Chỉ số BMI cho bà bầu​ bao nhiêu là tốt? Cách tính chỉ số BMI

Khi mang thai, cơ thể người phụ nữ sẽ có nhiều thay đổi về cân nặng và vóc dáng. Việc theo dõi chỉ số BMI trong thai kỳ không chỉ giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả mà còn góp phần đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, không ít mẹ bầu vẫn còn băn khoăn rằng chỉ số BMI cho bà bầu bao nhiêu là tốt và làm sao để duy trì ở mức hợp lý? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết dưới đây.

Cách tính chỉ số BMI cho bà bầu

Chỉ số BMI (Body Mass Index) là một công cụ lâm sàng được sử dụng phổ biến để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của phụ nữ trước và trong thai kỳ. Chỉ số này phản ánh mối quan hệ giữa cân nặng và chiều cao, từ đó cung cấp thông tin sơ bộ về lượng mỡ cơ thể. Theo dõi chỉ số BMI cho bà bầu giúp bác sĩ đưa ra khuyến nghị phù hợp về chế độ dinh dưỡng và mức tăng cân lý tưởng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Công thức tính BMI như sau:

BMI = Cân nặng (kg) / (Chiều cao (m))²

Ví dụ, một phụ nữ có cân nặng 55kg và chiều cao 1,6m sẽ có chỉ số BMI là:

BMI = 55 / (1,6 x 1,6) = 21,5

Đối với phụ nữ mang thai, chỉ số BMI được tính dựa trên cân nặng trước khi mang thai, không sử dụng cân nặng trong quá trình thai kỳ. Điều này giúp đánh giá chính xác tình trạng thể chất ban đầu và đưa ra hướng dẫn cá nhân hóa cho việc tăng cân phù hợp trong suốt quá trình mang thai.

Phân loại chỉ số BMI theo hướng dẫn của Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ (Institute of Medicine – IOM):

• BMI < 18,5: Thiếu cân;
• BMI từ 18,5 - 24,9: Bình thường;
• BMI từ 25 - 29,9: Thừa cân;
• BMI ≥ 30: Béo phì.

Sau khi xác định chỉ số BMI cho bà bầu, bác sĩ sẽ xây dựng kế hoạch theo dõi cân nặng trong từng tam cá nguyệt. Điều này giúp phòng ngừa các rối loạn chuyển hóa, đảm bảo quá trình phát triển của thai nhi diễn ra bình thường và giảm nguy cơ biến chứng sản khoa.

Chỉ số BMI cho bà bầu bao nhiêu là tốt?

Chỉ số BMI cho bà bầu là một công cụ quan trọng giúp bác sĩ đánh giá tình trạng dinh dưỡng và đưa ra khuyến nghị tăng cân phù hợp trong suốt thai kỳ. Việc duy trì chỉ số BMI ổn định không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe của mẹ mà còn giúp thai nhi phát triển toàn diện, giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng như tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật hay sinh non. 

Dưới đây là bảng chỉ số BMI và mức tăng cân khuyến nghị dành cho phụ nữ mang thai đơn và mang thai đôi, dựa trên phân loại chỉ số BMI trước khi mang thai:

Chỉ số BMI quá cao khi mang thai gây ra biến chứng gì?

Chỉ số BMI quá cao khi mang thai, từ mức ≥ 30 (béo phì), có thể làm gia tăng đáng kể nguy cơ xảy ra các biến chứng ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi. Cụ thể:

• Tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ: Béo phì làm giảm độ nhạy insulin, khiến mẹ dễ mắc tiểu đường thai kỳ.
• Tăng nguy cơ tiền sản giật: BMI cao có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp và tổn thương thận trong thai kỳ, dẫn đến tiền sản giật.
• Khả năng sinh mổ cao hơn: Phụ nữ có BMI cao thường gặp khó khăn trong quá trình chuyển dạ, tăng tỷ lệ phải sinh mổ do thai to bất thường.
• Rối loạn hô hấp ở thai nhi: Trẻ sinh ra từ mẹ có chỉ số BMI cao có nguy cơ cao gặp các vấn đề về hô hấp sau sinh.
• Nguy cơ béo phì ở trẻ: Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ sinh ra từ mẹ béo phì dễ có nguy cơ thừa cân, béo phì và mắc các bệnh chuyển hóa.

Cách duy trì cân nặng hợp lý khi mang thai

Duy trì cân nặng hợp lý trong thai kỳ giúp bảo đảm sức khỏe tối ưu cho cả mẹ và thai nhi. Cân nặng vượt quá mức khuyến nghị có thể làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng như đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật, sinh non hoặc sinh mổ. Ngược lại, tăng cân không đủ có thể dẫn đến thai nhi nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng bào thai. Dưới đây là một số biện pháp hỗ trợ bà bầu kiểm soát cân nặng khoa học:

• Ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất: Thai phụ nên duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, protein nạc, chất béo tốt (omega-3), vitamin và khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, axit folic. Hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và đồ uống có đường. Mẹ bầu nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để tránh tình trạng đói quá hoặc ăn quá nhiều một lúc.
• Vận động nhẹ nhàng và đều đặn: Tập luyện phù hợp với thể trạng như đi bộ, yoga bầu, bơi lội,… sẽ giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả, đồng thời cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau lưng và nâng cao tâm trạng. Tuy nhiên, mọi hình thức vận động cần được bác sĩ sản khoa đồng ý.
• Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone và ổn định tâm lý. Bà bầu nên ngủ từ 7-9 tiếng mỗi ngày và tránh thức khuya. Ngoài ra, nên dành thời gian thư giãn bằng thiền, đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ.
• Theo dõi cân nặng định kỳ: Mẹ bầu cần ghi lại sự thay đổi trọng lượng hàng tuần giúp mẹ bầu và bác sĩ kiểm soát quá trình tăng cân một cách chủ động. Nếu tăng cân vượt khuyến nghị, cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý.
• Khám thai đúng lịch: Bác sĩ sẽ đánh giá tổng thể sức khỏe mẹ và thai nhi, từ đó tư vấn chế độ ăn, luyện tập và nghỉ ngơi phù hợp để hỗ trợ kiểm soát cân nặng một cách khoa học.

Chỉ số BMI cho bà bầu không chỉ là công cụ theo dõi cân nặng mà còn là cơ sở giúp bác sĩ đưa ra các khuyến nghị dinh dưỡng và lối sống phù hợp trong suốt thai kỳ. Duy trì chỉ số BMI trong ngưỡng khuyến nghị góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu nguy cơ biến chứng như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ hay sinh non. Do đó, mẹ bầu nên chủ động kiểm tra chỉ số BMI trước và trong thai kỳ, kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, vận động hợp lý và thăm khám định kỳ để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.