Gan nhiễm mỡ sau sinh có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị

Gan nhiễm mỡ sau sinh nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan hoặc suy gan. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và thay đổi kịp thời về chế độ ăn uống sinh hoạt và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ thì hoàn toàn có thể kiểm soát hiệu quả. Phụ nữ sau sinh nên chủ động thăm khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe gan và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Gan nhiễm mỡ sau sinh là gì?

Gan nhiễm mỡ sau sinh là tình trạng tích tụ mỡ trong tế bào gan xảy ra sau khi sinh con, thường là giai đoạn muộn của gan nhiễm mỡ cấp tính thai kỳ (AFLP - Acute Fatty Liver Of Pregnancy). Đây là một rối loạn hiếm gặp, chỉ ảnh hưởng đến khoảng 1 trong 10.000 - 20.000 ca mang thai mỗi năm. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và xử lý kịp thời bệnh có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Gan nhiễm mỡ sau sinh thường xảy ra ở người mang thai lần đầu hoặc mang đa thai và có thể gặp nhiều hơn ở thai nhi nam.

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ sau sinh

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ sau sinh chủ yếu liên quan đến rối loạn di truyền. Một trong những nguyên nhân chính là sự thiếu hụt men chuỗi dài 3-hydroxyacyl-CoA dehydrogenase (LCHAD), khiến quá trình oxy hóa beta bị gián đoạn. Điều này dẫn đến sự tích tụ mỡ trong gan vì cơ thể không thể xử lý axit béo hiệu quả. Khi các ty thể trong tế bào không thể phá vỡ axit béo thành các phân tử nhỏ, quá trình chuyển hóa protein, carbohydrate và chất béo bị rối loạn. Kết quả là lipid tích tụ không chỉ trong gan mà còn trong thận, nhau thai và một số bộ phận khác.

Một nguyên nhân phổ biến khác là đột biến gen G1528C làm gián đoạn quá trình xử lý axit béo trong tế bào, gây ứ đọng mỡ, tắc nghẽn và suy giảm chức năng gan. Những yếu tố này góp phần gây ra gan nhiễm mỡ sau sinh.

Gan nhiễm mỡ sau sinh có nguy hiểm không?

Gan nhiễm mỡ sau sinh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ và bé. Đối với mẹ, bệnh có thể dẫn đến suy gan, não gan và các vấn đề về đông máu, làm tăng nguy cơ tử vong do mất máu. Ngoài ra, gan nhiễm mỡ sau sinh còn có thể gây hạ đường huyết, nhiễm trùng, suy thận, viêm tụy và xuất huyết tiêu hóa. Các biến chứng này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người mẹ.

Đối với trẻ sơ sinh, gan nhiễm mỡ sau sinh cũng có thể gây ra các nguy cơ nghiêm trọng. Trẻ có thể bị hạ đường huyết, đe dọa tính mạng hoặc gặp phải những vấn đề như hội chứng Reye, khiếm khuyết trong chu trình urê hoặc bệnh cơ tim giãn. Mặc dù tỉ lệ trẻ bị ảnh hưởng chỉ chiếm khoảng 10% tổng số ca nhưng những nguy cơ này không thể xem nhẹ.

Vì vậy, sau sinh, việc kiểm tra các bất thường liên quan đến quá trình oxy hóa beta của ty thể là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho trẻ.

Cách điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh

Cách điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh đã có nhiều tiến bộ đáng kể trong y học. Trước đây, tỷ lệ tử vong do gan nhiễm mỡ sau sinh ở mẹ và trẻ nhỏ rất cao với tỷ lệ lần lượt là 75% và 85%. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển của chẩn đoán và điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong hiện nay đã giảm xuống còn 18% ở mẹ và 23% ở trẻ sơ sinh.

Điều trị gan nhiễm mỡ sau sinh yêu cầu chăm sóc hỗ trợ chuyên sâu và sinh con nhanh chóng để giảm thiểu các tác động xấu đến sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Nếu bệnh nhân có suy đa cơ quan và nguy cơ cao tử vong, cần đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt để theo dõi chặt chẽ. Điều trị có thể bao gồm các biện pháp như truyền chế phẩm máu (huyết tương tươi đông lạnh, huyết tương kết tủa lạnh, hồng cầu lắng, tiểu cầu), thông khí nhân tạo, lọc máu, dùng lactulose điều trị bệnh lý não gan và truyền đường để phòng ngừa hạ đường huyết.

Trong giai đoạn phục hồi sau sinh, mẹ bỉm cần được theo dõi huyết động vì gan nhiễm mỡ sau sinh có thể gây rối loạn đông máu, tăng nguy cơ chảy máu. Ngoài ra, cần chú ý đến các biến chứng tiềm ẩn như viêm tụy, nhiễm trùng thứ phát và chảy máu sau phúc mạc.

Thông thường, bà bầu bị gan nhiễm mỡ sẽ cải thiện bệnh trong 48 - 72 giờ sau sinh, và gan có thể hồi phục trong vòng một tuần đến vài tháng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh không thuyên giảm, bệnh nhân có thể cần phải ghép gan, đặc biệt đối với những trường hợp mắc bệnh não gan, nhiễm toan chuyển hóa nặng hoặc rối loạn đông máu trầm trọng.

Tóm lại, gan nhiễm mỡ sau sinh là giai đoạn muộn của gan nhiễm mỡ cấp tính thai kỳ với triệu chứng và phương pháp điều trị tương tự như trong thai kỳ. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh và tái phát rất thấp, thai phụ vẫn cần chú ý đến việc thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ để đảm bảo sức khỏe của bản thân và thai nhi.