Có thể bạn chưa biết: Chứng rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức

Chứng rối loạn ám ảnh nghi thức (OCPD) là căn bệnh khá phức tạp khiến cho người bệnh bị tăng cảm giác lo âu, chất lượng cuộc sống của người bệnh bị giảm đi và ảnh hưởng tới các mối quan hệ trong gia đình, xã hội. Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây để hiểu thêm về hội chứng này.

Tìm hiểu về rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức

Rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức là gì? Rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức còn được gọi với tên gọi tắt là OCPD, đây là những chữ cái đầu của cụm từ tiếng anh tên bệnh. Trong đó, O là obsession - ám ảnh, những ý nghĩ, những biểu tượng, cảm giác xuất hiện một cách cưỡng bức và lặp đi lặp lại nhiều lần trong đầu. Compulsion là nghi thức - những ý nghĩ hay hành vi có ý thức, được gán cho một ý nghĩ tượng trưng nào đó, hành vi được lặp đi lặp lại thường xuyên ví dụ như kiểm tra, đếm,...

Rối loạn nhân cách tồn tại khi những suy nghĩ, biểu hiện trở nên cứng nhắc và rõ ràng, không thích nghi được làm cho khả năng tương tác với mọi người hoặc trong công việc bị giảm. Sự không thích nghi xã hội sẽ có thể gây ra những ảnh hưởng bất lợi đáng kể với những người bị rối loạn nhân cách và những người xung quanh.

Sự lo âu bị tăng lên bởi sự ám ảnh và chỉ khi những nghi thức được thực hiện thì lo âu mới được giảm bớt. Người bị chứng rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức vẫn nhận biết được sự vô lý của ám ảnh trong đầu nhưng không thể tránh khỏi. Đây là hội chứng bệnh rối loạn phổ biến đứng vị trí thứ 4 chỉ sau các chứng rối loạn ám ảnh sợ, rối loạn liên quan đến sử dụng các chất kích thích tác động tới tâm thần và rối loạn trầm cảm.

Tỷ lệ mắc phải hội chứng OCPD ở cả nam và nữ giới là như nhau trong độ tuổi trưởng thành. Riêng với đối tượng là trẻ em và vị thành niên, tỷ lệ nam nhiều hơn nữ giới với 70% tỷ lệ mắc. 20 tuổi là độ tuổi khởi phát bệnh trung bình, khoảng 2/3 trước tuổi 25 và khoảng 15% khởi phát sau độ tuổi 35.

Nguyên nhân gây bệnh OCPD

Một là do các chất dẫn truyền thần kinh: Serotonin được cho là có liên quan đến các triệu chứng OCPD theo nghiên cứu. Các loại thuốc tác động trên hệ serotoninergic có hiệu quả tốt hơn hẳn so với các thuốc tác động trên hệ dẫn truyền thần kinh khác. Hội chứng OCPD có sự rối loạn điều hòa serotonin ở các synap tại một số vùng não khác nhau, đồng thời cũng làm tăng nhạy cảm đối với serotonin tại các thụ cảm thể của người bệnh. Bệnh nhân mắc hội chứng OCPD sẽ có sự bất thường về vasopressin và oxytocin (bị giảm nồng độ). Muốn nồng độ tăng thì phải điều trị bằng clomipramin.

Hai là do di truyền: Nếu như có bố hoặc mẹ bị hội chứng OCPD thì khoảng 35% con sẽ có nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng của bệnh OCPD

Bệnh nhân sẽ cần tiến hành chụp PET để chẩn đoán bệnh. Não của bệnh nhân khi mắc hội chứng OCPD sẽ thấy có sự tăng hoạt động ở thùy trán và các hạch đáy não (nhân đuôi). Khi chụp CT scanner hoặc cộng hưởng từ MRI có thể thấy hình ảnh giảm kích cỡ nhân đuôi ở cả hai bên.

Đặc điểm dễ nhận nhất của OCPD là có các ám ảnh hoặc có các hành vi cưỡng bức. Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân, hội chứng sẽ được chia làm nhiều nhóm khác nhau.

Triệu chứng cơ bản nhất của căn bệnh này là sự xuất hiện lặp đi lặp của những ý nghĩ hoặc hành vi cưỡng bức trong đầu. Các triệu chứng này gây nên cảm giác bứt rứt, khó chịu đối với người bệnh, người bệnh có thể nhận thức được sự vô lý của các ý nghĩ và hành vi này, tuy nhiên tìm đủ mọi cách, cố gắng để chống lại những suy nghĩ trong đầu nhưng không có kết quả.

4 triệu chứng chính của bệnh bao gồm:

Ám ảnh bị lây bệnh hoặc nhiễm bẩn

Tiêu biểu nhất là hành vi rửa tay nhiều lần đến mức bị trầy xước da tay hoặc né tránh thái quá các đối tượng có nguy cơ người bệnh cho là dễ nhiễm bẩn, bệnh.

Ám ảnh nghi ngờ

Ám ảnh sự cưỡng bức về kiểm tra. Ví dụ khi rời khỏi nhà sợ quên tắt bếp ga hoặc khóa cửa và nhất định phải quay về nhà rất nhiều lần để kiểm tra. Người bệnh cũng hay nghi ngờ chính bản thân mình và thường hay cảm thấy có lỗi do phạm sai lầm.

Dạng ám ảnh không có cưỡng bức

Người bệnh xuất hiện liên tục những ý nghĩ lặp đi lặp lại về các hành vi tình dục hoặc xâm phạm đến người khác.

Dạng chậm chạp ám ảnh

Trong đó người bệnh thực hiện một cách chậm chạp các sinh hoạt thường ngày ví dụ như mất hàng giờ để ăn sáng hoặc cạo râu,...

Điều trị chứng rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức

Điều trị bằng thuốc

Bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng các loại thuốc, các loại thuốc này có tác động chọn lọc lên serotonin, sau đó sẽ chuyển dần sang các thuốc khác nếu chưa có hiệu quả sau khi đã sử dụng từ 4 - 6 tuần.

Điều trị hành vi

Bệnh nhân sẽ được khuyến khích ra ngoài trò chuyện, vui đùa, làm những việc nhẹ nhàng để dần quên đi những suy nghĩ trong đầu. Việc điều trị hành vi này sẽ gây khó chịu cho bệnh nhân mắc hội chứng OCPD, tuy nhiên các hành vi cưỡng bức sẽ giảm dần, cuối cùng sẽ giúp mất hoàn toàn hành vi cưỡng bức đó.

Trị liệu khác

Thực hiện sốc điện, phẫu thuật.

Chung quy lại, đối với chứng rối loạn nhân cách ám ảnh nghi thức (OCPD) khi phát hiện ra bệnh nên được điều trị, can thiệp ngay lập tức, tránh để lâu ảnh hưởng tới tình trạng sức khỏe và những sinh hoạt trong cuộc sống. Trên đây là một vài thông tin về hội chứng OCPD nhà thuốc Long Châu gửi đến bạn đọc, qua bài viết này, mong rằng bạn đọc đã có thêm những thông tin mới bổ ích.

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Tổng hợp