Đẻ mổ gây mê có đau không? Cách chăm sóc sau đẻ mổ

Nhiều sản phụ băn khoăn đẻ mổ gây mê có đau không và quá trình hồi phục sau phẫu thuật diễn ra như thế nào. Thực tế, gây mê giúp mẹ không cảm nhận đau trong lúc mổ, nhưng việc chăm sóc đúng cách sau sinh lại đóng vai trò quyết định đến tốc độ lành vết mổ và sự ổn định của cơ thể. Bài viết sau sẽ giúp mẹ hiểu rõ quy trình, cảm giác sau mổ và những hướng dẫn chăm sóc quan trọng để bảo vệ sức khỏe trong giai đoạn hậu phẫu.

Đẻ mổ gây mê toàn thân có đau không?

Gây mê toàn thân trong mổ lấy thai làm sản phụ hoàn toàn mất ý thức và không cảm nhận đau trong suốt thời gian phẫu thuật. Thuốc mê tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, ức chế cảm giác đau và tạo trạng thái ngủ sâu có kiểm soát, vì vậy trong lúc mổ, mẹ sẽ không biết, không nghe và không cảm giác bất kỳ can thiệp phẫu thuật nào.

Tuy nhiên, sau khi tỉnh mê, cơ thể bắt đầu phản ứng lại với vết mổ và quá trình viêm sinh lý, nên mẹ vẫn sẽ cảm thấy đau sau mổ, tương tự các phương pháp gây tê khác. Mức độ đau phụ thuộc cơ địa, ngưỡng đau và thuốc giảm đau được sử dụng sau phẫu thuật. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc giảm đau đường tĩnh mạch hoặc đường uống để giúp mẹ dễ chịu, vận động sớm và phục hồi nhanh hơn. Quan trọng nhất là mẹ cần tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau mổ để hạn chế đau và ngăn ngừa biến chứng.

Những trường hợp nào phải đẻ mổ gây mê?

Gây mê toàn thân không phải là lựa chọn ưu tiên trong phẫu thuật mổ lấy thai, tuy nhiên trong một số tình huống đặc biệt, đây lại là phương pháp an toàn và tối ưu nhất giúp bảo vệ tính mạng của mẹ và thai nhi. Chỉ định gây mê được bác sĩ căn cứ trên tình trạng cấp cứu sản khoa, khả năng đáp ứng của sản phụ và mức độ phù hợp với các kỹ thuật vô cảm khác. Dưới đây là những trường hợp được chỉ định đẻ mổ gây mê:

• Mổ cấp cứu tối cấp như suy thai cấp, sa dây rốn, vỡ tử cung, tắc mạch ối… khi cần đưa trẻ ra khỏi bụng mẹ trong thời gian ngắn nhất để giảm nguy cơ tử vong cho cả mẹ và bé.
• Thất bại khi gây tê tủy sống hoặc gây tê ngoài màng cứng, khiến sản phụ không đạt mức giảm đau cần thiết cho ca phẫu thuật.
• Sản phụ có bệnh lý ảnh hưởng khả năng hợp tác như động kinh không kiểm soát, rối loạn tâm thần, chậm phát triển trí tuệ, khiến việc yêu cầu giữ tư thế hoặc phối hợp trong khi gây tê không khả thi.
• Bệnh lý thai sản nặng như tiền sản giật, sản giật, rối loạn huyết động… làm bác sĩ buộc phải lựa chọn gây mê để đảm bảo tính ổn định trong suốt ca mổ.
• Dị ứng thuốc gây tê hoặc từ chối gây tê sau khi được tư vấn đầy đủ về lợi ích và nguy cơ.
• Rối loạn đông máu, khiến gây tê tủy sống có nguy cơ gây tụ máu ngoài màng cứng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tủy sống.

Cách chăm sóc sau đẻ mổ

Sau sinh mổ, cơ thể sản phụ phải trải qua quá trình hồi phục phức tạp hơn nhiều so với sinh thường do sự can thiệp phẫu thuật vào tử cung và thành bụng. Vì vậy chăm sóc đúng cách trong giai đoạn hậu phẫu đóng vai trò quan trọng giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng, hỗ trợ liền sẹo, ổn định tâm sinh lý và thúc đẩy quá trình tiết sữa. Dưới đây là những hướng dẫn chăm sóc sau sinh mổ:

Hỗ trợ dinh dưỡng và vận động sớm

Trong vài giờ đầu sau mổ, sản phụ thường được theo dõi tại phòng hồi tỉnh và chỉ ăn được thức ăn ở dạng lỏng dễ tiêu như cháo loãng, súp hoặc nước đường nhằm đánh giá hoạt động đường tiêu hóa. Khi nhu động ruột trở lại, mẹ có thể ăn uống như bình thường nhưng nên ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu để tránh đầy hơi, táo bón và giảm áp lực lên thành bụng.

Vận động sớm có vai trò quan trọng trong giảm nguy cơ thuyên tắc tĩnh mạch sâu và thúc đẩy phục hồi. Sau khi rút sonde tiểu, sản phụ nên ngồi dậy và đi lại nhẹ nhàng với sự hỗ trợ của nhân viên y tế hoặc người nhà trong vài lần đầu. Khi cơ thể đã ổn định, mẹ có thể tự đi lại trong phạm vi gần.

Theo dõi sản dịch và dấu hiệu bất thường

Sản dịch thường xuất hiện trong 10-14 ngày đầu sau sinh, chuyển dần từ đỏ tươi sang hồng, nâu và vàng nhạt khi tử cung co hồi. Nếu sản dịch có mùi hôi, máu đỏ tươi trở lại, lượng dịch ra nhiều bất thường hoặc đột ngột ít đi, mẹ cần tới cơ sở y tế ngay vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc bế sản dịch.

Chăm sóc vết mổ đúng cách

Vết mổ thường khô trong 7-10 ngày và hình thành sẹo trong 4-6 tuần. Trong giai đoạn đầu, mẹ không nên tắm bồn hoặc chà xát trực tiếp vào vùng mổ. Khi được phép tắm, hãy tắm nhanh bằng vòi sen, dùng nước ấm, lau khô bằng khăn sạch và tránh để vết thương ẩm ướt kéo dài.

Nghỉ ngơi hợp lý, tránh mang vác nặng

Trong ít nhất 6 tuần sau mổ, sản phụ không nên bưng bê vật nặng, không vặn người mạnh hoặc với tay cao để tránh kéo căng cơ bụng và gây tách vết mổ. Mẹ nên ngủ nghiêng, kê gối hỗ trợ lưng để giảm đau khi cử động và tăng chất lượng giấc ngủ.

Duy trì vệ sinh cá nhân và giữ ấm cơ thể

Sản phụ sau mổ dễ bị lạnh và suy giảm miễn dịch, do đó cần mặc quần áo ấm, thấm hút mồ hôi, tránh gió lùa. Khi tắm gội, nên thực hiện trong thời gian ngắn, lau khô ngay.

Lưu ý trong chế độ ăn uống

Mẹ nên bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, vitamin A, C, B, K, canxi, kẽm… nhằm hỗ trợ liền thương và tăng sức đề kháng. Hạn chế ăn quá nhiều một lúc, tránh thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc khiến vết thương lâu lành như hải sản, thịt gà, rau muống nếu cơ địa không phù hợp.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc có thêm thông tin về phương pháp đẻ mổ gây mê cũng như cách chăm sóc đúng cách để phục hồi an toàn. Nếu còn bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình hồi phục, sản phụ nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và hỗ trợ kịp thời, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và em bé.