Chuyển vị đại động mạch: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Chuyển vị đại động mạch là một biến đổi cấu trúc tim hiếm gặp nhưng lại vô cùng nghiêm trọng tới sức khỏe bệnh nhân. Đây là sự hoán đổi vị trí giữa hai động mạch quan trọng của tim là động mạch chủ và động mạch phổi. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ tới bạn đọc những thông tin về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả bệnh chuyển vị đại động mạch.

Chuyển vị đại động mạch là gì?

Chuyển vị đại động mạch đề cập đến một loại bệnh tim mạch bẩm sinh xuất hiện ở trẻ sơ sinh. Trong trường hợp này, hai động mạch quan trọng trong tim, có trách nhiệm vận chuyển máu từ tim đến phổi và đến các cơ quan trong cơ thể bị hoán đổi vị trí (chuyển vị) so với tình trạng bình thường.

Các biến đổi trong chuyển vị đại động mạch bao gồm:

• Động mạch chủ kết nối với tâm thất phải thay vì tâm thất trái như bình thường.
• Động mạch phổi được liên kết với tâm thất trái thay vì tâm thất phải như trong trạng thái bình thường.

Chuyển vị đại động mạch dẫn đến các hậu quả sau:

• Máu nghèo oxy (màu xanh) được chuyển đến các cơ quan cơ thể thay vì đến phổi.
• Máu giàu oxy (màu đỏ) trở lại phổi thay vì được cung cấp cho các cơ quan cơ thể.
• Điều này đối lập hoàn toàn với chức năng bình thường của tim và không điều trị có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Chuyển vị đại động mạch có thể xuất hiện độc lập hoặc kết hợp với các vấn đề tim mạch khác như tắc nghẽn mạch máu từ tâm thất phải đến động mạch chủ, bất thường cấu trúc động mạch vành và thông liên thất.

Triệu chứng nhận biết chuyển vị đại động mạch

Chuyển vị đại động mạch thường được phát hiện ngay sau khi em bé mới sinh ra hoặc trong tuần đầu tiên sau khi chào đời. Nếu có các biểu hiện như sự thay đổi màu da của bé trở nên xanh tái đặc biệt là trên khuôn mặt xuất hiện sau khi trẻ đã rời bệnh viện thì việc đưa bé đi kiểm tra ngay lập tức là cần thiết.

Triệu chứng nhận biết chuyển vị đại động mạch có thể bao gồm các dấu hiệu sau:

• Da màu xanh tái: Trẻ có thể thể hiện sắc tố màu xanh đặc biệt là trên khuôn mặt, do máu nghèo oxy chưa đủ.
• Hơi thở ngắn ngủi: Do sự gián đoạn trong quá trình trao đổi khí ở phổi, trẻ có thể thể hiện hơi thở ngắn ngủi và khó khăn trong việc hít thở.
• Thiếu cảm giác thèm ăn: Trẻ có thể không thể thèm ăn đúng cách do thiếu hụt dưỡng chất và năng lượng từ máu nghèo oxy.
• Tăng cân kém: Sự kém phát triển và tăng cân chậm có thể là dấu hiệu của việc cơ thể không nhận đủ dưỡng chất.

Những triệu chứng này thường xuất hiện ngay sau khi trẻ mới sinh ra hoặc trong khoảng thời gian ngắn sau đó, đòi hỏi sự chú ý và can thiệp y tế ngay lập tức để đảm bảo sức khỏe và tính mạng của trẻ.

Nguyên nhân gây ra chuyển vị đại động mạch

Chuyển vị đại động mạch xuất hiện trong giai đoạn phát triển của thai nhi, khi cấu trúc và chức năng của tim đang hoàn thiện. Đa số trường hợp không có nguyên nhân cụ thể được xác định. Tuy nhiên, một số yếu tố như di truyền như việc mắc bệnh rubella hoặc các bệnh do virus khác trong thời kỳ thai nghén, mẹ mắc bệnh tiểu đường, mẹ ở độ tuổi trên 40 thì có thể làm tăng nguy cơ phát sinh bệnh.

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ chuyển vị đại động mạch ở trẻ sơ sinh đó là:

• Bà mẹ tiêu thụ rượu hoặc bia khi mang thai;
• Bà mẹ mắc bệnh rubella hoặc bị nhiễm virus khác trong quá trình mang thai;
• Bà mẹ bị mắc bệnh tiểu đường;
• Bà mẹ hút thuốc lá trong thời kỳ thai nghén.

Chuyển vị đại động mạch gây biến chứng gì?

Chuyển vị đại động mạch có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho người bệnh. Những biến chứng của bệnh chuyển vị đại động mạch có thể bao gồm:

• Thiếu hụt oxy đến các cơ quan: Các cơ quan bên trong cơ thể của trẻ có thể trải qua tình trạng thiếu hụt oxy, do sự không hiệu quả trong quá trình trao đổi giữa máu giàu oxy và máu nghèo oxy. Điều này gia tăng nguy cơ tử vong cho trẻ.
• Suy tim: Suy tim là hiện trạng tim không thể cung cấp đủ lượng máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Tình trạng này có thể tiến triển theo thời gian do tâm thất phải phải làm việc dưới áp suất cao hơn so với tình trạng bình thường. Cơ tim có thể trở nên yếu và cứng theo thời gian.
• Tổn thương phổi: Sự tích tụ quá mức máu giàu oxy có thể gây tổn thương cho phổi, làm hạn chế khả năng hô hấp của trẻ.

Phương pháp phẫu thuật điều trị chuyển vị đại động mạch

Trong quá trình phẫu thuật, động mạch chủ và động mạch phổi sẽ được di chuyển đến vị trí đúng của chúng: Động mạch chủ sẽ liên kết với tâm thất trái và động mạch phổi sẽ gắn với tâm thất phải. Đồng thời, động mạch vành sẽ được kết nối với động mạch chủ.

Trong trường hợp trẻ có thông liên thất hoặc thông liên nhĩ, những lỗ thông này sẽ được đóng lại trong quá trình phẫu thuật. Đôi khi, trong một số trường hợp, các lỗ thông liên thất nhỏ có thể tự đóng lại mà không cần sự can thiệp.

Các biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật chuyển vị đại động mạch bao gồm:

• Rối loạn nhịp tim;
• Hẹp động mạch vành;
• Sự suy giảm khả năng hoạt động của cơ tim hoặc cơ tim trở nên cứng dẫn đến suy tim;
• Hở van tim;
• Hẹp ở các vị trí nối kết của các động mạch lớn.

Nếu trong gia đình có tiền sử về các vấn đề tim mạch hoặc đã từng sinh em bé với tình trạng tim bẩm sinh, quan trọng để tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa di truyền và tim mạch trước khi mang thai.

Hơn nữa, chuẩn bị cho một thai kỳ khỏe mạnh cũng là quan trọng. Trước khi mang thai, việc tiêm chủng để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh và bắt đầu uống vitamin tổng hợp axit folic (400 microgram) là một phần quan trọng của quá trình này.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ những thông tin quan trọng về bệnh lý chuyển vị đại động mạch, giúp các bạn hiểu rõ hơn về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị bệnh lý này. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp các bạn nâng cao nhận thức và biết cách chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Rò động - tĩnh mạch màng cứng tủy sống: Cơ chế, triệu chứng bệnh
• Chỉ định và chống chỉ định khi nong van động mạch phổi