Chứng sợ động vật (Zoophobia) là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục nỗi sợ

Dựa trên các nghiên cứu, chứng sợ động vật được xác định là một trong những hội chứng ám ảnh phổ biến nhất trong hàng loạt các chứng ám ảnh cụ thể. Đặc trưng của hội chứng này chính là cảm giác ám ảnh và sợ hãi thái quá đối với một hoặc nhiều loại động vật. Cùng Long Châu tìm hiểu về nguyên nhân cũng như cách điều trị khắc phục trong bài viết dưới đây.

Chứng sợ động vật (Zoophobia) là gì?

Hội chứng sợ động vật, được biết đến với tên gọi khoa học là Zoophobia, kết hợp từ "Zoo" đại diện cho động vật và "phobia" biểu thị cho nỗi sợ hãi. Người mắc chứng này có thể phải đối mặt với nỗi sợ tột độ đối với một loại động vật cụ thể hoặc với nhiều loài động vật, thậm chí là toàn bộ các loài. Hậu quả của tình trạng này có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và tinh thần của mỗi người.

Chó, mèo, chim và thú đều đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày, đồng thời góp phần làm đa dạng hóa hệ sinh thái. Đối với nhiều người, chúng không chỉ là những động vật thông thường, mà còn là những người bạn đáng quý bởi chúng cũng có cảm xúc và biết bộc lộ tình cảm. Tuy nhiên, với một số người, động vật trở thành nguồn gốc của nỗi lo sợ, gây ra căng thẳng, hoảng loạn và thậm chí là tình trạng ngất xỉu khi bắt gặp chúng. Đây là một trong những nỗi ám ảnh phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em, có thể xuất phát từ những trải nghiệm tiêu cực với động vật trong quá khứ.

Chứng sợ động vật là một biến thể của hội chứng sợ và có một lượng lớn người mắc phải. Theo chuyên gia, những người bị ảnh hưởng có thể trải qua cảm giác kinh hãi trước sự di chuyển hay sự ngọ nguậy của các loại động vật, điều này có thể đẩy họ đến tình trạng co rúm người vì sợ.

Nguyên nhân bị hội chứng sợ động vật

Vẫn chưa có sự xác định rõ ràng về nguyên nhân gây ra chứng sợ động vật. Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu chuyên ngành đã nhận thấy một số yếu tố có thể đóng góp vào việc hình thành nỗi sợ hãi này. Những yếu tố này có thể bao gồm:

• Trải nghiệm tiêu cực từ quá khứ: Nếu trải qua tình huống bị tấn công bởi một loài động vật như: Chó, mèo, chuột, nhện,... có thể hình thành nỗi lo âu và ám ảnh ở nhiều người. Sự ám ảnh này thường trở nên cực kỳ mạnh mẽ nếu những người này đã từng phải đối mặt với thương tích nặng, những ảnh hưởng nghiêm trọng về ngoại hình và sức khỏe liên quan đến động vật.
• Ảnh hưởng từ người thân: Nếu trong một gia đình có thành viên sợ một loài động vật nào đó, thì những người còn lại trong gia đình cũng dễ bị ảnh hưởng. Ví dụ, nếu người mẹ sợ nhện, thì chắc chắn cô ấy sẽ thường xuyên cảnh báo cho các thành viên khác về sự nguy hiểm của loài động vật này và nhắc nhở họ phải tránh xa. Những lời cảnh báo, nhắc nhở này có thể tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đối với tâm lý của các thành viên khác, khiến họ tự đặt ra quan điểm rằng những loài động vật này đáng sợ dù họ chưa từng tiếp xúc.
• Yếu tố di truyền cũng có thể đóng vai trò trong việc gây ra chứng sợ động vật ở một số trường hợp.
• Vì mỗi người có khả năng xử lý nỗi sợ khác nhau, nên những người thường xuyên lo lắng, nhút nhát, và sợ sệt có khả năng phát triển thành các nỗi ám ảnh cụ thể
• Ảnh hưởng từ các thông tin: Chứng sợ động vật cũng có thể chịu ảnh hưởng từ các thông tin mà tâm trí chúng ta bị tác động. Ví dụ, một người có thể sợ ong sau khi đọc những bài báo về các trường hợp người bị ong chích dẫn đến tử vong. Khi chúng ta tiếp xúc với những thông tin tiêu cực như vậy, não bộ có thể tự động ghi nhớ đây là những loài động vật nguy hiểm và hình thành các phản xạ khi chúng ta bắt gặp chúng.

Chứng sợ động vật của con người thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và thường là kết quả của sự kết hợp nhiều yếu tố trong thời gian dài. Có những trường hợp chúng ta thậm chí không hiểu rõ vì sao mình lại cảm thấy sợ hãi đối với một loài động vật nào đó, chỉ biết rằng tâm trí của chúng ta đã tự động đặt đó là loài vật đáng sợ.

Cách hỗ trợ khắc phục hội chứng sợ động vật

Chứng sợ động vật có thể được điều trị hiệu quả khi được phát hiện sớm và áp dụng các phương pháp can thiệp thích hợp. Thông thường, quá trình điều trị được thực hiện khi nỗi sợ hãi tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống và các mối quan hệ xã hội của người bệnh.

Các biện pháp điều trị có thể giảm đi triệu chứng sợ hãi, giúp người bệnh khôi phục khả năng kiểm soát nỗi sợ của mình. Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng:

Phương pháp tiếp xúc

Theo đánh giá của các chuyên gia, phương pháp tốt nhất để kiểm soát, giảm nỗi sợ đối với động vật là đối mặt trực tiếp và tiếp xúc với đối tượng gây ám ảnh. Trong quá trình điều trị, bác sĩ chuyên khoa sẽ từ từ đưa loài động vật gần với người bệnh đó, để họ tiếp cận với loài động vật khiến họ cảm thấy sợ hãi. 

Các bước tiếp xúc này sẽ được thực hiện theo cấp độ tăng dần, tùy thuộc vào mức độ lo lắng và khả năng chịu đựng của từng đối tượng khác nhau.

Để thực hiện liệu pháp này một cách hiệu quả, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn những kỹ năng cần thiết để kiểm soát cảm xúc, quản lý sự lo lắng và vượt qua nỗi sợ hãi khi đối mặt với yếu tố gây ám ảnh. Đồng thời, bạn sẽ được hướng dẫn về kỹ thuật thư giãn và hít thở sâu nhằm giảm nhẹ nỗi sợ của mình.

Phương pháp nhận thức hành vi

Cùng với việc sử dụng phương pháp tiếp xúc, các trường hợp mắc chứng sợ động vật cũng có thể được đối phó bằng cách sử dụng phương pháp nhận thức hành vi. Sự kết hợp này giúp bạn trong việc giải quyết suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Từ đó, giảm thiểu và làm giảm sự sợ hãi, lo lắng khi tiếp xúc với động vật.

Chuyên gia tâm lý sẽ nói chuyện trực tiếp với đối tượng, đi sâu vào tiềm thức và tư duy của họ để điều chỉnh những suy nghĩ, hành vi không phù hợp. Họ sẽ dần dần xây dựng lại niềm tin và cảm xúc chính xác để giảm bớt nỗi sợ của mình. Đồng thời, chuyên gia cũng giúp họ hiểu rõ hơn về động vật, từ đó giúp đối tượng thoát khỏi nỗi ám ảnh của mình.

Sử dụng thuốc

Trong những trường hợp cần thiết, khi nỗi sợ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày và các mối quan hệ, việc sử dụng thuốc có thể được xem xét sử dụng. Mặc dù không có thuốc nào có thể điều trị triệt để chứng sợ động vật, nhưng các loại thuốc có thể giúp kiểm soát và giảm bớt stress, sợ hãi trong quá trình điều trị.

Thông thường, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng của người bệnh để kê đơn thuốc với liều lượng phù hợp nhất. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý áp dụng để tránh các hậu quả tiêu cực.

Ngoài các phương pháp điều trị đã đề cập, để giảm chứng sợ động vật, quan trọng là xây dựng được một lối sống lành mạnh và học cách thư giãn khi đối mặt với nỗi sợ hãi. Khi cơ thể bạn khỏe mạnh và linh hoạt, sẽ tăng cường sự tự tin, giảm bớt những nỗi sợ không cần thiết.

Hy vọng những thông tin Long Châu đã chia sẻ trong bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng sợ động vật và cách khắc phục nó. Nếu bạn nhận thấy nỗi sợ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống hàng ngày cùng tinh thần của bản thân, hãy thăm khám, thảo luận với chuyên gia tâm lý để nhận lời khuyên và liệu trình điều trị phù hợp nhất.

Xem thêm: 

• Chứng sợ đi máy bay (Pteromerhanophobia) là gì? Nguyên nhân và cách nhận biết
• Hội chứng sợ béo (Obesophobia) là gì? Những dấu hiệu nhận biết
• Bắt nạt trực tuyến (Cyberbullying) là gì? Ảnh hưởng của bắt nạt trực tuyến