Em bé 2 tuổi chưa biết nói có sao không? Có cách cải thiện không?

Trẻ chậm nói là một trong những lo lắng của nhiều bậc cha mẹ. Nhiều ý kiến ​​cho rằng trẻ chậm nói ảnh hưởng đến trí thông minh. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh điều này. Vậy em bé 2 tuổi chưa biết nói có sao không?

Quá trình phát triển ngôn ngữ bình thường ở trẻ

Giai đoạn phát triển ngôn ngữ bình thường ở trẻ biểu hiện như sau:

• Từ 3 - 6 tháng: Trẻ bắt đầu quan sát người lớn nói chuyện, có thể phân biệt âm thanh khác nhau từ những nơi khác nhau. Có thể nói các từ âm “a".
• Từ 6 - 9 tháng: Có thể nói 2 từ đơn giản như “ba ba”, “ma ma”, “da da”.
• Từ 9 - 12 tháng: Bé phát âm ''ê'', ''a'' kéo dài.
• Khoảng 11 tháng hoặc 1 tuổi, một số trẻ nói khá rõ ràng hai hoặc ba từ đơn giản như ba, bà, mẹ,...
• Từ 12 - 15 tháng: Trẻ em có thể phát âm theo nhịp để tiếp tục câu chuyện.
• Từ 15 - 18 tháng: Nói được khoảng 4 từ kèm theo động tác vẫy tay, chỉ trỏ. Khi được 18 tháng, trẻ bắt đầu nói và ghép 2 từ với nhau. Ở giai đoạn này, trẻ có thể nói được một câu ngắn, biết được một số bộ phận trên cơ thể hoặc hình ảnh quen thuộc khi cho trẻ xem hình về động vật, cây hoa,...
• Từ 18 tháng - 2 tuổi: Trẻ biết khoảng 25 từ, chào hỏi,...
• Từ 2 - 3 tuổi: Trẻ nói nhiều hơn, biết 50 - 200 từ. Đến 3 tuổi, trẻ có thể nói một câu hoàn chỉnh chủ vị ngữ. Trẻ biết sử dụng câu và đặt câu hỏi đơn giản. Sau giai đoạn này trẻ sẽ tạo đà phát triển nói được nhiều câu phức tạp.
• Từ 3 - 4 tuổi: Trẻ có thể nói những câu phức tạp, bắt đầu nói thành thạo, phát triển ngữ điệu như người lớn, thường xuyên hỏi cái gì, ở đâu, tại sao,...

Biểu hiện của em bé 2 tuổi chưa biết nói

Trẻ em phát triển từng ngày nên trong vài tháng trẻ đã thay đổi rất nhiều. Mỗi thời điểm, trẻ 2 tuổi chậm nói sẽ có những biểu hiện khác nhau. Ba mẹ có thể dựa vào biểu hiện đó để xác định con mình có chậm phát triển ngôn ngữ hay không.

Trẻ 24 tháng tuổi

Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu 2 tuổi nên sẽ có những biểu hiện khá rõ ràng để ba mẹ có thể nhận biết:

• Trẻ không nói được hơn 15 từ đơn giản.
• Trẻ không chủ động nói được chỉ bắt chước theo người khác.
• Trẻ không thể ghép những từ đơn thành một câu.
• Trẻ không hiểu câu quá dài của người lớn.

Trẻ 25 - 35 tháng tuổi

Khi trẻ được 25 tháng thì ít thay đổi nên các triệu chứng gần như giữ nguyên cho đến tháng thứ 35:

• Trẻ không thể nói những câu ngắn.
• Trẻ không đọc được tên những từ đơn giản.
• Trẻ không thường xuyên đặt câu hỏi về thế giới xung quanh.

Em bé 2 tuổi chưa biết nói có sao không?

Sai lầm của nhiều bậc cha mẹ là khi thấy con 2 tuổi chưa biết nói vẫn chủ quan. Thực tế, chậm phát triển ngôn ngữ là một căn bệnh nguy hiểm, không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sau này.

Không phải trẻ chậm nói nào cũng có những nguyên nhân và dấu hiệu giống nhau. Mặc dù chưa có công bố chính thức về nguyên nhân gây chậm nói ở trẻ nhưng theo nghiên cứu, phần lớn trẻ chậm phát triển ngôn ngữ là do bệnh lý và những tác động xung quanh. Có thể trẻ mắc bệnh về tai mũi họng mà ba mẹ không biết.

Nhiều gia đình có con chậm nói, sau một thời gian đưa con đi khám mới biết trẻ có bệnh, từ đó tìm mọi cách điều trị nhưng tình trạng nghiêm trọng hơn, khó cải thiện.

Ngoài ra, trong chậm nói còn có dạng chậm nói tự kỷ, trẻ không chỉ kém khả năng ngôn ngữ mà còn có khả năng nhận thức chậm hơn so với lứa tuổi. Những bệnh lý này nếu không điều trị sớm, càng đề lâu về điều trị sẽ khó khăn và ít hiệu quả.

Trẻ 2 tuổi nếu không được điều trị chậm nói sẽ lớn lên với các vấn đề như nói ngọng, nói lắp,... Vì vậy, trẻ 2 tuổi chậm nói rất nguy hiểm, ba mẹ nên can thiệp sớm để cải thiện cho con.

Nếu thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường sau, có thể trẻ đã mắc chứng tự kỷ, chậm nói, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt:

• Trẻ không thể nói với ba mẹ khi muốn một cái gì đó.
• Trẻ không muốn giao tiếp với những người xung quanh.
• Trẻ có những hành vi kỳ lạ tự hại bản thân như đập đầu vào tường, cắn tay chân, cào vào mặt,...
• Khả năng tập trung của trẻ kém.
• Trẻ không nghe lời, bướng bỉnh, hay la hét.

Ba mẹ cần làm gì để trẻ 2 tuổi chậm nói tiến bộ?

Sự đồng hành của ba mẹ lúc này chính là động lực lớn nhất để trẻ 2 tuổi chậm nói cải thiện tốt nhất. Ngoài việc cho trẻ tập luyện ở các trung tâm phục hồi chức năng, ba mẹ có thể cải thiện cho trẻ tại nhà theo những cách sau. Nếu chưa hiểu rõ ba mẹ có thể hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn rõ ràng.

• Ba mẹ dành nhiều thời gian trò chuyện với con hơn: Đây là một trong những cách nâng cao khả năng ngôn ngữ cho trẻ. Trò chuyện hàng ngày sẽ giúp trẻ tiếp thu vốn từ vựng mới và tăng cường kỹ năng giao tiếp. Khi trò chuyện, ba mẹ nên nói những từ đơn giản, nói chậm để trẻ dễ nghe và hiểu.
• Đọc sách cho con: Dù mới 2 tuổi, ba mẹ có thể đọc sách cho trẻ nghe để trẻ dần quen với với nhiều từ mới hơn. Đọc sách cũng giúp trẻ cảm thấy hứng thú với ngôn ngữ.
• Cho trẻ tiếp xúc với các bạn cùng lứa tuổi: Trẻ chậm nói thường có biểu hiện thích chơi một mình, không có nhu cầu giao tiếp với nhiều người. Ba mẹ nên cho con giao tiếp với nhiều bạn cùng tuổi để kích thích khả năng giao tiếp của trẻ.
• Hát cho trẻ nghe: Tương tự như phương pháp đọc sách, hát cho trẻ nghe cũng là một cách thúc đẩy khả năng ngôn ngữ cho trẻ. Giai điệu âm nhạc có thể kích thích trí não khiến trẻ hứng thú hơn với ngôn ngữ.
• Hạn chế cho trẻ xem tivi, điện thoại, máy tính nhiều: Đây là cách mà nhiều bậc cha mẹ làm khi chăm sóc con cái. Trên thực tế, chính những việc này ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ của trẻ 2 tuổi.
• Khuyến khích trẻ tự giải quyết vấn đề: Ba mẹ nên đưa ra những yêu cầu nhỏ với con và gợi ý để trẻ tự giải quyết. Điều này sẽ kích thích trí não và kỹ năng ngôn ngữ của trẻ.
• Sử dụng hình ảnh, đồ vật khi trò chuyện: Khi giao tiếp với con, ba mẹ có thể sử dụng tranh ảnh, đồ vật mà con thích để con hứng thú hơn trong giao tiếp.

Bài viết trên đã giải thích em bé 2 tuổi chưa biết nói có sao không. Trẻ khi được 2 tuổi nhưng vẫn chưa nói được những từ đơn giản như ba, mẹ hoặc không thích giao tiếp thì các bậc phụ huynh cần theo dõi và đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt.

Xem thêm: Khi nào cần cho trẻ đi khám chậm nói