Dinh dưỡng cá nhân hóa là gì? Lợi ích của dinh dưỡng cá nhân hóa

Dinh dưỡng cá nhân hóa hiểu một cách đơn giản nhất là tiếp cận và can thiệp vào chế độ ăn uống một cách hiệu quả và có mục tiêu dựa trên đặc điểm của từng cá nhân. Các nhà nghiên cứu sẽ phân tích mọi thứ liên quan đến một cá nhân để đưa ra một chế độ ăn uống phù hợp nhất, giúp hạn chế bệnh tật hoặc hỗ trợ điều trị bệnh. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ cùng bạn giải đáp thắc mắc dinh dưỡng cá nhân hóa là gì và có những lợi ích gì?

Dinh dưỡng cá nhân hóa là gì?

Dinh dưỡng là gì? Dinh dưỡng là một lĩnh vực khoa học về thực phẩm và mối quan hệ của thực phẩm, chế độ ăn uống với sức khỏe. Dinh dưỡng cá nhân hóa còn được biết đến với tên gọi khác là dinh dưỡng chính xác - một lĩnh vực nghiên cứu khá mới mẻ trên thế giới. Dinh dưỡng được cá nhân hóa là chế độ dinh dưỡng được xây dựng, điều chỉnh một cách chính xác theo đặc điểm của từng cá nhân để đảm bảo trạng thái sức khỏe tốt nhất, hỗ trợ điều trị bệnh, góp phần phòng ngừa bệnh.

Dinh dưỡng chính xác cần được xây dựng dựa trên căn cứ là các đặc điểm riêng biệt của từng người bao gồm: Chủng tộc, DNA, giới tính, lối sống, tiền sử sức khỏe, di truyền,… Tất cả những thông tin này giúp các chuyên gia dinh dưỡng xây dựng cho bạn một chế độ dinh dưỡng chính xác và có mục tiêu hơn.

Dinh dưỡng được cá nhân hóa có những đặc điểm nổi bật như:

• Dinh dưỡng chính xác sẽ tập trung vào từng cá nhân chứ không phải một nhóm người.
• Dinh dưỡng chính xác sẽ đánh giá phản ứng trao đổi chất, hệ sinh vật, DNA của một người duy nhất với các loại thực phẩm hoặc với một chế độ ăn uống nào đó. Kết quả đánh giá này sẽ giúp các chuyên gia dinh dưỡng xác định chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất với người này.

Dinh dưỡng cá nhân hóa khác với dinh dưỡng truyền thống thế nào?

Theo lý thuyết về dinh dưỡng chính xác, mỗi cơ thể sẽ có phản ứng khác nhau với các thực phẩm và chất dinh dưỡng khác nhau. Vì vậy, chế độ ăn uống tốt nhất với người này chưa chắc đã tốt cho người khác. Đã từ lâu, nhiều người trong chúng ta vẫn tin theo những kinh nghiệm giúp người thân nào đó giảm được 10g hay bí quyết để người thân khỏi bệnh tiểu đường. 

Tuy nhiên, dinh dưỡng cá nhân hóa sẽ không khuyến khích bạn thực hành theo những kinh nghiệm của người khác. Họ cho rằng kế hoạch chăm sóc sức khỏe bằng dinh dưỡng của bạn phải được xây dựng riêng cho chính bạn.

Dinh dưỡng chính xác cũng đề cao vai trò của hệ vi sinh, vi khuẩn đường ruột đối với các hoạt động nội bộ trong cơ thể. Mỗi người trong chúng ta có một hệ vi sinh và vi khuẩn khác nhau và mang tính duy nhất. 

Theo quan điểm thông thường, chế độ ăn thường quyết định loại vi khuẩn sinh sống trong hệ tiêu hóa của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, theo dinh dưỡng cá nhân hóa, loại vi khuẩn mà chúng ta nuôi trong đường ruột có thể ảnh hưởng đến cách một số thực phẩm được phân hủy và thực phẩm nào mới là tốt nhất cho chúng ta.

Dinh dưỡng cá nhân hóa có giúp điều trị bệnh?

Xây dựng một chế độ dinh dưỡng cá nhân hóa hiện chưa được chính thức công nhận như một phương pháp điều trị bệnh mãn tính. Vì sự thực là lĩnh vực này mới phát triển ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, điều trị bệnh bằng chế độ dinh dưỡng dựa trên các dữ liệu về di truyền đã được áp dụng trong nhiều năm và đã chứng minh hiệu quả. Điển hình là chế độ ăn không có lactose tốt những người bất dung nạp lactose. Chế độ ăn không có gluten giúp người mắc bệnh Celiac kiểm soát bệnh hiệu quả. Hay người mắc phenylceton niệu cần tránh sử dụng phenylalanine.

Hiện nay, có nhiều nghiên cứu đang được tiến hành về việc áp dụng chế độ dinh dưỡng được cá nhân hóa trong điều trị bệnh béo phì, tiểu đường tuýp 2, các hội chứng liên quan đến chuyển hóa hay lợi ích của dinh dưỡng lành mạnh trong điều trị ung thư. Ví dụ, trong quản lý bệnh tiểu đường tuýp 2 theo các truyền thống, việc dùng thuốc được chú trọng còn các yếu tố liên quan đến lối sống lành mạnh sẽ ít được quan tâm. Nhưng nếu áp dụng dinh dưỡng cá nhân hóa vào điều trị tiểu đường, các chuyên gia sẽ xem xét kỹ lưỡng:

• Tìm hiểu xem DNA của người bệnh có ảnh hưởng thế nào đến hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng. Đây là căn cứ để dự đoán phản ứng của cơ thể người bệnh với một chế độ ăn uống nào đó.
• Khám phá các vi khuẩn đường ruột giúp kiểm soát đường huyết của người bệnh sẽ là căn cứ để thay đổi chế độ ăn uống, thay đổi hệ vi sinh đường ruột. Từ đó, có thể giúp duy trì, phát triển các vi khuẩn đường ruột cụ thể có tác dụng ổn định đường huyết.
• Dinh dưỡng được cá nhân hóa cũng giúp kiểm tra xem DNA của người bệnh sẽ phản ứng thế nào với từng loại thực phẩm cụ thể, từ đó lựa chọn được thực phẩm phù hợp nhất với họ.

Khó khăn trong áp dụng dinh dưỡng cá nhân hóa

Dinh dưỡng cá nhân hóa còn là một khái niệm khá mới mẻ tại nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam. Khái niệm này thậm chí còn xa lạ với hầu hết mọi người. Có nhiều lý do khiến dinh dưỡng được cá nhân hóa chưa được ứng dụng rộng rãi trong thực tế lâm sàng như:

• Còn thiếu các thử nghiệm cho kết quả nhất quán để chứng minh hiệu quả của ứng dụng dinh dưỡng cá nhân hóa vào điều trị bệnh.
• Chi phí để xây dựng chế độ dinh dưỡng theo từng cá nhân rất cao, không phù hợp với đại đa số người dân.
• Sự thiếu hụt đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng và những người làm công tác y tế có trình độ phù hợp với lĩnh vực mới này.
• Sự ngần ngại chưa muốn thay đổi của cộng đồng và giới chuyên môn…

Dù chưa phổ biến và chưa thực sự được biết đến bởi nhiều người, nhưng dinh dưỡng cá nhân hóa mở ra những hy vọng mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe chủ động và điều trị bệnh. 

Xem thêm:

• Dầu cá có lợi ích cho bệnh chàm như thế nào?
• Yoga tam cá nguyệt thứ nhất: Lợi ích và cách tập luyện