Dị tật thừa ngón tay cái bẩm sinh có nên phẫu thuật không?

Khi trẻ sơ sinh xuất hiện dị tật thừa ngón tay cái bẩm sinh, quyết định về việc có nên tiến hành phẫu thuật hay không nên được xem xét cẩn thận. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét các yếu tố về lựa chọn này và những yếu tố quan trọng liên quan đến nó.

Dị tật thừa ngón tay cái bẩm sinh là gì?

Tình trạng dị tật thừa ngón cái bẩm sinh là một tình trạng phổ biến thường gặp ở trẻ sơ sinh, ảnh hưởng đến tỷ lệ từ 0,08 đến 1,4 trẻ sơ sinh trên mỗi 1000 trẻ. Tật thừa ngón này có thể ảnh hưởng đến chức năng vận động và thẩm mỹ của bàn tay. Vì vậy, đối với những trẻ sơ sinh có vấn đề về thừa ngón cái, việc khám và tư vấn từ sớm tại các trung tâm phẫu thuật chỉnh hình bàn tay là rất quan trọng để xác định kế hoạch phẫu thuật và can thiệp kịp thời.

Tình trạng thừa ngón cái bẩm sinh thường bao gồm sự hiện diện của một ngón thừa trên bàn tay, có thể đơn giản chỉ là một trụ da bình thường hoặc một ngón có cấu trúc hoàn thiện hơn. Nó có thể xuất hiện trên bàn tay với nhiều hơn 5 ngón tay bình thường.

Phương pháp điều trị dị tật thừa ngón tay cái bẩm sinh

Nguyên tắc phẫu thuật trong trường hợp thừa ngón cái bẩm sinh là cắt bỏ ngón thừa trong khi giữ lại ngón có chức năng tốt nhất. Kỹ thuật này nhằm tận dụng tối đa tổ chức từ ngón cắt bỏ để tạo hình cho ngón còn lại mà không gây ảnh hưởng đến chức năng hiện có. Dưới đây là các quy trình cơ bản của phẫu thuật:

Thời gian phẫu thuật: Thường nên thực hiện phẫu thuật trong khoảng từ 9 đến 15 tháng tuổi.

Đánh giá trước mổ: Trước khi tiến hành phẫu thuật, cần phân loại ngón thừa, xác định mức độ thiểu sản của từng ngón, kiểm tra độ vững của các khớp, và đánh giá chức năng vận động của từng ngón. Thông tin này sẽ giúp lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Phẫu thuật: Quá trình phẫu thuật gồm các bước sau đây:

Da và mô mềm: Để tận dụng tối đa, da và mô mềm từ ngón cắt bỏ được sử dụng để tạo hình cho ngón được giữ lại.

Móng tay: Nếu móng tay của ngón cắt bỏ nhỏ hơn 80% so với kích thước bình thường, thì tạo hình 2 móng tay từ 2 ngón.

Xương: Tùy theo mức độ, có thể cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ xương đốt bàn, xương đốt gần, và xương đốt xa của một ngón. Đôi khi cần đục xương và điều chỉnh trục xương, sau đó cố định với đinh Kirschner.

Khớp: Tạo hình cho diện khớp bình thường để đảm bảo sự linh hoạt của ngón.

Dây chằng: Dây chằng được giữ lại từ một ngón khi thực hiện cắt bỏ để duy trì hệ thống dây chằng.

Gân, cơ: Gân và cơ được khâu lại theo vị trí giải phẫu để đảm bảo chức năng vận động của ngón còn lại.

Mạch máu và thần kinh: Tối đa hóa bảo toàn mạch máu và thần kinh để đảm bảo nuôi dưỡng, cảm giác và vận động, đồng thời tránh nguy cơ hoại tử.

Các phương pháp phẫu thuật cụ thể: Tùy thuộc vào loại thừa ngón cụ thể, có thể áp dụng các phương pháp phẫu thuật khác nhau, ví dụ như thắt dây đối với những trường hợp có cuống. Thắt dây thường được thực hiện sớm, không yêu cầu gây mê, và mang lại kết quả tốt.

Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ ngón thừa mà không ảnh hưởng đến chức năng và diện mạo của bàn tay, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ.

Khi nào nên phẫu thuật cắt 1 ngón tay cái thừa ở trẻ?

Bệnh thừa ngón cái bẩm sinh thuộc nhóm dị dạng chi trên, thường được gọi là dị dạng gấp đôi ngón (duplication). Trong nhóm này, tình trạng dị dạng gấp đôi ngón cái, hay tật thừa ngón cái, là một trong những tình trạng phổ biến nhất. Tỉ lệ ước tính cho tình trạng này dao động từ khoảng 0,08 trường hợp trên 1.000 trẻ mới sinh. Tỉ lệ này không có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm dân tộc, bao gồm dân da trắng, da đen, và dân châu Á. Tuy nhiên, tỉ lệ này có thể cao hơn ở một số nhóm dân tộc, ví dụ như dân da đỏ ở Mỹ và dân châu Á.

Có một số gia đình mắc tật thừa ngón cái, nhưng không biết liệu tình trạng này có yếu tố di truyền hay không. Đôi khi, tật thừa ngón cái có thể kết hợp với các bất thường khác ở hệ cơ xương khớp, gan, thần kinh, hoặc các cơ quan nội tạng khác.

Về hình thể của tình trạng này, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Thừa ngón cái có thể xuất phát từ đốt xa của ngón cái và gây ra chẻ đôi, một phần hoặc toàn bộ ngón cái có thể to lớn hơn. Trường hợp khác có thể thấy ngón cái tách thành hai ngón riêng biệt hoàn chỉnh, hoặc ngón cái thứ hai chỉ là một phần cục thịt dính vào ngón cái thứ nhất.

Điều trị chính cho tật thừa ngón cái là phẫu thuật cắt bỏ. Thường thì bác sĩ sẽ loại bỏ phần ngón cái không có chức năng, thường nhất là ngón cái phía ngoài. Nếu cả hai ngón cái đều có chức năng tốt, ngón nào có hình dạng đẹp hơn sẽ được ưu tiên để giữ lại. Tuy nhiên, trong trường hợp này, ngón cái phía trong thường được ưu tiên vì sự tồn tại của dây chằng bên trong của ngón cái kết nối với phía trong của ngón cái khác. Dây chằng này có vai trò quan trọng trong việc giữ vững ngón cái.

Thời điểm thích hợp để thực hiện phẫu thuật là từ 12 đến 18 tháng tuổi, để đảm bảo kết quả tốt và tối ưu hóa khả năng phục hồi.