Bệnh Rubella: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Rubella hay còn gọi sởi Đức là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus. Bệnh nhẹ, bệnh hồi phục tốt và hầu hết không gây ra biến chứng gì nghiêm trọng và hơn một nửa người nhiễm không có triệu chứng.

Ở người không mang thai thì bệnh sẽ tự hết. Tuy nhiên, nhiễm Rubella ở mẹ bầu, đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ, có thể dẫn đến sảy thai, thai chết lưu hoặc dị tật bẩm sinh nghiêm trọng được gọi chung là hội chứng Rubella bẩm sinh. Nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi phụ thuộc vào thời điểm mẹ bị nhiễm trùng; khi nhiễm Rubella xảy ra trước 10 tuần thai, nó có thể gây ra nhiều dị tật thai nhi ở 90% các trường hợp. Nguy cơ dị tật bẩm sinh giảm dần khi nhiễm trùng ở giai đoạn sau của thai kỳ.

Tiêm phòng vắc xin ngừa Rubella giai đoạn trước mang thai là phương pháp hiệu quả nhất để bảo vệ cho bé những tháng đầu đời trong bụng mẹ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Rubella

Giai đoạn ủ bệnh là khoảng từ 14 - 21 ngày.

Tiền triệu phổ biến ở thanh thiếu niên và người lớn, không phổ biến ở trẻ nhỏ gồm: Sốt nhẹ, đỏ mắt (viêm kết mạc) đau họng, đau đầu, đau nhức toàn thân, chán ăn, và nổi hạch. Vị trí hạch thường gặp là ở sau tai, dưới chẩm và ở trước cổ. Nốt Forchheimer là những chấm đỏ ở trong miệng (gặp ở 20 % các trường hợp nhiễm rubella).

Ban là dạng chấm nhỏ, bắt đầu ở đầu, cổ sau đó xuống thân và mở rộng ra tay chân sau 24 giờ. Ban sẽ mất sau 3 ngày mà không để lại dấu vết gì. Và bệnh có thể lây lan từ 7 ngày trước cho đến 7 ngày sau khi phát ban xuất hiện. Chính vì vậy sau khi hết ban thì cần cách ly 7 ngày.

Ở mẹ bầu bị nhiễm rubella đăc biệt trong 3 tháng đầu của thai kì thì nguy cơ di tật sẽ càng cao, nó tổn thương đến đa cơ quan và hầu hết đều là bất thường nghiêm trọng:

• Tim mạch: Còn ống động mạch, thông liên thất, thông liliên nhĩ, hẹp động mạch phổi ngoại vi (PPAS).
• Thính lực: Suy giảm thính lực).
• Mắt: Đục thủy tinh thể, sắc tố võng mạc, mắt nhỏ, viêm màng mạch - võng mạc).
• Thần kinh não: Đầu nhỏ, vôi hóa não, viêm não-màng não, rối loạn hành vi, chậm phát triển trí tuệ.
• Máu: Giảm tiểu cầu, thiếu máu tan máu, ban xuất huyết, hồng cầu dưới da gây phát ban “Blueberry muffin”).
• Biểu hiện ở trẻ sơ sinh (nhẹ cân khi sinh, viêm phổi kẽ, bệnh xương thấu quang, gan lách to).

Những dị tật bẩm sinh thường gặp nhất là đục thủy tinh thể, tật tim bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ

Biến chứng có thể gặp khi mắc Rubella

Hầu hết rubella không gây ra biến chứng gì nguy hiểm. Một số biến chứng khác có thể gặp là:

• Viêm đa khớp và đau đa khớp là biến chứng thường gặp nhất của nhiễm rubella, ảnh hưởng đến 70% thanh thiếu niên và phụ nữ trưởng thành. Bệnh thường đối xứng và ảnh hưởng đến cổ tay, ngón tay, đầu gối và mắt cá chân. Và có thể được giải quyết bằng thuốc kháng viêm NSAID.
• Các biểu hiện khác, mặc dù hiếm gặp, bao gồm giảm tiểu cầu, thiếu máu tan máu, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm gan, viêm tinh hoàn, bệnh võng mạc, viêm màng bồ đào, hội chứng Guillain-Barré và viêm não sau nhiễm trùng.

Nhiễm rubella trong thời kỳ mang thai có thể dẫn đến sảy thai, thai chết lưu trong tử cung, chuyển dạ sớm, chậm phát triển trong tử cung và hội chứng rubella bẩm sinh. Nguy cơ phát triển biến chứng cao nhất nếu nhiễm trùng xảy ra trong vòng 12 tuần đầu tiên của thai kỳ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đối với phụ nữ mang thai chưa được tiêm ngừa đầy đủ trước thai kì, khi xuất hiện bất kì dấu hiệu hoặc triệu chứng nghi ngờ hoặc tiếp xúc với người bị nhinhiễm rubella thì nên gặp bác sĩ chuyên khoa để đánh giá và theo dõi sau đó ngay.

Rubella là bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp do virus Bubella thuộc họ Togaviridae gây ra. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus Rubella nhân lên trong các tế bào đường hô hấp, lan đến các hạt lympho rồi vào máu. Sau khi nhiễm khỏi bệnh hoặc tiêm vaccine phòng bệnh Rubella, cơ thể sẽ có miễn dịch bền vững và bảo vệ trọn đời.