của bệnh nhân.

Kiểm soát bệnh lý cao huyết áp vô căn nguyên phát

Mặc dù không thể xác định được nguyên nhân gây ra tăng huyết áp vô căn nhưng người bệnh vẫn cần thực hiện các biện pháp điều trị và chăm sóc tại nhà để ngăn ngừa tiến triển và biến chứng bệnh. Những biện pháp giúp kiểm soát cao huyết áp vô căn nguyên phát như sau:

Thói quen sống lành mạnh

Để duy trì một chế độ sống lành mạnh, có những thói quen cần được thực hiện như sau:

• Giảm cân nếu cân nặng vượt quá mức tiêu chuẩn và có tỷ lệ mỡ thừa cao.
• Tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày với bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe, bao gồm đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe…
• Bỏ hút thuốc để giảm nguy cơ các bệnh về tim mạch, nếu cần, bạn có thể nhờ đến sự hỗ trợ của bác sĩ hoặc sử dụng các loại thực phẩm hoặc thuốc giúp hỗ trợ cai thuốc lá.
• Cải thiện tình trạng tinh thần: Loại bỏ tình trạng tinh thần tiêu cực, stress và căng thẳng kéo dài là cách hiệu quả để giữ cho huyết áp và tim mạch ổn định. Bạn có thể thực hành các bài tập thiền, yoga hoặc chia sẻ vấn đề của mình với người thân, bác sĩ tâm lý để giải quyết vấn đề.
• Hạn chế thức uống có cồn: Theo khuyến cáo chỉ nên uống khoảng 2 ly rượu với nam giới và 1 ly rượu với nữ giới mỗi ngày, sẽ giúp huyết áp ổn định. Tuy nhiên, uống quá nhiều và nồng độ cồn cao sẽ gây hại cho sức khỏe và tăng huyết áp.

Điều trị bằng thuốc

Khi bệnh nhân bị tăng huyết áp không rõ nguyên nhân và không thấy cải thiện khi thay đổi lối sống, hoặc có biến chứng và triệu chứng nguy hiểm cần kiểm soát, bác sĩ có thể kê đơn thuốc. Mục đích của việc sử dụng thuốc là để hạ huyết áp và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.

Các loại thuốc thông thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp bao gồm: Thuốc lợi tiểu như HCTZ hoặc hydrochlorothiazide, thuốc chẹn kênh canxi như amlodipine, thuốc ức chế thụ thể angiotensin II, thuốc ức chế men chuyển như captopril, và thuốc ức chế renin.

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp vô căn nguyên phát cần được chỉ định bởi bác sĩ.

Kiểm tra và theo dõi huyết áp của bạn thường xuyên

Bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp vô căn cần trang bị máy đo huyết áp cá nhân để thường xuyên tự theo dõi tình trạng huyết áp của mình. Theo dõi huyết áp thường xuyên giúp bệnh nhân tự đánh giá tình trạng sức khỏe của bản thân, xem có cải thiện hay biến chuyển nặng hơn để thay đổi phương pháp điều trị.

Bệnh nhân cần lưu ý rằng tăng huyết áp vô căn có thể không ổn định, do đó cần theo dõi huyết áp liên tục và kéo dài. Bệnh nhân không nên chủ quan khi huyết áp đã được kiểm soát trong thời gian ngắn. Việc theo dõi này cũng giúp bác sĩ nắm được tình hình bệnh tốt hơn và từ đó điều trị hiệu quả hơn.

Bài viết trên hy vọng đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan và các cách kiểm soát cao huyết áp vô căn nguyên phát. Hãy chú ý đến tình trạng sức khỏe của bạn để điều trị cao huyết áp vô căn nguyên phát kịp thời và hiệu quả.

Xem thêm: Biến chứng của tăng huyết áp mà ai cũng muốn tránh xa

Ngọc Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp