Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
EAA là viết tắt của cụm từ "Essential Amino Acids", trong tiếng Việt có thể dịch là "axit amin thiết yếu". Đây là nhóm các axit amin mà cơ thể không thể tự tổng hợp được mà phải cung cấp từ nguồn thực phẩm.
EAA bao gồm 9 loại axit amin khác nhau, gồm histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan và valine. Chúng đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh học của cơ thể, bao gồm việc xây dựng và sửa chữa cơ bắp, sản xuất hormone, và duy trì sức khỏe của tế bào và mô.
Thực phẩm bổ sung EAA có lẽ không còn xa lạ với cộng đồng tập gym. Tuy nhiên, mặc dù quen thuộc nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu rõ về EAA là gì chưa?
EAA viết tắt của Essential Amino Acids, hay còn được dịch là "axit amin thiết yếu". Đây là các hợp chất hữu cơ được tạo thành từ nitơ, carbon, hydrogen và oxy. EAA được gọi là axit amin thiết yếu vì chúng đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể nhưng lại không thể tự tổng hợp mà cần phải được cung cấp qua chế độ dinh dưỡng.
Cơ thể cần 20 loại axit amin khác nhau để phát triển và hoạt động bình thường. Tuy nhiên, chỉ có 9 trong số này là thiết yếu, được gọi là EAA bao gồm histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan và valine.
Nguồn thực phẩm tự nhiên cung cấp EAA tốt nhất thường là protein động vật như thịt, trứng và gia cầm. Mặc dù protein từ thực vật thường không đầy đủ vì không chứa đủ các axit amin thiết yếu, nhưng một số thực phẩm như đậu nành và đậu phụ vẫn cung cấp đầy đủ chín axit amin thiết yếu.
Sau khi bạn tiêu thụ protein, cơ thể sẽ phân hủy nó thành các axit amin để sử dụng cho các quá trình khác nhau, bao gồm xây dựng cơ bắp và điều chỉnh chức năng miễn dịch.
EAA bao gồm 9 loại axit amin có tham gia vào các hoạt động của cơ thể:
Valine:
Valine là một trong nhóm các axit amin chuỗi nhánh (BCAAs), giúp tăng cường việc cung cấp glucose cho cơ bắp trong quá trình vận động. Khi kết hợp với leucine và isoleucine, valine kích thích phát triển cơ bắp nhanh chóng. Ngoài ra, valine còn hỗ trợ chức năng não và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Threonine:
Threonine duy trì sức khỏe của các mô liên kết và cơ trên toàn bộ cơ thể, đặc biệt là tim, nơi có nồng độ threonine cao. Nó cũng tham gia vào việc xây dựng xương và men răng, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương.
Tryptophan:
Tryptophan là một axit amin thiết yếu quan trọng giúp sản xuất protein và một số hóa chất truyền tín hiệu trong não. Tryptophan được chuyển hóa thành serotonin trong não, giúp kiểm soát tâm trạng và giấc ngủ.
Methionine:
Methionine là một chất chống oxi hóa, bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do bức xạ ion hóa và giúp giải độc các chất độc hại. Nó cũng tham gia vào quá trình trao đổi chất và tổng hợp protein.
Leucine:
Leucine là một trong nhóm BCAAs, quan trọng cho việc tổng hợp protein và phát triển cơ bắp. Nó cũng giúp cân bằng lượng đường trong máu và tăng sản xuất hormone tăng trưởng.
Isoleucine:
Isoleucine, cũng là một axit amin trong nhóm BCAAs, tham gia vào quá trình chuyển hóa cơ và sản xuất năng lượng. Nó cũng quan trọng cho việc điều chỉnh trọng lượng cơ thể và tổng hợp protein.
Lysine:
Lysine là quan trọng cho quá trình tổng hợp protein, giúp cơ thể phục hồi sau khi tập luyện bằng cách xây dựng lại các mô cơ.
Histidine:
Histidine là một axit amin thiết yếu, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của tia cực tím, giảm viêm và stress oxi hóa.
Phenylalanine:
Phenylalanine tham gia vào quá trình sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh như norepinephrine và dopamine, cần thiết cho hoạt động của não và hệ thần kinh. Nó cũng đóng vai trò trong sản xuất melanin, tạo ra màu sắc cho da, tóc và mắt.
Bên cạnh việc hiểu EAA là gì, tác động của EAA đối với sức khỏe đang nhận được sự quan tâm đặc biệt.
Tăng tổng hợp protein nuôi cơ
EAA đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein trong cơ bắp, cần thiết cho việc phát triển và duy trì cơ bắp. Chúng kí ch thích tổng hợp protein thông qua việc kích hoạt phức hợp rapamycin 1 (mTORC1), một phức hợp quan trọng trong việc điều tiết tăng trưởng cơ bắp và phân hủy cơ bắp. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung EAA kết hợp với tập luyện có thể kích thích tổng hợp protein trong cơ hiệu quả hơn so với chỉ tập luyện mà không bổ sung.
Tăng cường hiệu suất luyện tập
BCAAs một phần của EAA, được sử dụng phổ biến để giảm mệt mỏi và tăng hiệu suất tập luyện. Bổ sung EAA, bao gồm BCAAs, giúp giảm đau nhức cơ bắp và tăng hiệu quả của việc tập luyện. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng BCAAs có thể cải thiện hiệu suất tập luyện và giảm đau nhức cơ sau tập luyện.
Ngăn ngừa sự phân hủy cơ bắp
Diễn biến cơ bắp, hoặc mất cơ bắp, là quá trình giảm khối lượng cơ bắp do sự phân hủy protein vượt quá tổng hợp protein. Bổ sung EAA và BCAAs đã được nghiên cứu và chứng minh giúp ngăn chặn quá trình này bằng cách duy trì nồng độ axit amin trong máu và tăng khả năng phục hồi của cơ bắp.
Phục hồi cơ bắp
Sử dụng BCAA và EAA sau tập luyện có thể giúp phục hồi cơ bắp hiệu quả hơn. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng BCAA sau tập luyện có thể giảm đau nhức và tăng quá trình phục hồi cơ bắp so với việc nghỉ ngơi. Hơn nữa, việc sử dụng BCAA cũng giảm tổn thương cơ và đau nhức sau tập luyện.
Cải thiện tâm trạng và giấc ngủ
Tryptophan một phần của EAA, làm cho cơ thể tạo ra serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho tâm trạng và giấc ngủ. Bổ sung tryptophan đã được chứng minh giúp giảm lo lắng và cải thiện tâm trạng. Một số nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng sử dụng tryptophan có thể cải thiện giấc ngủ và giảm các triệu chứng trầm cảm.
Hỗ trợ giảm cân
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung EAA có thể giúp kích thích đốt cháy mỡ và giảm cân hiệu quả. Một nghiên cứu đã cho thấy việc bổ sung EAA đã giảm tỷ lệ mỡ cơ thể ở nhóm tham gia tập thể dục so với nhóm chỉ sử dụng giả dược.
Hỗ trợ làm lành vết thương
Việc sử dụng bổ sung EAA có thể hữu ích cho những người đang phục hồi sau phẫu thuật hoặc bị tổn thương. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung EAA sau phẫu thuật có thể giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng, cũng như giảm các biến chứng sau phẫu thuật do nhiễm trùng và chất lỏng ở bụng.
Hy vọng qua nội dung bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn EAA là gì và tác dụng của chúng. Việc bổ sung EAA đúng và đủ các loại EAA sẽ giúp cơ thể phục hồi và phát triển sau khi tập luyện, cân bằng dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng. Để có liều lượng và phương pháp bổ sung EAA phù hợp bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo bổ sung đúng lượng cần thiết cho cơ thể.
Dược sĩ Đại họcNgô Kim Thúy
Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.